Η συνέντευξη αυτή προέκυψε από την “Ιστορία χωρίς όνομα“, την θεατρική παράσταση που εμπνεύστηκε από το βραβευμένο βιβλίο του Στέφανου Δάνδολου.

Τόσο μέσα από το βιβλίο όσο και την παράσταση, παρουσιάζεται ο θυελλώδης έρωτας της Πηνελόπης Δέλτα και του Ίωνα Δραγούμη, μια ιστορία ηδονής και οδύνης. Ο εμβληματικός διπλωμάτης και η σπουδαία συγγραφέας, παρουσιάζονται σε μια νοερή ζωή επιθυμίας, ονείρων, υψηλών ιδανικών, υψηλών δεσμεύσεων, υψηλών οραμάτων.

Πρόκειται για μια θεατρική παράσταση, που όχι μόνο λατρεύτηκε από κοινό και κριτικούς αλλά σάρωσε στα θεατρικά βραβεία Θεσσαλονίκης (Καλύτερης Παράστασης της χρονιάς, Σκηνοθεσίας, Ερμηνευτικού συνόλου και Σκηνικών) και έρχεται στο Βόλο την Πέμπτη 16 Σεπτεμβρίου στο Δημοτικό θέατρο Ν. Ιωνίας.

Με αφορμή αυτό το γεγονός ήρθαμε σε επαφή με τον σκηνοθέτη Κώστα Γάκη και την ηθοποιό Μαρία Παπαφωτίου, η οποία υποδύεται την Πηνελόπη Δέλτα σε νεαρή ηλικία, και σας παρουσιάζουμε μέρος αυτής της συζήτησης.


Κώστας Γάκης

 

Από την τελευταία φορά που μιλήσαμε έχουν περάσει δύο χρόνια…Τι κάνατε όλο αυτό το διάστημα;

Λόγω καραντίνας ήταν μια πολύ γεμάτη περίοδος, αφενός μεν στο μουσικό μου κομμάτι καθώς συνέθεσα αρκετή μουσική και τραγούδια αφετέρου δε στο κομμάτι της εμψύχωσης ομάδων, μέσω διαδικτυακών μαθημάτων και πρωτότυπων ιντερνετικών project. Ένα από αυτά η “Μικρή Ελλάδα” έγινε ταινία με ηθοποιούς από όλο τον ελλαδικό χώρο και την ομογένεια γυρισμένη εξ ολοκλήρου διαδικτυακά!!

Αφετηρία και ορμητήριο όλων αυτών ήταν το Θέατρο Άλφα/Ληναίος-Φωτίου το οποίο παρότι δεν άνοιξε – υπήρξε ένα κρυφό σχολειό και υπόγεια καλλιτεχνική φωλιά για πολλούς φίλους ονειροπόλους και σίγουρα για την ομάδα μου, την ομάδα θεάτρου Άναμ(μ)α! Υπήρξε για μας το θέατρο αυτό, στην δύσκολη περίοδο των εγκλεισμων, “το πιο ανοιχτό – κλειστό θέατρο του κόσμου”!

Πώς ήταν το καλοκαίρι σας;

Υπέροχο! Συνδύασα διακοπές και καλλιτεχνική δημιουργία! Ειχα την τύχη να βρίσκομαι στην ιδιαίτερη πατρίδα μου την Ικαρία όπου, εκτός από διακοπές, έκανε πρεμιέρα η νέα μου παράσταση “Ιστορία ενός σκύλου που τον έλεγαν πιστό”.

Ταυτόχρονα έκανα τα γυρίσματα για το “Icarus’ dream” ένα φιλμικό-θεατρικό πρότζεκτ πάνω στο μύθο του Ικάρου που θα ταξιδέψει στις 17 Σεπτέμβρη σε ένα μεγάλο φεστιβάλ στη Νότιο Κορέα!

Ήταν μια μαγική εμπειρία να κάνω γυρίσματα με τη συνεργάτιδά μου Νατάσα – Φαίη Κοσμίδου σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του νησιού. Κάπως έτσι ο Ίκαρος, η Ικαρία, η Ελλάδα θα ταξιδέψει στην μακρινή Κορέα!

