Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή ένας εμβληματικός ροκ σταρ, η έμπνευση και η φωνή των θρυλικών The Doors, μια ατίθαση προσωπικότητα, που παρά τα μόλις 27 του χρόνια, κατάφερε να αφήσει το στίγμα του στην ιστορία της μουσικής.
______________________________________
Ο James Douglas Morrison γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου του 1943 στη Φλόριντα σε μια οικογένεια ιρλανδικής και σκωτσέζικης καταγωγής με άλλα δύο μικρότερα αδέρφια, την Anne Robin και τον Andrew Lee Morrison.
Ο πατέρας του, George Stephen Morrison, υπηρετούσε στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ και έτσι η οικογένεια είχε αναγκαστεί να μετακομίσει σε νέες περιοχές αρκετές φορές. Κάπως έτσι και ο μικρός Jim άλλαζε συνέχεια σχολεία, όμως παρόλα αυτά ήταν ένας έξυπνος και ικανός μαθητής, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ποίηση, την λογοτεχνία, την θεολογία, τη φιλοσοφία και την ψυχολογία.
Από την παιδική του ηλικία ήταν εμφανής η αγάπη του για το διάβασμα, την γνώση και την αναζήτηση των βαθύτερων και ενίοτε πιο σκοτεινών νοημάτων της ζωής. Η ποίηση και τα τραγούδια του άντλησαν έμπνευση από τα έργα των υπαρξιστών φιλοσόφων και των “σκοτεινών” ποιητών του 18ου και 19ου αιώνα, τα οποία διάβαζε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Χαρακτηριστικές προσωπικότητες που επηρέασαν την σκέψη και το έργο του ήταν οι Φρίντριχ Νίτσε, Franz Kafka, Albert Camus, Jack Kerouac, Honoré de Balzac, Μολιέρος, Πλούταρχος και Arthur Rimbaud μεταξύ άλλων.
Πέρασε ως μαθητής από το George Washington High School της Βιρτζίνια, το δημόσιο St. Petersburg Junior College, το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα και τέλος το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια (UCLA) στο Λος Άντζελες, από όπου αποφοίτησε το 1965 από το Τμήμα Κινηματογράφου. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του είχε γυρίσει αρκετές ταινίες μικρού μήκους, με πρώτη την ταινία “First Love”.
Μετά την αποφοίτησή του, ο Jim Morrison επέλεξε έναν πιο μποέμ τρόπο ζωής και ζούσε στην ταράτσα ενός κτιρίου στην παραλία της Βενετίας μαζί με τον παλιό συμφοιτητή του, Dennis Jacobs. Σύμφωνα με αναφορές των φίλων του, τρεφόταν μόνο με φασόλια κονσέρβα και LSD. Τότε έγραψε και τους στίχους από τα πρώτα τραγούδια που αργότερα θα ερμήνευαν οι The Doors, όπως το “Moonlight Drive” και “Hello, I Love You”.
Εκείνη την περίοδο και μέχρι και την πρώτη του δουλειά με τους Doors, ο Morrison είχε διακόψει κάθε σχέση με την οικογένειά του. Αναφέρεται πως όταν ο πατέρας του άκουσε τον πρώτο δίσκο του συγκροτήματος, του έγραψε ένα γράμμα όπου του έλεγε “να παρατήσει κάθε ιδέα που έχει να τραγουδάει ή οποιαδήποτε σχέση με κάποιο μουσικό συγκρότημα, καθώς διακρίνει πως δεν υπάρχει κανένα ταλέντο προς αυτή την κατεύθυνση”.
Εκτός από τις αλλαγές σπιτιών, η στρατιωτική ιδιότητα του πατέρα του επεκτεινόταν και στη διαχείριση των παιδιών. Το ζεύγος Morrison είχε αποφασίσει να μην χρησιμοποιεί ποτέ σωματική βία στα παιδιά τους επιλέγοντας μια διαφορετική μέθοδο τιμωρίας: το να φωνάζουν και να επιπλήττουν το παιδί για κάτι που έκανε, ώσπου αυτό να ξεσπάσει σε κλάματα από την ψυχική ένταση και έτσι να μάθει το λάθος του…
The Doors
Εκείνο το καλοκαίρι του 1965, μια από τις βραδιές στην παραλία ο Jim Morrison συναντήθηκε με άλλον έναν συμφοιτητή του από το UCLA, τον Ray Manzarek. Ο Ray εντυπωσιάστηκε από τους ποιητικούς στίχους του Morrison δηλώνοντας πως είναι υλικό για rock συγκρότημα, και κάπως έτσι ξεκίνησε η μουσική τους συνεργασία. Σύντομα μπήκαν στη μπάντα ο κιθαρίστας Robby Krieger και ο drummer John Densmore.
