Τα μπαχαρικά δεν απογειώνουν μόνο τις γεύσεις των πιάτων που συνοδεύουν, αλλά διαθέτουν το καθένα μια σημαντική λίστα ευεργετικών στοιχείων για την υγεία μας, που τα καθιστούν απαραίτητα σε κάθε κουζίνα!
Ας δούμε 10 από τα καλύτερα και πιο αγαπημένα καρυκεύματα και τις ιδιότητές τους.
Κόλιανδρος
Το αρωματικό μπαχαρικό της οικογένειας των σελινοειδών είναι γνωστό τόσο για τις ιδιαίτερες γεύσεις του, όσο και για τις πολλαπλές του χρήσεις και ωφέλιμες ιδιότητες.
Τα φύλλα του κόλιανδρου είναι πλούσια σε βιταμίνες Α,C και Κ, σίδηρο, ασβέστιο και κάλιο μεταξύ άλλων, ενώ ο χυμός τους μπορεί να βοηθήσει σε δερματικές αλλεργίες, αλλά και σε παθήσεις του πεπτικού συστήματος και των εντέρων.
Οι σπόροι του από την άλλη, έχουν ηρεμιστική δράση και χρησιμοποιούνται σε πολλές περιπτώσεις για τη θεραπεία του άγχους, της αϋπνίας ή και της κατάθλιψης. Χρησιμοποιείται σε λουκάνικα, σε κάρυ, σε μπύρες, κρασιά και λικέρ, ακόμα και σε ορισμένα τσιγάρα.
Κουρκουμάς
Με ισχυρή αντιφλεγμονώδη, αντιοξειδωτική και αντικαρκινική δράση ο κουρκουμάς (turmeric) θεωρείται ίσως το πιο δυνατό μπαχαρικό-φάρμακο της φύσης. Ατελείωτες μελέτες και έρευνες έχουν αποδείξει ότι ενισχύει την ανάπτυξη των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου και έχει αποτελεσματικότητα ισάξια ισχυρών φαρμάκων στην αντιμετώπιση ασθενειών, από κρυολογήματα μέχρι μορφές καρκίνου. Επίσης μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά στην καταπολέμηση καταθλιπτικής διαταραχής. Το χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα της κουρκουμίνης χρησιμοποιείται ως φυσική βαφή σε φαγητά και άλλα προϊόντα. Χρησιμοποιήστε το σε φαγητά, όπως πατάτες, ψητά λαχανικά ή ρύζι, ή σε ζεστό ρόφημα.
Κανέλα Κεϋλάνης
Το πλούσιο σε ευεργετικά στοιχεία μπαχαρικό της κανέλας προέρχεται από τον φλοιό δέντρων που ανήκουν στο γένος Cinnamomum. Διακρίνεται σε δύο είδη, την αυθεντική κανέλα Κεϋλάνης και την «απομίμησή» της, γνωστή ως κασσία. Οι διαφορές τους είναι αρκετά εμφανείς. Η κανέλα Κεϋλάνης είναι ανοιχτόχρωμη, εύθραυστη και με ιδιαίτερα έντονο άρωμα και γεύση. Η κασσία, από την άλλη, έχει σκούρο καφέ χρώμα, σκληρό περίβλημα και πιο ουδέτερο άρωμα και γεύση, ενώ υστερεί και σε θρεπτικά συστατικά σε σχέση με την κανέλα Κεϋλάνης. Οι χρήσεις της κανέλας είναι ποικίλες και σχεδόν ανεξάντλητες, καθώς χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική, τη ζαχαροπλαστική, αλλά και την ποτοποιία.