Η “Ιστορία χωρίς όνομα” είναι μία παράσταση που σάρωσε στα θεατρικά βραβεία. Μεταξύ αυτών είναι και το βραβείο Σκηνοθεσίας. Είναι ανταμοιβή ένα τέτοιο βραβείο για εσάς;

Είναι πολύ μεγάλη η χαρά που ένιωσα για τα βραβεία Σκηνοθεσίας και Καλύτερης παράστασης της χρονιάς αλλά και τα υπόλοιπα βραβεία. Ήταν ένα ενθαρρυντικό χτύπημα στην πλάτη για μένα προσωπικά αλλά και για όλη την ομάδα. Το πραγματικό, φυσικά, βραβείο το έδωσε και συνεχίζει να το δίνει το κοινό που ακόμα γεμίζει τα θέατρα που παίζουμε, γεμίζοντας και τις ψυχές μας συγκίνηση και ευγνωμοσύνη.

Η πρεμιέρα στης παράστασης ήταν τον Δεκέμβριο του 2019, και μέχρι σήμερα είναι sold out. Που οφείλεται η επιτυχία της;

Πρώτα από όλα η επιτυχία οφείλεται στην ομαδική δουλειά πολλών, πολλών ανθρώπων, ηθοποιών και συντελεστών. Ταυτόχρονα η επιτυχία πρέπει να αναζητηθεί στην τεράστια εμβέλεια του Ίωνα Δραγούμη και της Πηνελόπης Δέλτα αλλά και στο υπέροχο βιβλίο του Στέφανου Δάνδολου, στη μαγική διασκευή της Ανθής Φουντά, στην υπέροχη στήριξη από πλευράς παραγωγής από τους αδερφούς Γεώργα, στη μαγική ενέργεια που μας προσέφερε η πόλη της Θεσσαλονίκης και το θέατρο Αριστοτέλειον στο ξεκίνημά μας, και τέλος στην ολόψυχη και πολύπλευρη στήριξη του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης που από την αρχή ως το τέλος πίστεψε, θέρμανε και στήριξε το καλλιτεχνικό μου όραμα.

Τι ήταν αυτό που σας κέντρισε το ενδιαφέρον στην ιστορία αυτή και θελήσατε να τη μεταφέρετε στη θεατρική σκηνή;

Το ανεκπλήρωτο αυτού του μυθικού έρωτα το οποίο τον καθιστά αθάνατο, το γεγονός ότι η Δέλτα κλείστηκε σε ψυχιατρείο για να ξεριζωθεί η ερωτική της εμμονή για τον Ίωνα, η ποιητική πλευρά του Ίωνα Δραγούμη και οι τόσο καλογραμμένοι “δεύτεροι ρόλοι” που κλέβουν κυριολεκτικά την παράσταση.

Με τη Μαρία Παπαφωτίου είστε σταθεροί συνεργάτες, πως είναι η συνεργασία σας;

Η Μαρία είναι μια συγκλονιστική ηθοποιός ενώ ταυτόχρονα είναι η πιο σταθερή συνοδοιπόρος μου στο κομμάτι του οραματισμού και σχεδιασμού κάθε νέου καλλιτεχνικού μου δημιουργήματος. Συμφωνούμε στα περισσότερα στο φιλοσοφικό, ποιητικό και πολιτικό κομμάτι του πώς θα έπρεπε να μιλά και να αντιδρά η τέχνη του θεάτρου και η τέχνη γενικά σε μια εποχή κρίσης σαν κι αυτή.

Λόγω του ότι γενικώς έχουμε ενώσει τις ζωές μας, τα όνειρά μας και τα πιο βαθιά μας αφηγήματα σε πολλά άλλα πεδία, κάναμε το βήμα πριν από λίγο καιρό και ιδρύσαμε την εταιρεία θεάτρου Άναμ(μ)α και μαζί με τη Νατάσα – Φαίη Κοσμίδου ξεδιπλώνουμε τις δράσεις μας σε θέατρο, μουσική και σινεμά πάντα με ένα περιεχόμενο, όπως μας αρέσει να λέμε, “κοσμοαλλαχτικό”!

Έχουμε τη χαρά να έχουμε έδρα και αφετηρία των δράσεων μας το θέατρο Άλφα και είμαστε ευγνώμονες στο Στέφανο Ληναίο και την Έλλη Φωτίου που έχουν αγκαλιάσει το όραμά μας.

Τι επίπτωση είχε το κλείσιμο των θεάτρων;

Θα προσπαθήσω να κινηθώ πέρα από τα δυσοίωνα αφηγήματα και θα πώ ότι όλη αυτή η δυσκολία αλλά και η απουσία κρατικής μέριμνας για το θέατρο εμένα με πείσμωσε. Και θεωρώ οτί και πολύς κόσμος ένιωσε το ίδιο. Πιστεύω ότι θα έρθει μεγάλη αναγέννηση και  ζωηρή κινητικότητα μετά την αδίκως επιβεβλημένη αγρανάπαυση.