Το όνομα “The Doors” ήταν έμπνευση του Morrison από το βιβλίο του Aldous Huxley “The Doors of Perception” (μια αναφορά στο ξεκλείδωμα των θυρών της αντίληψης μέσω της χρήσης ψυχεδελικών ναρκωτικών).
Ο Morrison ήταν ο βασικός στιχουργός της μπάντας και εμπνευστής πολλών από τις μελωδίες των τραγουδιών του, παρόλο που δεν έπαιζε κανένα μουσικό όργανο. Οι υπόλοιποι τα ολοκλήρωναν βάζοντας συγχορδίες και ρυθμό. Στιχουργικά συνείσφερε βέβαια και ο Krieger, που έγραψε κάποιες από τις μεγαλύτερες επιτυχίες τους, όπως τα “Light My Fire”, “Love Me Two Times”, “Love Her Madly” και “Touch Me”.
Τον Ιούνιο του 1966 οι Doors έπαιξαν για πρώτη φορά ζωντανά ανοίγοντας το live των Them στο club Whisky a Go Go. Ο τραγουδιστής των Them, Van Morrison, υπήρξε σημαντική έμπνευση για τον Jim και την φωνητική και σκηνική του απόδοση. Τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς η μπάντα κυκλοφόρησε το πρώτο της single “Break On Through (To the Other Side)” μαζί με μια ταινία για προώθησή του, που ουσιαστικά ήταν κάτι ανάλογο με τα σημερινά βίντεο κλιπ. Αντίστοιχες ταινίες μικρού μήκους έγιναν και για τα “The Unknown Soldier”, “Strange Days” και “People Are Strange”.
Το 1967 και μετά την υπογραφή συμβολαίου με την εταιρεία Elektra Records, οι Doors άρχισαν να παίρνουν όλο και μεγαλύτερη αναγνώριση στην αμερικανική μουσική σκηνή. Το single τους “Light My Fire” βρέθηκε στο Νο1 του Billboard Hot 100 από τον Ιούλιο ως τον Αύγουστο του ’67.
Το δεύτερο άλμπουμ τους “Strange Days”, που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, εκτόξευσε την φήμη τους. Το 1968 ήρθε ο τρίτος δίσκος “Waiting for the Sun” και οι Doors άρχισαν πλέον συναυλίες και στην Ευρώπη.
Το μουσικό στυλ τους ήταν πρωτότυπο και δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητο. Ένας συνδυασμός blues ήχων με σκοτεινό, ψυχεδελικό rock σε ιδιαίτερες και γεμάτες συνθέσεις.
Μέχρι σήμερα ο Morrison, ως κύριος εμπνευστής αυτού του είδους, θεωρείται ένας από τους πιο εμβληματικούς και επιδραστικούς ερμηνευτές και στιχουργούς στην ιστορία της rock μουσικής.
Το καλοκαίρι του 1967 τραβήχτηκαν οι πιο γνωστές και χαρακτηριστικές φωτογραφίες του Jim Morrison από τον φωτογράφο Joel Brodsky, σε μια φωτογράφηση γνωστή ως “The Young Lion”.
Ο Brodsky ανέφερε για τις συγκεκριμένες εμβληματικές πλέον λήψεις:
“Η φωτογράφιση ήταν σχεδόν κοντά στο τέλος, νομίζω. Μέχρι τότε ήταν τόσο μεθυσμένος που έπεφτε πάνω στα φώτα και έπρεπε να σταματήσουμε. Δεν ήταν άσχημα μεθυσμένος -βασικά ήταν αρκετά ήρεμος- αλλά δεν είχε και την καλύτερη ισορροπία.
