Η Vera Menchik γεννήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 1906 στη Μόσχα από Τσέχο πατέρα και Βρετανίδα μητέρα. Σε ηλικία των 9 ετών, ο πατέρας της ξεκίνησε να της μαθαίνει πως να παίζει σκάκι και σε ηλικία 15 ετών πήρε μέρος στο σχολικό πρωτάθλημα όπου και βγήκε δεύτερη.

Όταν το 1921 οι γονείς της χώρισαν, η Vera μετακόμισε στην Αγγλία μαζί με την μητέρα της και την αδερφή της. Εκεί, έγινε σχετικά γρήγορα μέλος της τοπικής σκακιστικής λέσχης, παρά το ότι δίσταζε αρχικά, λόγω του ότι δεν γνώριζε καλά αγγλικά.

Την ίδια χρονιά, μάλιστα, συμμετείχε στο Βρετανικό Πρωτάθλημα Σκακιού Νεανίδων όπου και κέρδισε!

Τότε κατάλαβε πως παρά τις λίγες γνώσεις της είχε ανεπτυγμένη αντίληψη και προσπάθησε να μάθει ακόμα περισσότερα πάνω στο δημοφιλές παιχνίδι, αυτή τη φορά με δάσκαλο τον κορυφαίο Ούγγρο σκακιστή Geza Maroczy.

Έτσι, το 1927, στο πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Γυναικών που διοργανώθηκε στο Λονδίνο, συμμετείχε εκπροσωπώντας την Ρωσία και έγινε η πρώτη παγκόσμια πρωταθλήτρια σκακιού!

Το 1929, προσκλήθηκε στο Κarlsbad της Αυστρίας για να συμμετέχει στο φημισμένο τουρνουά. Εκείνη, αν και ήταν η μοναδική γυναίκα που κλήθηκε, δέχτηκε την πρόσκληση . Όμως, αποδείχτηκε πως έγινε αρχικά η πρόσκληση καθαρά με υποτιμητικό σκοπό.

Εκείνη την εποχή το να παίζουν οι γυναίκες σκάκι, και μάλιστα σε υψηλό επίπεδο, δεν γινόταν αποδεκτό και επομένως το γεγονός ότι είχε το θάρρος να παίξει, απέναντι σε τόσους άνδρες, είχε ως αποτέλεσμα τον χλευασμό και την ειρωνεία για τη συμμετοχή της.

Χαρακτηριστική υπήρξε η δήλωση του Albert Becker που έλεγε: «Όταν τελειώσει το τουρνουά, να ανοίξουμε τη λέσχη «Vera Menchik», στην οποία θα γίνονται αποκλειστικά μέλη, με δωρεάν κάρτα μέλους, όσοι χάνουν από την παγκόσμια πρωταθλήτρια.»

Η εξέλιξη του τουρνουά, έκανε τελικά την λέσχη της Menchik τεράστια αφού πολλοί κορυφαίοι σκακιστές μετά από εκπληκτικά παιχνίδια έχασαν από εκείνη, ενώ άλλοι μετά βίας έφεραν ισοπαλία.

Το συγκεκριμένο τουρνουά και η λέσχη Menchik έγιναν αφορμή για μεγάλες πλάκες ανάμεσα στους σκακιστές. Ο γνωστός σκακιστής George Thomas, μάλιστα, είχε τιμηθεί από συντάκτη του British Chess Magazine ως εξής: «Ο Sir George Thomas ηττήθηκε ακόμα μια φορά από τη Vera Menchik και ανακηρύσσεται πλέον πρόεδρος της λέσχης!»

Η αναγνώριση για την Vera Menchik ήρθε, το ίδιο έτος, στο διεθνές τουρνουά Ramsgate όπου τερμάτισε στη δεύτερη θέση με μισό βαθμό διαφορά από τον πρώτο, πρώην παγκόσμιο πρωταθλητή José Raúl Capablanca.

Ακολούθησαν αρκετές συμμετοχές σε τουρνουά από τα οποία η Menchik τερμάτιζε στις πρώτες θέσεις. Ήρθε αντιμέτωπη με πολλούς σκακιστές μεγαθήρια και αναγνωρίστηκε η τόλμη της και το πάθος της για το συγκεκριμένο παιχνίδι, έστω και αργά.

Στα 31 της χρόνια παντρεύτηκε τον κατά 28 χρόνια μεγαλύτερό της Rufus Henry Streatfeild Stevenson, εκδότη του British Chess Magazine, μέλος του Σκακιστικού Ομίλου Δυτικού Λονδίνου και αργότερα επίτιμο γραμματέα της Βρετανικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας.

Δυστυχώς, ο έγγαμος βίος καθώς και η σκακιστική πορεία της Menchik δεν είχαν την μακρά πορεία που φανταζόταν. Υπό το μένος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου έμεινε χήρα το 1943 ενώ το 1944, γράφτηκε η τελευταία σελίδα της ζωής της όταν εκείνη, η αδερφή της και η μητέρα της, σκοτώθηκαν από γερμανικό βομβαρδισμό, με πύραυλο V1, που κατέστρεψε ολοσχερώς το σπίτι τους.

Η Vera Menchik υπήρξε εκτός από παγκόσμια πρωταθλήτρια σκακιού, μια γυναίκα που κατάφερε σε μια δύσκολη και ανδροκρατούμενη εποχή να έχει διεθνή αναγνώριση.

Παρόλα αυτά, έμεινε στην ιστορία γιατί κατάφερε να διατηρήσει της αξία της, ως παγκόσμιας πρωταθλήτριας, για 17 ολόκληρα χρόνια!

Προς τιμήν της, το τρόπαιο που δίνεται στις Ολυμπιάδες Σκακιού γυναικών ονομάστηκε Vera Menchik Cup και το 2011 μπήκε στο World Chess Hall of Fame, μένοντας για πάντα στην λίστα με τους κορυφαίους παίκτες όλων των εποχών.

Κοινοποιήστε
Διαμαντούλα Χατζηαντωνίου
Απόφοιτη ΙΕΚ Οικονομίας & Διοίκησης και πιστοποιημένη Δημοσιογράφος διαδικτύου, με συμμετοχές σε πολλά σεμινάρια ποικίλου ενδιαφέροντος και κατευθύνσεως. Έχει λάβει το πρώτο βραβείο ποίησης στην Θεσσαλία, σε μαθητικό διαγωνισμό. Δραστηριοποιήθηκε, μεταξύ άλλων, ως ραδιοφωνική παραγωγός, αρθρογράφος καλλιτεχνικών ειδήσεων και ερασιτέχνης ηθοποιός. Θρέφει μεγάλη αγάπη για τις τέχνες, την φύση, την φιλοσοφία και την ψυχολογία ενώ αφιερώνει αρκετό χρόνο σε θέματα κοινωνικής και ιστορικής φύσεως. Αγαπημένη της ερώτηση: Γιατί; Αγαπημένο μότο: Αξίζει να βρίσκεις λόγους να γελάς