Καθημερινά χρησιμοποιούμε διάφορες φράσεις, είτε για να δώσουμε έμφαση στα λόγια μας, είτε για να τονίσουμε κάτι με σκωπτικό ή μη τρόπο.

Υπάρχουν κάποιες από αυτές τις φράσεις, που όσα χρόνια κι αν περάσουν “αντέχουν”, δεν επηρεάζονται από την οποιαδήποτε νέα είσοδο στην ελληνική γλώσσα. Η διαχρονικότητα τους αξιοθαύμαστη και η “σοφία” τους κάνει αίσθηση ακόμη και σήμερα στην εποχή του διαδικτύου και της τεχνολογίας.

Σήμερα θα δούμε 4 από αυτές μαθαίνοντας μερικά πράγματα για την ιστορία της προέλευσής τους.

______________________________________

«Mea culpa»

Φράση αποκλειστικά αφιερωμένη στον ίδιο μας τον εαυτό. Λατινικής προέλευσης που σημαίνει «Δικό μου λάθος» και δίνει έμφαση σε κάποιο σφάλμα μας μεγιστοποιώντας το.

Για να μάθουμε κάτι για την προέλευσή της πρέπει να ανατρέξουμε στον 16ο αιώνα. Πρόκειται για θρησκευτική ρήση μιας Καθολικής προσευχής, στην οποία έχουμε μάλιστα την τριπλή της επανάληψη. Σε πολιτικό επίπεδο ακούγεται τα τελευταία χρόνια συχνά δίχως αυτό να σημαίνει ότι αποτελεί πάντα μια ειλικρινή δημόσια συγγνώμη.

«Του έψησε το ψάρι στα χείλη»

Καθαρά μεταφορική έκφραση που σημαίνει ότι βασανίζω κάποιον, τον ταλαιπωρώ. Η φράση έχει τις ρίζες της στο Βυζάντιο, το οποίο είχε πάντοτε έντονο θρησκευτικό συναίσθημα. Η Σαρακοστή αποτελούσε πολύ σπουδαίο θρησκευτικό γεγονός κυρίως για τα μοναστήρια στα οποία οι καλόγεροι όφειλαν να ακολουθούν μια άκρως αυστηρή νηστεία.

Περιστασιακά όμως ορισμένοι μοναχοί έπεφταν με τα μούτρα στην “αμαρτία” τρώγοντας κρυφά αβγά ή πίνοντας γάλα. Η ποινή για όποιον ανακάλυπταν να κάνει κάτι τέτοιο ήταν συνήθως αυστηρή. Ο καλόγερος Μεθόδιος λοιπόν έγινε αντιληπτός την ώρα που τηγάνιζε ψάρια μέσα σε μια σπηλιά και όπως ήταν αναμενόμενο τιμωρήθηκε. Ένα ψάρι ψήθηκε στο γεμάτο αναμμένα κάρβουνα στόμα του…!

«Είναι διαβόλου κάλτσα»

Ακούγοντας αυτή την φράση ο νους μας πάει αμέσως σε έναν σατανικά έξυπνο άνθρωπο. Η προέλευση της είναι μεσαιωνική. Μεσαίωνας, οι προλήψεις και δεισιδαιμονίες στο αποκορύφωμά τους, με τις μάγισσες και τα ξόρκια να αποτελούν καθημερινότητα.

Όταν λοιπόν γεννιόταν ένα μωρό και οι γονείς του ήταν σχετικά ευκατάστατοι, πλήρωναν έναν μάγο για να φορέσει στο παιδί τους μια μαύρη κάλτσα φτιαγμένη τάχα από τις τρίχες του ίδιου του «Έξω από δω!». Έτσι το βλαστάρι τους θα γινόταν πανέξυπνο, κανείς δεν θα μπορούσε να το κοροϊδέψει!

«Τα βρήκε μπαστούνια»

Σε πολλές φάσεις της ζωής μας έχουμε ξεστομίσει, συνήθως με απόγνωση, αυτή την φράση. Η προέλευσή της βασίζεται σε πραγματικό συμβάν.

Όταν οι Φράγκοι πήραν το φρούριο της Ακροκορίνθου οργάνωσαν ιππικούς αγώνες για τον εορτασμό του γεγονότος. Ο Νορμανδός Μπουσάρ κάλεσε τον παλατινό της Κεφαλληνίας, Ιωάννη, σε μονομαχία. Ο δεύτερος φοβούμενος την δύναμη του πρώτου προφασίστηκε ότι το άλογό του ήταν αγύμναστο κι έτσι επρεπε να αρνηθεί. Ο Μπουσάρ όμως αποκάλυψε το ψέμα του ρεζιλεύοντάς τον.

Ο Ιωάννης τον εκδικήθηκε αντικαθιστώντας τα δύο ξίφη του αντιπάλου του με δύο ξύλινα, που οι Έλληνες ονόμαζαν μπαστούνια. Έτσι ο Μπουσάρ τραβώντας δύο φορές μπαστούνια τραυματίστηκε θανάσιμα από τον αντίπαλό του.

Κοινοποιήστε
Χριστίνα Καρρά
Καθηγήτρια Γερμανικών, κειμενογράφος και συγγραφέας με τρία βιβλία στο ενεργητικό της: " Η κόρη του Ναζί", "Η φαλαινίτσα που ήθελε να γίνει γλάρος " και το πιο πρόσφατο "Γιατί το λεμονάκι δεν ήθελε να γίνει ποτέ πεπονάκι" από τις εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη. Έχει έναν γιο και θεωρεί ότι η ευτυχία κρύβεται στα μικρά πράγματα που συνήθως προσπερνάμε. Αγαπημένη της ρήση: "Για να ανέβεις στην κορυφή, επιβάλλεται να ξεκινήσεις από την βάση."