Οφείλουμε σε κάθε περίπτωση να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για διάδοση των δημοκρατικών ιδεών και όλο και πιο πλατύ άπλωμα της ανθρώπινης τρυφερότητας, ανακούφισης και θεραπείας μέσω της τέχνης.

Προτιμάτε να παίζεται ή να σκηνοθετείτε;

Και τα δυο! Το καθένα μου προσφέρει διαφορετική, τεράστια ευχαρίστηση, το καθένα με βοηθά να εκφράσω διαφορές πτυχές της νόησης και του ψυχισμού μου. Η μουσική φυσικά είναι πάντα η πιο αληθινή και ουσιώδης πλευρά μου.

Ετοιμάζετε κάτι για τον χειμώνα;

Θα βρίσκομαι στο θέατρο Άλφα/Ληναίος-Φωτίου όπου παίζω, έχω γράψει τη μουσική και σκηνοθετώ στο αριστούργημα του Χιλιανού αγωνιστή συγγραφέα Luis Sepulveda “Ιστορία ενός σκύλου που τον έλεγαν πιστό”.

Η πρεμιέρα μας είναι στις 4 Οκτωβρίου και αυτή είναι μια ιστορία που πρέπει να ακούσουν όλοι καθώς μιλά για τη Μάνα Γη και τις καταστροφές που επιφέρουμε καθημερινά στο ήδη σπαραγμένο σώμα της. Ταυτόχρονα μιλά για τους κατατρεγμένους ιθαγενείς όλου του κόσμου που ξεριζώνονται εξαιτίας της αδηφάγας μανίας για κέρδος.

Σκηνοθετώ επίσης το έργο “Κατά φαντασίαν ασθενής” του Μολιέρου στο ΔηΠεΘε Ρούμελης, εκεί όπου ο Νίκος Ορφανός έχει ξεκινήσει πλατύ και ουσιαστικό έργο ως καλλιτεχνικός διευθυντής. Σε συνεργασία με το Νίκο έχουμε φτιάξει έναν υπέροχο θίασο που πιστεύω θα δώσει ανάσα γέλιου αυτή τη δύσκολη περίοδο. Ο “ασθενής” μας θα είναι ο Θανάσης Τσαλταμπάσης.

Σχέδια και όνειρα για το μέλλον;

Στο ίδιο θέατρο, στο Άλφα/Ληναίος-Φωτίου, έχω ιδρύσει τη συλλογικότητα Άλφα μικρό, μια συντροφιά ονειροπόλων. Πρόκειται για ένα πολύβουο καλλιτεχνικό μελίσσι που θα ξεδιπλώσει μια πλούσια φαρέτρα καλλιτεχνικών δράσεων, σεμιναρίων, αντιμαθημάτων, με ποιητικές βραδιές, διαλέξεις, live μουσικές, ραδιοφωνικές εκπομπές αλλά και ένα ιδιότυπο “Variete” αποτελούμενο από σύντομο και φλεγόμενα νούμερα τέχνης μια φορά το μήνα. Ταυτόχρονα τα φιλμικά μου project  “Μια μικρή Ελλάδα” και “Icarus’ dream” θα ταξιδέυουν φεστιβαλικά και διαδικτυακά σε όλη την υφήλιο.                                             

Μαρία Παπαφωτίου

Πότε μπαίνει η υποκριτική στη ζωή σας;

Πριν από περίπου 8 χρόνια όταν πρωτοσυνάντησα τον δάσκαλό μου Νίκο Καραγέωργο ο οποίος προς μεγάλη μου ευτυχία και έκπληξη με δέχτηκε στην ομάδα του, studio ypo to 0.Ο Νίκος συνεργαζόταν με ηθοποιούς που είχαν τελειώσει ήδη δραματική σχολή και όχι ουρανοκατέβατους πολυτεχνίτες όπως εγώ! Η τιμή και η ευκαιρία που μου έδωσε αλλά κυρίως τα όσα χάραξε στην ψυχή και στο πνεύμα μου δε θα τα ξεχάσω όσο ζω.

