Το χρονικό του Πολυτεχνείου, η ανατροπή Παπαδόπουλου-Μαρκεζίνη και ο αμερικανικός παράγοντας

Στις ημέρες μας, έχει επικρατήσει στην κοινή γνώμη η άποψη πως η Εξέγερση του Πολυτεχνείου (15-17 Νοεμβρίου 1973) “έριξε την Χούντα” και συνέβαλε στην επάνοδο της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Ισχύει όντως αυτή η άποψη; Τελικά, τι ρόλο έπαιξε το Πολυτεχνείο στην νεότερη ιστορία μας;

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

________________________________

Διεθνείς παράγοντες και η εμπλοκή της Αμερικής

Αρχικά, στις 8 Οκτωβρίου του 1973 ορκίζεται η Μεταβατική Κυβέρνηση Μαρκεζίνη, με Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, και προκηρύσσει εκλογές για τις 10 Φεβρουαρίου του 1974. Οι ήδη προγραμματισμένες εκλογές για νέα κυβέρνηση είναι ένα δείγμα πως το καθεστώς της 21^ης Απριλίου είχε “κλείσει τον κύκλο του” πριν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.

Μόλις δυο ημέρες μετά την ανάθεση της Πρωθυπουργίας στον Μαρκεζίνη, ξέσπασε ο 4^ος Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος (ευρύτερα γνωστός ως Πόλεμος του Γιόμ Κιπούρ). Στις 13 Οκτωβρίου 1973 ζητήθηκε από την Ελλάδα να ξεκαθαρίσει την στάση της απέναντι σε αυτό το θέμα. Η άμεση και ρητή απάντηση του Υπουργού Εξωτερικών, Χρήστου Ξανθόπουλου- Παλαμά, ήταν η ακόλουθη: “Αι φιλικαί σχέσεις της Ελλάδος με τας Αραβικάς Χώρας, αποκλείουν οιανδήποτε συμμετοχήν, είτε άμεσον είτε έμμεσον εις τυχόν ενέργειαν στρεφομένην εναντίον αυτών… Ο Ελληνικός χώρος, θαλάσσιος και εναέριος δεν χρησιμοποιείται δι’ οιανδήποτε ενέργειαν, σχέσιν έχουσα με την εμπόλεμον κατάστασιν εις την Μέσην Ανατολήν.”

Παρά το γεγονός όμως, ότι η απάντηση του Υπ. Εξωτερικών ήταν μια ξεκάθαρη διακήρυξη προς τις ΗΠΑ ότι η Ελλάς δεν πρόκειται να δεχθεί χρήση των βάσεών της εναντίον των Αράβων, χρειαζόταν και το “ΟΧΙ” του Προέδρου της Δημοκρατίας Γεωργίου Παπαδοπούλου.

Μέσω του διαβήματός του στον Πρέσβη των ΗΠΑ Χ.Τάσκα, του διεμήνυσε ότι: α) η εμπόλεμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή δημιουργεί τον κίνδυνο πυρηνικής συγκρούσεως μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο, β) οι τρεις ναυτικές μονάδες του 6^ου Αμερικανικού Στόλου, που ελλιμενίζονται στην Ελευσίνα φέρουν πυρηνικό οπλισμό και συνεπώς θα αποτελέσουν στόχο της ΕΣΣΔ και γ) για τους ανωτέρω λόγους τα τρία πολεμικά πλοία των ΗΠΑ πρέπει να αποπλεύσουν αμέσως από την Ελευσίνα.

Ουσιαστικά αυτό το Όχι του Γεωργίου Παπαδοπούλου σε συνδυασμό με το σχέδιο για επέκταση από 6 στα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο έμελλε να ήταν και το τελευταίο του.