Ήταν όμως υπέροχος στις φωτογραφίες, γιατί είχε ένα πολύ ενδιαφέρον παρουσιαστικό.
Εμένα μου φάνηκε καλή φωτογράφιση και αυτές οι εικόνες έγινα μεγάλο κομμάτι του θρύλου των The Doors. Νομίζω τον πρόλαβα στο απόγειό του.”
Προσωπική ζωή, καταχρήσεις και περιπέτειες με τον νόμο
Παράλληλα με την μουσική δημιουργία και ανέλιξη, ο Jim Morrison ήταν ο ορισμός του ροκ σταρ με οτιδήποτε καλό ή κακό αυτό συνεπάγεται. Ήταν ένας τύπος μυστηριώδης, αντιδραστικός, ελκυστικός και σκανδαλώδης. Κατανάλωνε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και ναρκωτικών και συχνά εμφανιζόταν μεθυσμένος σε ηχογραφήσεις και συναυλίες.
Οι φίλοι και συνεργάτες του τον έχουν χαρακτηρίσει “διπλή προσωπικότητα”: ένας ήρεμος, σκεπτόμενος, ισορροπημένος και φιλικός τύπος όσο ήταν νηφάλιος, που όταν άρχιζε να πίνει γινόταν ένας μανιακός.
Στην προσωπική του ζωή ήταν προφανώς ένας περιζήτητος εραστής, αλλά και ένας ρομαντικός σύντροφος, που στη ζωή του διατήρησε κάποιες σταθερές σχέσεις και πολλές περιστασιακές περιπέτειες με θαυμάστριές του.
Το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής του είχε μια “ανοιχτή” και ταραχώδη σχέση με την Pamela Courson, μια σχέση γεμάτη εντάσεις, ναρκωτικά και “τρίτα άτομα” και ταυτόχρονα μεταξύ τους στενή και μοναδική που τους κράτησε μαζί ως το τέλος. Εκείνη υποστήριζε πολύ την καριέρα του και την ποιητική του δημιουργικότητα, ενώ κάποιοι την χαρακτήρισαν ως “το άλλο του μισό / τον μόνο άνθρωπο που θα μπορούσε να ταιριάξει με την παραξενιά του Morrison.”
Η επαναστατική εικόνα του Morrison ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο όταν έγινε ο πρώτος ροκ καλλιτέχνης που συνελήφθη κατά τη διάρκεια της συναυλίας του.
Τέλη του 1967 σε μια συναυλία στο New Haven του Κονέκτικατ ο Morrison, πιωμένος πάντα, βρισκόταν κάποια στιγμή σε έναν χώρο πίσω από την σκηνή περνώντας καλά με μια από τις θαυμάστριές του. Κάποιοι αστυνομικοί έτυχε να τον πετύχουν και του έκαναν φασαρία νομίζοντας πως πρόκειται για κάποιον τυχαίο θεατή που είχε καταφέρει να περάσει κρυφά στα παρασκήνια. Ο Morrison άρχισε να φωνάζει και να τους βρίζει και ένας από αυτούς φαίνεται πως τον ψέκασε κάποια στιγμή στα μάτια με δακρυγόνο.
Αργότερα, την ώρα της συναυλίας, ο Morrison αναφέρθηκε στο περιστατικό κοροϊδεύοντας ουσιαστικά τους αστυνομικούς με μια ατάκα για “έναν μικρό μπλε άντρα με μια μικρή μπλε στολή και ένα μικρό μπλε καπέλο που τον είχε τυφλώσει στα παρασκήνια”. Μέσα σε λεπτά οι αστυνομικοί είχαν ανέβει στην σκηνή και παρά τις φωνές και διαμαρτυρίες των θεατών και συνεργατών του, συνέλαβαν τον Morrison διακόπτοντας την συναυλία.
Μπορεί στο συγκεκριμένο περιστατικό η σύλληψή του να μην είχε ουσιαστικό λόγο και ο ίδιος να είχε δίκιο, όμως ήταν μόνο η αρχή για μια σειρά από ανάλογα περιστατικά και δικαστικά μπλεξίματα που πλέον προκαλούσε ο ίδιος.