Από τη Μήδεια στην Αντιγόνη και από την Αντιγόνη στη Πηνελόπη Δέλτα. Ποιος είναι ο ρόλος που έχετε αγαπήσει περισσότερο;

Αδύνατον να ξεχωρίσω, να διαλέξω! Είναι άλλωστε ταυτισμένες αυτές οι δυο δουλειές με τις σπουδαιότερες δικές μου εμπειρίες στο θέατρο μέχρι σήμερα. Ουσιαστικά με την Αντιγόνη-Μήδεια άνοιξε ένας δρόμος έρευνας, αφοσίωσης, πάλης και αδιάκοπης “προπόνησης” που ήταν ακριβώς ό,τι είχα ονειρευτεί και λαχταρήσει. Και συνεχίζεται το ίδιο δυναμικά και στην Ιστορία χωρίς Όνομα.

Με τον Κώστα Γάκη έχετε συνεργαστεί στο παρελθόν, ήταν αναμενόμενη η συνεργασία σας και στην “Ιστορία χωρία όνομα”;

Όχι, κάθε άλλο! Με τον Κώστα έχουμε πει, σχεδόν ορκιστεί, πως θα συμπράττουμε στη δουλειά για όσο αυτό μας εμπνέει, μας ευχαριστεί και μας πλουτίζει και για κανέναν άλλο λόγο!

Όταν πρότειναν στον ίδιο τη σκηνοθεσία, πρότεινε κ αυτός με τη σειρά του εμένα στο πλαίσιο της κλειστής ακρόασης που γινόταν για την Πηνελόπη. Έπειτα από 3 στάδια και με την καθοριστική συμβολή του Τάσου Νούσια, μου εμπιστεύτηκαν τελικά τον ρόλο.

Μας θυμάμαι πανευτυχείς σ΄ένα στενό στο λιμάνι του Πειραιά να χοροπηδάμε από χαρά που θα ξανασυνεργαστούμε! Και να μη σταματάμε να φωνάζουμε σα μικρά παιδιά τις χιλιάδες ιδέες που ήδη πλημμύριζαν το κεφάλι μας!

 

Πως είναι η συνεργασία σας;

Παθιασμένη σε όλα της. Είναι, φυσικά, πολύ πέρα απ’ τα όρια της συνεργασίας. Είναι κοινή πορεία ζωής, η οποία έχει τόσο πολύ προκύψει και καθόλου προαποφασιστεί, που έχει την ονειρεμένη ελευθερία που κάνει κάποιες σχέσεις να μοιάζουν πάντα νέες.

Προτιμάτε να σας σκηνοθετεί ή να συνυπάρχετε στη σκηνή;

Είναι οι πιο ενδιαφέρουσες ερωτήσεις που μου έχουν κάνει ποτέ για τον Κώστα και σας ευχαριστώ πολύ! Δε θα έλεγα πως είναι ή το ένα ή το άλλο, πρώτα απ’ όλα γιατί αυτός ο διαχωρισμός είναι δυσδιάκριτος στον ίδιο τον Κώστα. Θα έλεγα όμως πως επειδή έχουμε πολύ καιρό να παίξουμε μαζί και ν’ ανταμώσουμε, είναι αυτό που μου λείπει περισσότερο τώρα που μιλάμε.

Πως προσεγγίσατε το ρόλο της Πηνελόπης Δέλτα;

Με το ένστικτό μου και νιώθω ευλογία που δε φοβήθηκα να το κάνω. Δεν έχω καμία θεωρία πίσω από αυτό, δηλαδή για το πως προσέγγισα τον ρόλο. Αφέθηκα στην ελευθερία που υπήρχε στην πρόβα και σε ό,τι γεννιόταν και προέκυπτε εκεί. Ήταν μια άκρως δημιουργική διαδικασία χωρίς καθόλου να μπορώ να την εξηγήσω με λόγια.

 

Έχετε κοινά στοιχεία με την ηρωίδα που υποδύεστε;

Πριν από 2 χρόνια, στην αρχή της μεταξύ μας επαφής θα απαντούσα πως όχι. Σήμερα έχει ανοίξει τόσο όμορφα η αλληλεπίδρασή μας που αρχίζω να αφομοιώνω στοιχεία της, να τη νιώθω όλο και βαθύτερα, να με επηρεάζει στ’ αλήθεια και πολλές φορές να λειτουργεί ως παράδειγμα προς μίμηση. Κυρίως στη συναισθηματική ευφυία που τη χαρακτηρίζει ενώ σ’ εμένα λείπει αρκετά συχνά. Με αφήνει, με την παρουσία της στη ζωή μου, να ζω αληθινότερα ακόμα και όταν αυτό γίνεται επώδυνο.

