Η Μονόπολη είναι ένα από τα διασημότερα επιτραπέζια παιχνίδια παγκοσμίως -αν όχι το διασημότερο- εδώ και 80 ολόκληρα χρόνια. Η πρώτη φορά που έκανε την εμφάνισή του στα ράφια των καταστημάτων ήταν στις 5 Νοεμβρίου του 1935. Η ιστορία όμως του γνωστού παιχνιδιού ξεκινάει πολύ νωρίτερα.
__________________________________
1. Ο/η Δημιουργός
Το παιχνίδι της Monopoly, όπως το γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, δημιουργήθηκε από τον Αμερικανό Charles Darrow το 1933, ο οποίος έφτιαξε το πρώτο δείγμα του με άχρηστα υλικά που βρήκε στο σπίτι του.
Η αυθεντική ιδέα του παιχνιδιού όμως ανήκει στην Αμερικανίδα οικονομολόγο Lizzie J. Magie, που έφτιαξε το 1904 το «Landlord’s Game» (“το παιχνίδι του σπιτονοικοκύρη”). Ένα ταμπλό γεμάτο δρόμους, σταθμούς τραίνων και αξιοθέατα για τα οποία οι παίκτες πληρώνουν ενοίκια. Υπήρχαν επίσης και οι γωνίες “πήγαινε φυλακή” και “πήγαινε στο πάρκο”. Tο συγκεκριμένο παιχνίδι υπήρχε επίσης η δυνατότητα να παιχτεί με πάνω από 2 διαφορετικούς τρόπους.
Στόχος της Magie ήταν να δείξει πώς συσσωρεύεται ο πλούτος στα χέρια των πλουσίων ιδιοκτητών και φτωχαίνει η κατώτερη, μη ευνοημένη τάξη.
2. Πρώτη κυκλοφορία
Το παιχνίδι που έφτιαξε ο Charles Darrow αγοράστηκε από την εταιρεία των Βρετανών αδερφών Parker. Ωστόσο αρχικά εκείνοι αρνήθηκαν να το κυκλοφορήσουν, καθώς του βρήκαν “52 θεμελιώδη λάθη”, που αφορούσαν την διάρκεια του παιχνιδιού, το θέμα του, την περιπλοκότητά του κτλ. Ο Darrow έτσι κυκλοφόρησε μόνος του το παιχνίδι, το οποίο σημείωσε αμέσως επιτυχία πωλήσεων κάνοντας και τους Parker να αναθεωρήσουν. Μετά από νέες διαπραγματεύσεις αγόρασαν τα δικαιώματα της Monopoly και την έβγαλαν στην αγορά το 1935. Η αρχική τιμή του παιχνιδιού ήταν 2 δολάρια.
3. Λογότυπο
O “Rich Uncle Pennybags”, ή αλλιώς ο “πλούσιος θείος με τα σακιά χρημάτων” με το μουστάκι και το ημίψηλο καπέλο λέγεται ότι απεικονίζει τον γνωστό επιχειρηματία J.P. Morgan.
Επίσης, παρά την εσφαλμένη εντύπωση πολλών, η διάσημη μασκότ δεν φορούσε ποτέ μονόκλ.
4. Πρώτα πιόνια
Τα πρώτα πιόνια της Monopoly ήταν 10 και απεικόνιζαν ένα αυτοκίνητο, μια δαχτυλήθρα, ένα παπούτσι, ένα ημίψηλο καπέλο, ένα φανάρι, ένα σίδερο, ένα πολεμικό πλοίο, ένα τσαντάκι και ένα κουνιστό αλογάκι.
Στην μεγαλύτερη ψηφοφορία στην ιστορία του παιχνιδιού, το 2016, πάνω από 4 εκατομμύρια ψηφοφόροι επέλεξαν ανάμεσα σε 56 νέα σχέδια για να αναδείξουν τα νέα πιόνια του παιχνιδιού. Μεταξύ τους επιλέχθηκαν και πολλές από τις κλασσικές, αυθεντικές φιγούρες.
5. Στατιστικά και ρεκόρ
Το διάσημο παιχνίδι αγοραπωλησίας είναι το πιο εμπορικό παιχνίδι στον κόσμο και υπολογίζεται ότι έχει παιχτεί τουλάχιστον από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους. Το 1999 είχε μπει στο βιβλίο Γκίνες έχοντας μετρήσει 500 εκατομμύρια παίχτες παγκοσμίως.
Μέχρι σήμερα έχουν πωληθεί περίπου 300 εκατομμύρια αντίτυπα του παιχνιδιού σε 111 χώρες και σε 43 διαφορετικές γλώσσες.
Η πιο ακριβή Monopoly που κυκλοφόρησε ποτέ σχεδιάστηκε από τον Sidney Mobell, έναν κοσμηματοπώλη από το Σαν Φρανσίσκο. Διέθετε επίχρυσο ταμπλό 23 καρατίων και διαμαντένιο ζάρι και κόστιζε 2 εκατομμύρια δολάρια!
Ως γνωστόν, η Monopoly είναι ένα παιχνίδι που μπορεί να διαρκέσει αρκετή ώρα μέχρι να ολοκληρωθεί. Το μεγαλύτερο όμως σε διάρκεια παιχνίδι που καταγράφηκε ποτέ κράτησε 1.680 ώρες, δηλαδή 70 ολόκληρες μέρες (δηλαδή 2 μήνες και κάτι!)!