Σινάπι – Μουστάρδα
Η μουστάρδα είναι ένα διαχρονικά αγαπημένο συνοδευτικό καρύκευμα, που προέρχεται από τους σπόρους του σιναπιού και η γεύση και το χρώμα της ποικίλει ανάλογα τον τύπο των σπόρων αυτών. Η χρήση της μουστάρδας σε μορφή σκόνης αναφέρεται από την αρχαιότητα, όπου χρησιμοποιούταν κυρίως για φαρμακευτικούς λόγους. Το σινάπι, εκτός από τη μουστάρδα, χρησιμοποιείται ως αφέψημα, αλεύρι, λάδι ή ζωμός και είναι πλούσιο σε ευεργετικές ιδιότητες. Βοηθά στην καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, είναι αντιφλεγμονώδες και αντισπαστικό, ενώ σε μεγάλες ποσότητες δεν ενδείκνυται για όσους υποφέρουν από έλκος.
Μοσχοκάρυδο
Έντονα αρωματικό, με φρέσκια και γλυκιά γεύση το μοσχοκάρυδο είναι αγαπημένο μπαχαρικό για γλυκές και αλμυρές δημιουργίες σε διάφορες κουζίνες του κόσμου. Χρησιμοποιείται στην ιατρική από τον 7ο αιώνα και ο ακατέργαστος σπόρος του έχει ηρεμιστικές και διεγερτικές ιδιότητες, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε οργανισμού. Ενεργεί κατά της πέτρας στη χολή ή τα νεφρά, της δυσπεψίας και των εντερικών προβλημάτων και βοηθά στην καταπολέμηση του άγχους, της κόπωσης και των μυϊκών πόνων. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε μεγάλες ποσότητες το ακατέργαστο μοσχοκάρυδο μπορεί να έχει τοξικές και ψυχοδραστικές συνέπειες για τον οργανισμό.
Πάπρικα
Όλες οι ποικιλίες της πάπρικας προέρχονται από το άλεσμα της καυτερής πιπεριάς Capsicum και οι γεύσεις της ποικίλουν από ήπια γλυκιά ως και αρκετά καυτερή.
Η πάπρικα είναι πλούσια σε καροτινοειδή, όπως η ουσία της ζεαξανθίνης, στην οποία οφείλει και το κόκκινο χρώμα της. Αυτές οι ουσίες βοηθούν στην καλύτερη υγεία των ματιών και εμποδίζουν τις επιβλαβείς ηλιακές ακτίνες να καταστρέψουν τους ιστούς τους. Στην πάπρικα περιέχεται επίσης σημαντικά μεγάλο ποσοστό βιταμίνης Ε, η οποία είναι αντιοξειδωτική και ωφέλιμη για τον έλεγχο της πήξης του αίματος. Τέλος, μια κουταλιά της σούπας πάπρικα περιέχει 1,4 mg σίδηρο, που αντιστοιχεί στο 8% και 18% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης για γυναίκες και άνδρες αντίστοιχα.
Γαρύφαλλο (ή γαρίφαλο)
Το γαρίφαλο -γνωστό και ως μοσχοκάρφι- βρίσκεται ψηλά στη λίστα των πιο πολύτιμων για τα ευεργετικά τους στοιχεία μπαχαρικών. Έχει ιδιότητες καταπραϋντικές, αντινευραλγικές, αντιοξειδωτικές, αντισηπτικές και αντιφλεγμονώδεις. Μπορεί να καταπολεμήσει τον πονόδοντο, την δυσπεψία, το έλκος και τονώνει τη μνήμη. Είναι πλούσιο σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως κάλιο, σίδηρο, μαγγάνιο και μαγνήσιο, καθώς και βιταμίνες Α, Κ, C και B. Περιέχει διάφορα ωφέλιμα αιθέρια έλαια, όπως η ευγενόλη, στην οποία οφείλεται και το ευχάριστο άρωμά του.