Τον Ιούνιο του 1973 ξέσπασε στις ΗΠΑ το περίφημο “Σκάνδαλο Watergate”, το οποίο εξουδετέρωσε τον Nixon και από τότε ξεκινούσε η περίοδος Kissinger, η οποία επισφραγίστηκε τον Σεπτέμβριο 1973, όταν ο Henry Kissinger ανέλαβε προσωπικώς το Υπουργείο Εξωτερικών ως αντικατάσταση του W. Rogers.

Πηγές καταγράφουν “μυστική” συνάντηση Καραμανλή-Κίσσινκερ τον Αύγουστο του 1973 στην οικία του Αμερικανού δημοσιογράφου Σ. Σουλτσμπέργκερ, όπως ο ίδιος επιβεβαιώνει.  Παράλληλα, ο Γεώργιος Παπαδόπουλος δέχτηκε πρόταση διπλής Ενώσεως (διχοτόμησης) της Κύπρου, την οποία αρνήθηκε. Η χαρακτηριστική του τοποθέτηση: “Όσο κάθομαι εγώ σε αυτή την καρέκλα, η Κύπρος θα παραμείνει ενιαία και αδιαίρετος!” σφράγισε ουσιαστικά την πολιτική (και προσωπική) μοίρα του.

Από τον Οκτώβριο του 1973 είχε γίνει γνωστό πως η Αμερική ήθελε αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας και πως οι αποφάσεις που θα ακολουθούσαν αργότερα για την Κύπρο βρισκόντουσαν ήδη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ο Αμερικανός διπλωμάτης John Day, σε ανοιχτή δεξίωση ενώπιον στρατιωτικών, πολιτικών, διπλωματών και δημοσιογράφων, είχε αναφέρει: “Πρέπει να αλλάξετε την Κυβέρνηση Μαρκεζίνη και να διώξετε τον Γ. Παπαδόπουλο. Εμείς (οι Αμερικανοί) δεν θέλουμε ούτε τον έναν, ούτε τον άλλον.”

Στις 19-23 Νοεμβρίου 1973 (αμέσως μετά το Πολυτεχνείο) διεξάγεται ένα ιδιαίτερο σεμινάριο στην Ρώμη, με θέμα την “διερεύνηση προοπτικών επιλύσεως του Κυπριακού προβλήματος.” Το Σεμινάριο αυτό διεξήχθη με εντολή του Henry Kissinger και οργανωτής του υπήρξε το Κέντρο Μεσογειακών Σπουδών, που κατευθυνόταν από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (NSA) των ΗΠΑ και είχε ασαφείς δεσμούς με την CIA. Εκεί στην ουσία φαίνεται πως αποφασίστηκε το μέλλον της Κύπρου: Η διχοτόμηση και η μη παρέμβαση των ΗΠΑ σε περίπτωση τουρκικής επεμβάσεως.

Στο σεμινάριο συμμετείχε και ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ο οποίος στις 22 Νοεμβρίου μετέβη στο Παρίσι, για να ενημερώσει τον Κ. Καραμανλή για τις αποφάσεις του. Μόλις τρεις ημέρες μετά (25 Νοεμβρίου του 1973) κατέφθασαν οι προτάσεις του Καραμανλή στον Μακαρέζο, με τις οποίες συνιστούσε ως πρώτο πρόσωπο για την ανατροπή του Παπαδοπούλου, τον Δημήτριο Ιωαννίδη.

Το χρονικό της εξέγερσης του Πολυτεχνείου

Από την μια λοιπόν πλευρά είδαμε τον διεθνή παράγοντα που συνέβαλε στην πτώση του Παπαδόπουλου, οπότε ας δούμε τι συνέβαινε παράλληλα και στο εσωτερικό της χώρας και τα επεισόδια που μεσολάβησαν.