6. Εκδόσεις
Από το 1935 έχουν κυκλοφορήσει τουλάχιστον 1.500 διαφορετικές εκδόσεις του παιχνιδιού, αρκετές από αυτές επετειακές και συλλεκτικές. Στην Ελλάδα συγκεκριμένα έχουν κυκλοφορήσει κάτι παραπάνω από 30 εκδόσεις, μεταξύ των οποίων: Monopoly Disney, Διάσημα Μνημεία, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Casino, Θησαυροί της Ελλάδας, Σύγχρονη Ελλάδα κ.α.
Την δεκαετία του ’70 είχε κυκλοφορήσει και έκδοση Μπράιγ της Monopoly για τους οπαδούς της με προβλήματα όρασης.
Το φθινόπωρο του 2008 κυκλοφόρησε μια ειδική Παγκόσμια Έκδοση με πόλεις από χώρες όλου του κόσμου, που επιλέχθηκαν μετά από ψηφοφορία του κοινού. Το συγκεκριμένο παιχνίδι έχει νόμισμα Monopoly, ενώ τα σπίτια και τα ξενοδοχεία του είναι διαφορετικά μεταξύ τους αναπαριστώντας μια γκάμα κτιρίων από όλο τον κόσμο.
Από το 1935 έχουν κατασκευαστεί πάνω από 6 δισεκατομμύρια πράσινα σπίτια και τουλάχιστον 2,25 δισεκατομμύρια κόκκινα ξενοδοχεία για τις ανάγκες του παιχνιδιού.
7. Ακριβότερες περιοχές
Σε κάθε έκδοση του παιχνιδιού και αναλόγως την χώρα αναφοράς υπάρχουν οι ακριβότερες περιοχές, που στην κλασσική έκδοση της Monopoly βρίσκονται στην “μπλε περιοχή”. Για την Αμερική η περιοχή με τα μεγαλύτερα ενοίκια, που κανένας παίχτης δεν θέλει να χρειαστεί να πληρώσει, είναι το “Boardwalk”, για την Γαλλία η «Rue de la Paix», για την Ισπανία η «Paseo del Prado» και για την Ελλάδα αντίστοιχα η “Λεωφόρος Αμαλίας”.
8. Πρωτάθλημα Monopoly
Σχεδόν κάθε 5 χρόνια η εταιρεία Hasbro διοργανώνει διάφορα εθνικά πρωταθλήματα και ένα Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μονόπολης, που έχει πραγματοποιηθεί σε μέρη όπως το Μόντε Κάρλο, το Τόκυο και το Τορόντο.
Ο πρώτος νικητής του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Monopoly ήταν ο Αμερικανός Lee Bayrd το 1973 στη Νέα Υόρκη.
Οι νικητές των τουρνουά μπορούν να κερδίσουν μέχρι και 20.580 δολάρια (!), ποσό που ισοδυναμεί με το σύνολο των ψεύτικων χρημάτων που περιέχει κάθε παιχνίδι Monopoly.
9. Lucky strike
Πόσες φορές παίζοντας Monopoly οι παίκτες έχουμε ευχηθεί τα ψεύτικα χρήματα να ήταν όντως αληθινά;! Αυτή ακριβώς την επιθυμία πραγματοποίησε η Hasbro Γαλλίας για την 80η επέτειο του παιχνιδιού το 2015. Κυκλοφόρησαν 30.000 αντίτυπα μιας ειδικής επετειακής έκδοσης μεταξύ των οποίων τα 80 περιείχαν αληθινά χαρτονομίσματα!
Το ένα αντίτυπο για τον μεγάλο υπερτυχερό περιείχε μόνο αληθινά χρήματα, δηλαδή 20.580 ευρώ! 10 αντίτυπα περιείχαν 300 ευρώ σε χαρτονομίσματα των 20, 50 και 100 ευρώ και τα υπόλοιπα 69 περιείχαν 150 ευρώ σε χαρτονομίσματα των 10 και 20.
10. Σύμμαχος στον πόλεμο
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η βρετανική εταιρεία John Waddington Ltd. είχε φτιάξει ειδικούς χάρτες από απλό χαρτί που καταστρεφόταν εύκολα, ώστε να βοηθήσει τους Βρετανούς αιχμαλώτους να δραπετεύουν από τα γερμανικά στρατόπεδα. Η ίδια εταιρεία κυκλοφορούσε την Monopoly εκτός ΗΠΑ.
Έτσι, ειδικές εκδόσεις του παιχνιδιού άρχισαν να μοιράζονται κρυφά στα στρατόπεδα και μέσα περιείχαν, εκτός από τα συνηθισμένα κομμάτια, χάρτες απόδρασης, πυξίδες, μυστικά αρχεία, ακόμα και πραγματικά λεφτά κρυμμένα ανάμεσα στα ψεύτικα.
Βρετανοί ιστορικοί αναφέρουν ότι πράγματι μεγάλος αριθμός αιχμαλώτων κατάφερε με αυτό τον τρόπο να δραπετεύσει από τα ναζιστικά στρατόπεδα.
10+1. Ψηφιακή Monopoly
Ήταν σχεδόν αναμενόμενο για ένα τόσο διάσημο και αγαπημένο παιχνίδι στην εποχή μας να μεταφερθεί από τα τραπέζια στις οθόνες και να πάρει και ψηφιακή μορφή.
Η εταιρεία Marmalade Game Studios (Life, Battleship) κυκλοφόρησε το κορυφαίο παιχνίδι για συσκευές Android και iOS τον Δεκέμβριο του 2019.
Η εφαρμογή έχει επιλογή για single player, αλλά και online με άλλους παίκτες και, ενώ γενικότερα ακολουθεί τους κλασσικούς κανόνες του παιχνιδιού, οι παίκτες έχουν την επιλογή να κάνουν και κάποιες δικές τους έξτρα ρυθμίσεις.