Πιπέρι
Το πιπέρι συναντάται σε τέσσερις βασικές ποικιλίες, μαύρο, πράσινο, κόκκινο, λευκό, και όλες προέρχονται από το φυτό του μαυροπίπερου (Piper nigrum). Η χρωματική διαφορά κάθε ποικιλίας προκύπτει από τον χρόνο συγκομιδής τους και την κατεργασία που επιδέχονται οι κόκκοι στη συνέχεια. Το μαύρο πιπέρι έχει ιστορία πριν το 1000 π.Χ. και χρησιμοποιούταν αρχικά για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες, ενώ έχει υπάρξει και αιτία πολέμων! Έχει δράση θερμαντική και αντιοξειδωτική και βοηθά στην πρόληψη γαστρεντερικών και στομαχικών διαταραχών.
Το πράσινο πιπέρι έχει παρόμοια ωφέλη διαθέτωντας πιο ήπια γεύση και περισσότερο άρωμα και το συναντάμε κυρίως σε ελαφριά πιάτα με ψάρια και πουλερικά. Το λευκό πιπέρι είναι το πιο «διακριτικό» της τετράδας με αρκετά ήπια γεύση και χρησιμοποιείται συνήθως σε σάλτσες, πατάτες και ψάρια ως μια μικρή καυτερή «νότα». Αποτελεί επίσης πρώτη ύλη σε πολλά αλλαντικά προϊόντα. Τέλος, το κόκκινο πιπέρι είναι αρωματικό και γλυκό με μια ξεχωριστή γεύση. Λόγω του κόκκινου χρωματισμού του χρησιμοποιείται αρκετά σε gourmet πιάτα ως διακοσμητική και αρωματική προσθήκη. Συνδυάζεται πολύ ωραία με πιάτα θαλασσινών.
Κάρδαμο
Πρόκειται για το τρίτο ακριβότερο μπαχαρικό στον κόσμο μετά το σαφράν και τη βανίλια. Διακρίνεται σε μαύρο και πράσινο και έχει εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες. Όλοι έχουμε ακούσει τη φράση «φάε να καρδαμώσεις» ως παιδιά και όχι άδικα! Το κάρδαμο είναι πλούσιο σε βιταμίνη C και Α, είναι αντιοξειδωτικό, αντιφλεγμονώδες, χωνευτικό, διουρητικό, αιμοστατικό, αντισηπτικό, καρδιοτονωτικό, ανακουφίζει τους ρευματισμούς και εξαφανίζει τη δυσοσμία του στόματος. Μελέτες έχουν δείξει ότι εμποδίζει τον σχηματισμό καρκινικών κυττάρων και τα εξολοθρεύει, ενώ επίσης εμποδίζει και τη δημιουργία θρόμβων στο αίμα προλαμβάνοντας καρδιαγγειακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδεια. Στις ανατολικές χώρες χρησιμοποιείται ιδιαίτερα σε γλυκά και ροφήματα, ενώ το συναντάμε και σε αρκετά αλμυρά πιάτα.
Μπούκοβο
Τέλος, έχουμε το μπούκοβο, το «μεσογειακό τσίλι» που δεν αποχωρίζονται οι λάτρεις των πικάντικων γεύσεων. Αποτελείται από αποξηραμένες και θρυμματισμένες πιπεριές, γλυκές ή καυτερές. Όπως και η ίδια η πιπεριά, έτσι και όλα τα παράγωγά της και το μπούκοβο έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές. Στη μαγειρική χρησιμοποιείται σε ζεστές σούπες, σάλτσες, ρύζι, τραχανά, ψητά κρέατα και αλλαντικά. Η γεύση του είναι δυνατή και ευχάριστη και αναδεικνύει μοναδικά τα πιάτα που συνοδεύει.
Αν ψάχνετε για την καλύτερη ποικιλία μπαχαρικών, επισκεφτείτε Το Μικρό Μοναστηράκι – Ερμού 99, Κοραή, Βόλος (τηλ. 24213 10042). Ποικιλία από καρυκεύματα, μείγματα μπαχαρικών και κάθε είδους βότανα για μαγειρική χρήση και όχι μόνο!
Φωτογραφίες από το κατάστημα: ©Αnna-Maria K.Z.