Στις αρχές του 1973 ο Γεώργιος Παπαδόπουλος προετοίμαζε το Ε.ΠΟ.Κ με σκοπό την  πολιτικοποίησή του μέσα από τα νέα κόμματα και νέα πρόσωπα, που θα κατέλυαν τον παλαιοκομματισμό. Οι παλαιοκομματικοί θορυβήθηκαν με την ιδέα ενός «Κόμματος Παπαδοπούλου.» Οι επιτυχημένες περιοδείες των μελών του Ε.ΠΟ.Κ σε όλη τη χώρα και οι θριαμβευτικές πορείες του Παπαδοπούλου σε Κρήτη και Ήπειρο τους έκανε να αντιδράσουν επιστρατεύοντας κατ’ ουσίαν τους φοιτητές.

Όλα ξεκίνησαν μετά τον νόμο Ν.Δ 1347/73, σύμφωνα με τον οποίο ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης είχε το δικαίωμα να διακόψει την αναβολή στρατεύσεως σε όσους φοιτητές προέτρεπαν σε αποχή από τα μαθήματα ή τις εξετάσεις (ΦΕΚ 35/10-2-1973). Στις 21 Φεβρουαρίου του 1973, κατόπιν παρακινήσεως των παλαιοκομματικών, άρχισαν συγκεντρώσεις Φοιτητών σε πολλές σχολές του Πανεπιστημίου, με κυριότερη την Νομική Σχολή Αθηνών, και αίτημα την αναστολή του Νόμου 1347.

Το ότι υποκινήθηκαν από τους παλαιοκομματικούς είναι εμφανέστατο από την επόμενη κίνησή τους. Την ίδια ημέρα μια “επιτροπή φοιτητών” επισκέφθηκε τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο στην οικία του στην Οδό Ξενοκράτους. Σε αυτή την διόλου τυχαία σύσκεψη φοιτητών-παλαιοκομματικοί μετείχαν οι: Ι. Ζίγδης, ο Ι. Πεσματζόγλου, ο καθηγητής Ν. Λούρος κ.α.

Οι παλαιοκομματικοί υποκίνησαν τους φοιτητές να καταλάβουν την Νομική και τους είπαν ότι θα υποκινούσαν και ελεγχόμενους από αυτούς καθηγητές για να τους συμπαρασταθούν. Το σχέδιο ετέθη σε εφαρμογή σε συνεργασία και με αριστερές οργανώσεις. Για τον σκοπό αυτό επιστρατεύθηκαν ένας Απότακτος Λοχαγός και 4 Κομμουνιστές Φοιτητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, οι οποίοι ήρθαν στην Αθήνα ειδικά για να ηγηθούν της «επιχειρήσεως».

Οι προαναφερθέντες, ηγούμενοι μόλις 100 φοιτητών, κλείσθηκαν και κατέλαβαν την Νομική Σχολή Αθηνών εγκλωβίζοντας εκβιαστικά άλλους 500 φοιτητές, στους οποίους δεν επέτρεπαν να φύγουν. Οι υπόλοιποι φοιτητές αντέδρασαν. Συγκρούσεις σημειώθηκαν εντός της Νομικής μεταξύ του πλήθους των φοιτητών που ήθελαν να αποχωρήσουν και των υποκινητών που τους εκβίαζαν.

Εν τω μεταξύ, οι καταληψίες άρχισαν να εκφωνούν από την ταράτσα της Νομικής υβριστικά συνθήματα, τα οποία σταμάτησαν μετά την επέμβαση του Πρυτάνεως, ενώ απόπειρες μικροδιαδηλώσεων σε κάποιους δρόμους διαλύθηκαν αμέσως. Τελικά, ο Πρύτανης Κ. Τούντας ήρθε σε συνεννόηση με τις Αστυνομικές δυνάμεις και εξασφάλισε την ελεύθερη έξοδο των φοιτητών από το κτίριο, ενώ η Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να επέμβει προς εκκένωση του κτιρίου. Οι ελάχιστοι ταραχοποιοί απέτυχαν πλήρως στον σκοπό τους. Ούτε η πλειοψηφία των φοιτητών τους ακολούθησε, ούτε καμία λαϊκή υποστήριξη έλαβαν. Μέσα σε 48 ώρες εκκένωσαν την Νομική, χωρίς να επιτύχουν τίποτε.