Από το 1969 η εικόνα του άρχισε να αλλάζει, είχε πάρει κιλά, άλλαξε το ντύσιμό του και η σχέση του με το αλκοόλ και τα ναρκωτικά είχε περάσει σε άλλο επίπεδο.
Το χαρακτηριστικό του μαύρο δερμάτινο παντελόνι, που λάτρευε να φοράει τόσο στη σκηνή όσο και γενικά έγινε στερεότυπο κομμάτι στο ενδυματολογικό στυλ της rock κουλτούρας εξαιτίας του.
Σε μια συναυλία τους στο Μαϊάμι άρχισε να προκαλεί φασαρία στο κοινό δείχνοντας τα γεννητικά του όργανα και λέγοντας διάφορες αισχρότητες χωρίς εμφανή λόγο. Ακολούθησαν έξι εντάλματα για σύλληψή του για άσεμνη συμπεριφορά, βωμολοχία και άλλες κατηγορίες. Πολλές συναυλίες των The Doors ακυρώθηκαν εκείνη την περίοδο.
Τον Σεπτέμβριο του 1970 πέρασε από δίκη και καταδικάστηκε σε έξι μήνες φυλάκιση, τους οποίους τελικά εξαγόρασε. Ο ίδιος δήλωσε πως αυτή του η δικαστική περιπέτεια “του άνοιξε λίγο τα μάτια”, ενώ κατάλαβε πολλά για το πως λειτουργεί το σύστημα και πως “όποιος έχει λεφτά μπορεί να γλιτώσει την φυλακή όπως και να ‘χει”.
Πρόωρος και ξαφνικός θάνατος
Όταν ολοκληρώθηκαν οι ηχογραφήσεις του έκτου δίσκου τους “L.A. Woman”, ο Morrison ανακοίνωσε στα μέλη της μπάντας πως θα πήγαινε για ένα διάστημα στο Παρίσι. Τον Μάρτιο λοιπόν του 1971 βρέθηκε εκεί με την κοπέλα του Pamela Courson μένοντας μαζί της σε ένα νοικιασμένο διαμέρισμα.
Όπως ανέφερε σε επιστολές προς τους φίλους του, έκανε πολλές βόλτες μόνος του στην πόλη και είχε καταφέρει να φτιάξει λίγο την εξωτερική του εικόνα. Τότε έγραψε και την ποιητική του συλλογή “The Lord and Creatures”.
Δυστυχώς όμως κανένας δεν μπόρεσε να τον δει να βελτιώνεται περισσότερο. Στις 3 Ιουλίου του 1971 βρέθηκε νεκρός από την Pam στην μπανιέρα του διαμερίσματός του. Ήταν μόλις 27 ετών.
Αιτία θανάτου του θεωρήθηκε η καρδιακή ανακοπή και δεν πραγματοποιήθηκε κάποια αυτοψία, αφού στο σώμα του δεν βρέθηκαν τραυματισμοί ή σημάδια που να υποδεικνύουν αυτοκτονία ή κάποια εγκληματική ενέργεια. Ο ξαφνικός θάνατός του και το γεγονός της έλλειψης αυτοψίας ξεσήκωσε διάφορες εικασίες και θεωρίες σχετικά με την αιτία θανάτου του.
Η επίσημη τοποθέτηση είναι η ανακοπή καρδιάς, που ήρθε -ξαφνικά όπως έρχεται πάντα- μετά τα τόσα χρόνια χρήσης ναρκωτικών σε συνδυασμό με το άσθμα του. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες της Pam είναι ότι ο Morrison κατέληξε από υπερβολική δόση ηρωίνης, την οποία είχε εισπνεύσει νομίζοντας πως είναι κοκαΐνη.
________________________________________
Ο θάνατος του θρυλικού Jim Morrison ήρθε περίπου εννέα μήνες μετά τον εξίσου ξαφνικό χαμό του Jimi Hendrix και της Janis Joplin, που έφυγαν κι εκείνοι στην ίδια ακριβώς ηλικία. Η rock μουσική σκηνή έχασε μέσα σε λίγους μήνες τρεις καθοριστικές της προσωπικότητες, που έστω και στην σύντομη καριέρα τους κατάφεραν να αφήσουν το στίγμα τους στην ιστορία.