Τι είναι αυτό που αποκομίσατε από τη συνεργασία σας με τη Μπέτυ Λιβανού και τον Τάσο Νούσια;

Από τον Τάσο τη δοτικότητα άνευ όρων και από τη Μπέτυ τη λυτρωτική της στωικότητα. Και από τους δυο και όλους τους υπόλοιπους τη μεγάλη σκηνική και όχι μόνο αγάπη που μοιραζόμαστε.

Η παράσταση “Ιστορία χωρίς όνομα” είναι από την πρώτη στιγμή sold out. Που πιστεύετε ότι οφείλεται αυτή η επιτυχία;

Πρώτα και πάνω απ’ όλα στο ανεξάντλητα συγκινητικό, βαθύ, υπέροχο βιβλίο του Στέφανου Δάνδολου. Ένα τεράστιο αναγνωστικό κοινό έσπευσε να δει την παράσταση από τα πρώτα της κιόλας ανεβάσματα. Βγαίνοντας από την αίθουσα, συνεπαρμένοι από τη μαγική σκηνοθεσία του Κώστα Γάκη, που μας κούρδισε σα μαέστρος και τόνωσε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ευαισθησία του κειμένου με απολαυστικές ατμόσφαιρες, και μετέφεραν την εμπειρία αυτή παντού. Άρχισε λοιπόν να λειτουργεί το περίφημο word of mouth. H ισχυρότερη και σταθερότερη μορφή διαφήμισης στο θέατρο.

 

Πως βιώσατε το κλείσιμο των θεάτρων λόγω πανδημίας;

Με ψυχραιμία και άφθονη όρεξη για την ευκαιρία που μου δόθηκε να έχω χρόνο. Σήκωσα τα μανίκια και άρχισα να δουλεύω προς χίλιες κατευθύνσεις με μανία αλλά και πολλή χαρά.

Από τη στιγμή που έχω την υγεία μου, δύσκολα μου επιτρέπω να λιποψυχώ. Αν ψυχαναλυτικά αυτό είναι προς όφελός μου ή όχι δεν ξέρω, θα δείξει!

Σε δεύτερο πλάνο βρίσκω την τόσο μακρά αποχή από τα θέατρα εντελώς αδικαιολόγητη και λανθασμένη. Ο κλάδος σήκωσε ένα βάρος που δεν του αναλογούσε. Περιμένω λοιπόν τα μέτρα που θα αντισταθμίσουν την καταστροφή που συντελέστηκε ούτως ώστε να πάμε παρακάτω με πραγματική ελπίδα άνθισης και αναγέννησης.

Επόμενοι σταθμοί σας;

Η Θεσσαλονίκη! Η πόλη απ’ την οποία ξεκινήσαμε και μας αγκάλιασε τόσο θερμά. Οι πιο γλυκιές μας αναμνήσεις… Και για μένα προσωπικά η πιο λατρεμένη πόλη στον κόσμο.

Ετοιμάζετε κάτι για το χειμώνα;

Είναι η πρώτη φορά που θα δοκιμαστώ στην κωμωδία και έχω μεγάλη προσμονή και γλυκιά αγωνία γι’ αυτό.

Σχέδια και όνειρα για το μέλλον;

Να είμαι ήσυχη, να βρίσκομαι σε συνεργασίες που με εκφράζουν και τις πιστεύω. Να μπορώ να απολαμβάνω τη μοναχικότητα που με γεμίζει τόσο πολύ. Να συνεχίσω να βρίσκω τη χαρά μέσα από τη σχέση μου με τους ανθρώπους που αγαπάω. Να μη χάνω την επαφή μου με τη φύση. Να αφήνομαι όλο και περισσότερο συναισθηματικά και να έχω εμπιστοσύνη στη ζωή.

Κοινοποιήστε
Ουρανία Σταμούλη
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Βόλο. Πέρασα στη σχολή Γεωπονίας αλλά τελικά ασχολήθηκα με την αισθητική. Όταν ήμουν μικρή όλοι μου έλεγαν ότι πρέπει να γίνω δημοσιογράφος…κι έτσι ξεκίνησα και εγώ να κάνω συνεντεύξεις! Λατρεύω τον ήλιο, τη θάλασσα, τα βιβλία και τις κρύες μπύρες! Έχω δύο σκυλιά και πολλές ιστορίες να μοιραστώ μαζί σας!!!!