Μετά την αποτυχημένη “Εξέγερση της Νομικής” ο Στυλιανός Παττακός κατά την συνεδρίαση της Συμβουλευτικής Επιτροπής δήλωσε χαρακτηριστικά: “Να μην ανησυχούν ούτε οι πατέρες ούτε οι φοιτητές. Να ανησυχούν μονάχα εκείνοι, που προσπαθούν να κάνουν τους φοιτητές να ανησυχήσουν. Και να προσέξουν. Να μην παριστάνουν τους διανοούμενους, αλλά να γίνουν διανοούμενοι. Το μέτρο της διακοπής της αναβολής ελήφθη διά τους μη φοιτώντας και όχι για τους φοιτητές. Οι φοιτητές δύνανται να είναι ήσυχοι ότι όσοι φοιτούν, δεν θα στρατευθούν.”

Βρισκόμαστε πλέον στις 14 Νοεμβρίου του 1973, όταν αρχίζουν οι Γενικές Συνελεύσεις στις οποίες “συνεζητήθησαν σπουδαστικά μόνον θέματα και αποφασίσθηκε η αποχή εκ των μαθημάτων μέχρι την Δευτέρα 19/11/1973.” Ουσιαστικά είχε προετοιμαστεί μια ακόμη Εξέγερση, καθώς το ίδιο απόγευμα “ρίπτεται υπό τινών σπουδαστών η ιδέα της παραμονής και διανυκτερεύσεως εντός του Πολυτεχνείου.”

Έτσι, περίπου 400 φοιτητές συγκεντρώθηκαν στην Νομική και άλλοι 500 στο προαύλιο του Πολυτεχνείου. Μετά από λίγο οι συγκεντρωθέντες στην Νομική αποχώρησαν και ενώθηκαν με τους Φοιτητές του Πολυτεχνείου. Ο Παπαδόπουλος θα δηλώσει στην αναφορά του για τα γεγονότα τον Ιούλιο του 1975 ότι: “Αι εντολαί προς την Αστυνομία είναι μη παρεμπόδισις ταύτης (σ.σ της συγκεντρώσεως) απομάκρυνσίς της από του χώρου συγκεντρώσεως και σεβασμός του Πανεπιστημιακού ασύλου.”

Παρά το γεγονός ότι ο Αστυνομικός Διευθυντής Αθηνών Λ. Χριστολουκάς πρότεινε στον Πρύτανη του Πολυτεχνείου Κ. Κοντοφάγο την άμεση επέμβαση της Αστυνομίας, εκείνος αρνήθηκε. Εκεί έγινε το μοιραίο σφάλμα. Η Αστυνομία ούτε επενέβη εγκαίρως για να εκδιώξει τους καταληψίες, ούτε απέκλεισε το γύρο τετράγωνο για να εμποδίσει την είσοδο και την έξοδο από το Πολυτεχνείο.

Συγκεκριμένα, ο Εισαγγελέας Δ. Τσεβάς σχολίασε χαρακτηριστικά την μη αντίδραση της Αστυνομίας: “αποσύρεται και απρακτεί, οιονεί απαθώς θεωμένη των γιγνομένων, παρά τον σαφώς διαφαινόμενον κίνδυνον διεισδύσεως στοιχείων ξένων και επιρροών επιβλαβών, ασχέτων με τα σπουδαστικά αιτήματα”. Πράγματι ήδη το βράδυ της 14^ης προς 15^ης Νοεμβρίου αρχίζουν να προσέρχονται στον χώρο του Πολυτεχνείου, καθ’ ομολογίαν του πορίσματος του Εισαγγελέως Δ. Τσεβά, “στοιχεία ξένα, άσχετα και εχθρικά προς τους σπουδαστάς”. Οικοδόμοι, εργάτες, αναρχικοί, πράκτορες, όλοι εκμεταλλεύονται την ευκαιρία να καπηλευθούν την συγκέντρωση, με αποτέλεσμα να μαζευτούν περίπου 5.000 άτομα, τα οποία συγκροτούν μικροδιαδηλώσεις έξω από το Πολυτεχνείο με συνθήματα όπως: “Θάνατος στον Παπαδόπουλο / Μαρκεζίνη Φύγε / Λαοκρατία / Κάτω το Κράτος / Αλιέντε / Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία κλπ.”

Στο πόρισμα Τσεβά, που συντάχθηκε στις 14/10/1974 αναφέρεται: “Εκπρόσωποι των ποικίλων αποχρώσεων της Αριστεράς, διασταυρώνονται μετά πρακτόρων της ΚΥΠ και ανυποψίαστοι αγνοί σπουδασταί συνεργάζονται μετά πρακτόρων μυστικών υπηρεσιών!”, ενώ ο Κ. Πλεύρης στο βιβλίο του «Γεγονότα 1965-1977» γράφει: “Το χρήμα της CIA ρέει άφθονον προς συνδικαλιστάς, παράγοντας, μεμονωμένα άτομα, οργανώσεις «αντιστασιακών», πολιτικάντηδες κ.α.” Το υποκινούμενο σχέδιο ανατροπής του Παπαδόπουλου είχε αρχίσει.

Ξεκινάει πλέον το Τριήμερο της Εξεγέρσεως του Πολυτεχνείου. Στις 15 Νοεμβρίου η κατάσταση επιδεινώνεται και η Πατησίων κλείνει: Σύμφωνα με τις αναφορές, “κάθε δοερχόμενο όχημα εγκλωβιζόταν και οι επιβάτες υποχρεούταν να πληρώσουν ένα χρηματικό ποσό “για την ενίσχυση του αγώνα”!

Η αγωνία κορυφώνεται στις 17 Νοεμβρίου γύρω στις 01:15, όταν κατέφθασε στην περιοχή του Πολυτεχνείου ουλαμός αρμάτων μάχης του ΚΕΤΘ. Στις 02:00 ακολούθησαν μια διλοχία του 28^ου Συντάγματος, καθώς και η 1^η και η 2^η Μ.Α.Λ. Επικεφαλής των δυνάμεων ετέθη ο Συνταγματάρχης Θρασύβουλος Γιοβάνης. Κάπου εδώ τα γεγονότα περιπλέκονται και σκιάζονται με την προπαγάνδα της Μεταπολίτευσης με κυρίαρχο το άρμα μάχης που αναφέρεται πως σπάει την κεντρική είσοδο και “σκοτώνει” τους φοιτητές.

Οι πηγές αναφέρουν κάτι αρκετά διαφορετικό. Όταν επιβεβαιώθηκε ότι κανείς δεν βρισκόταν πλέον στην πύλη, το άρμα εισήλθε σε βάθος 10 μέτρων από την πύλη. Ο ίδιος ο Κώστας Λαλιώτης στην Δίκη του Πολυτεχνείου ομολόγησε: “Πιστεύω ότι το τανκ έκανε ότι μπορούσε για να μην δημιουργήσει θέματα. Εισερχομένου του τανκ, δεν είδα εγώ κανένα θύμα.”

Επίσης, το Ηγετικό Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου Κυριάκος Σταμέλος δήλωσε: “Η επέμβαση του τανκ ήταν καλή, διότι πήγε σιγά-σιγά και φαίνεται πρόσεξε ο οδηγός να αποφύγει τα θύματα”, ενώ σε συνέντευξή του στον Δημοσιογράφο Νίκο Θεοδώρου στις 24/9/2016 επανέλαβε: “Είχε ψύχραιμη στάση ο Στρατός. Ήρθε να δώσει μια αναίμακτη λύση. Ο Μιχάλης Γουνελάς μας έδωσε όσο χρόνο θέλουμε και με την ανοχή του Γιοβάνη, για να καθαρίσουμε την πόρτα. Όταν μπήκε μέσα το άρμα, οι φοιτητές είχανε υποχωρήσει πίσω από το δεύτερο αυτοκίνητο. Δυστυχώς, είχαμε τον τραυματισμό της Πέπης Ρηγοπούλου. Το τανκ μπήκε την ώρα που έπρεπε. Είχε καθαρίσει η πόρτα. Αυτό, που δεν σκεφθήκαμε ήταν να τραβήξουμε εκείνη την στιγμή την πόρτα προς τα έξω με μια αλυσίδα, όπως το είχε πει πρώτος ο Μιχάλης. Δεν υπήρξε ανθρωποκτόνος πρόθεση.”

Αμέσως μετά, άρχισε η έξοδος των καταληψιών και οι Αξιωματικοί τους βοήθησαν να εξέλθουν χωρίς κανένα πρόβλημα. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Εισαγγελέας Δημήτριος Τσεβάς:

“Οι εγγύς της κατακρημνισθείσης πύλης ευρισκόμενοι εξέρχονται πρώτοι. Οι περισσότεροι όμως πηδούν εκ των παραθύρων και των κιγκλιδωμάτων. Υπό την πίεσιν πλήθους ανθρώπων καταρρίπτεται τμήμα προς την Οδόν Στουρνάρα κιγκλιδωμάτων. Και διά του δημιουργηθέντος ανοίγματος εξέρχονται οι σπουδασταί κατά μάζας. Κατευθύνονται προς όλα τα σημεία απομακρυνόμενοι. Πολλοί Αξιωματικοί και Στρατιωταί παρεμβαίνουν προς προστασίαν των φοιτητών. Έμπροσθεν της πύλης του Πολυτεχνείου δημιουργείται διάδρομος υπό των στρατιωτών μέσω του οποίου διέρχονται οι εξερχόμενοι, κατευθυνόμενοι προς την Οδόν Τοσίτσα, εντός δε του Πολυτεχνείου βοηθούν, προστατεύουν και εις τους ώμους των πολλούς αδυνάτους κρατούν διά να δυνηθούν να υπερπηδήσουν το υψηλόν κιγκλίδωμα.”

Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος στην αναφορά του για τα γεγονότα αναφέρει ότι: “Και με την βοήθειαν του Θεού, διά της ασκήσεως ψυχολογικής πιέσεως, εξεκενώθη το Πολυτεχνείον χωρίς θύματα“. Τέλος, ο Πρωθυπουργός Μαρκεζίνης έγραψε: “Η εκκένωση ήταν άμεση και το σπουδαιότερο, δεν υπήρξαν θύματα”.

Όπως αποδείχθηκε και αργότερα, τα ατυχή θύματα των γεγονότων του Νοεμβρίου του 1973, σκοτώθηκαν όλα έξω και μακριά από το Πολυτεχνείο στα πλαίσια των επεισοδίων και επιβεβαιώθηκαν από το 677/1975 παραπεμπτικό βούλευμα και την 723/1975 απόφαση του πενταμελούς Εφετείου Αθηνών από τα οποία προέκυψε ότι οι πολίτες που σκοτώθηκαν κατά το τριήμερο των συγκρούσεων είναι συνολικώς 23.

Με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και κατόπιν εντολής του τότε υπουργού Δημόσιας τάξεως Γ. Σκουλαρίκη επαναφέρθηκε στην ενεργό υπηρεσία και ανέλαβε αστυνομικός διευθυντής ο Γ. Σαμπάνης. Η έρευνά του κατέληξε στην διαπίστωση ότι κατά το τριήμερο εκείνο έχασαν την ζωή τους συνολικώς δώδεκα άτομα.

Αφού αναφερθήκαμε στα γεγονότα της τριήμερης Εξεγέρσεως του Πολυτεχνείου, ας πάμε να μελετήσουμε την υποτιθέμενη σχέση της με την Πτώση του Παπαδόπουλου.

Στις 18 Νοεμβρίου του 1973 το πρωί συνελήφθησαν για ανάκριση 866 άτομα μετά από απαίτηση της Αστυνομίας. Ενδεικτικό είναι ότι εξ’ αυτών μόλις 49 ήταν φοιτητές του Πολυτεχνείου.

Στις εννέα περίπου το πρωί, ο Παπαδόπουλος κάλεσε τον πρωθυπουργό στο γραφείο του, παρουσία του Αγγελή και τον ρώτησε ευθέως εάν έπρεπε να κηρυχθεί ο Στρατιωτικός Νόμος, με στόχο την αποφυγή νέων επεισοδίων. Ο Μαρκεζίνης συμφώνησε και κατόπιν Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο επικύρωσε την κήρυξη του Στρατιωτικού Νόμου, η χώρα βρέθηκε ξανά σε Στρατιωτικό Νόμο για 30 ημέρες όπως προέβλεπε το Σύνταγμα.

Τελικώς όμως, παρά το γεγονός ότι η Ελλάς θα επανερχόταν σε Δημοκρατικό καθεστώς όπως είχε υποσχεθεί εξαρχής το Καθεστώς της 21^ης Απριλίου, μόλις μια εβδομάδα μετά το Πολυτεχνείο, στις 25 Νοεμβρίου του 1973, ο Ταξίαρχος Δημήτρης Ιωαννίδης ανέτρεψε την Κυβέρνηση Μαρκεζίνη εγκαθιδρύοντας την δική του Δικτατορία.

Μάλιστα, όπως είπε ο ίδιος στην απολογία του προς τον τακτικό ανακριτή: “απετέλει σχέδιον προετοιμασθέν πολύ πρό των γεγονότων του Πολυτεχνείου και ειδικώτερον από τον Ιούλιον μήνα, διότι ο Γεώργιος Παπαδόπουλος είχε θέσει το ιδικόν του όνομα εις το Ψήφισμα, για να εκλεγή Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με αποτέλεσμα να δυσαρεστήσει το μεγαλύτερον μέρος των Αξιωματικών.” Φυσικά, κάτι τέτοιο αποτελούσε απλώς πρόφαση, καθώς ο Ιωαννίδης και οι δικοί του σχεδίαζαν καιρό πριν την ανατροπή του Παπαδόπουλου.

Εν κατακλείδει, γνωρίζοντας τα γεγονότα, μπορεί κανείς να αντιληφθεί ότι το Πολυτεχνείο ούτε την “Χούντα” έριξε, ούτε την Δημοκρατία επανέφερε. Απλώς έδωσε το πρόσχημα για μια πολύ σκληρότερη Δικτατορία από τον Δ. Ιωαννίδη και ουσιαστικά τορπίλισε το χρονοδιάγραμμα του Παπαδόπουλου για μια Μεταπολίτευση, η οποία θα οδηγούσε στην αποκατάσταση των δημοκρατικών θεσμών.

Η εγκατάσταση του Ιωαννίδη αποτελούσε έτσι κι αλλιώς ένα σημαντικό μέρος του ευρύτερου σχεδίου Kissinger, το οποίο θα οδηγούσε εν τέλει στην απώλεια της Κύπρου και στην Μεταπολίτευση των Παλαιοκομματικών.

Βιβλιογραφία:

“Βιογραφία του Γεωργίου Παπαδοπούλου” (Τόμος Γ’), Μάνος Χατζηδάκης.

“Πολυτεχνείο 1973 κ Αντίστασις. Μύθοι και Αλήθειες”, Μάνος Χατζηδάκης.

Πόρισμα του Εισαγγελέως Δημητρίου Τσεβά