Μια από τις πιο τραγικές περιπτώσεις μαζικών ασφυκτικών θανάτων και αυτή με τα περισσότερα θύματα κρατουμένων ατόμων έλαβε χώρα στις φυλακές της Καλκούτα την 20η Ιουνίου του 1756.
_____________________________
Το φρούριο Fort William της Καλκούτα άρχισε να κατασκευάζεται το 1696 από την Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών και ολοκληρώθηκε το 1706. Είναι χτισμένο από τούβλα σε ένα σχήμα ακανόνιστου οκταγώνου, περιβάλλεται από τάφρο και αποτελεί ένα οχυρό κατάλληλο για άμυνα έναντι επίθεσης πυροβόλων. Σήμερα αποτελεί ιδιοκτησία του ινδικού στρατού.
Το πιο γνωστό μπουντρούμι του φρουρίου ονομάζεται “Μαύρη Τρύπα της Καλκούτα” (Black Hole of Calcutta) και έχει μέγεθος 4,30×5,40 μέτρα. Το μπουντρούμι είχε χώρο για τρία άτομα το πολύ και διέθετε δύο μικρά παράθυρα σχεδόν καλυμμένα από χοντρά σιδερένια κάγκελα.
Το 1756, το φρούριο δέχθηκε επίθεση από τα στρατεύματα του ηγεμόνα (Nawab) της Βεγγάλης, Siraj Ud Daulah, ο οποίος κατέκτησε προσωρινά την πόλη και κράτησε αιχμαλώτους δεκάδες από τους επιζώντες Βρετανούς στρατιώτες.
Οι δεσμοφύλακες που είχαν την επίβλεψη των κρατουμένων αποφάσισαν να γδύσουν τους αιχμαλώτους και να τους στριμώξουν όλους στη Μαύρη Τρύπα της Καλκούτα. Μέσα σ’ αυτόν τον μικροσκοπικό χώρο στοιβάχτηκαν κολλημένοι ο ένας πάνω στον άλλο 146 άνθρωποι!
Άλλες ιστορικές πηγές αναφέρουν πως ήταν 64 τα άτομα που φυλακίστηκαν, καθώς και οι ακριβείς καταγραφές επιζώντων και κρατουμένων μέσα στο ξέσπασμα της μάχης δεν ήταν εφικτές. Ωστόσο παραμένει ένας μεγάλος αριθμός για ένα μπουντρούμι, πόσο μάλλον για έναν χώρο που χωράει μόλις δυό-τρεις…
Οι επόμενες ώρες που ακολούθησαν για τους φυλακισμένους στη Μαύρη Τρύπα ήταν μια πραγματική κόλαση, αν αυτό είναι αρκετό να τις χαρακτηρίσει. Η απίστευτη ζέστη λόγω της κλεισούρας και η έλλειψη χώρου και οξυγόνου δεν άργησαν να τους φέρουν σε κατάσταση παραληρήματος.
Ένας από τους επιζώντες κρατούμενους, ο J.Z. Holwell, κατέγραψε αργότερα τις τραγικές τους στιγμές:
“Μέχρι τις 9 μερικοί είχαν ήδη πεθάνει. Μια απεγνωσμένη φωνή για νερό έγινε τώρα γενική και ένας από τους φρουρούς, ο πιο συμπονετικός από τους συναδέλφους του, έφερε λίγο νερό έξω από τα κάγκελα, όπου ο Mr. Holwell και δύο-τρεις άλλοι το πήραν με τα καπέλα τους και το έδωσαν και στους πίσω. Στην ανυπομονησία τους να μην το χάσουν το περισσότερο χύθηκε και το λίγο που κατάφεραν να πιούν μάλλον δεν βοήθησε την δίψα τους.
Ο αυτοέλεγχος χάθηκε πολύ σύντομα. Εκείνοι που ήταν σε πιο απομακρυσμένο σημεία του δωματίου προσπαθούσαν μετά μανίας να φτάσουν το παράθυρο και προκλήθηκε μια τρομακτική αναταραχή, κατά την οποία οι πιο αδύναμοι ποδοπατήθηκαν ή πιέστηκαν από άλλους μέχρι θανάτου.
Προσπάθησαν, πάλεψαν, προσευχήθηκαν, βλαστήμησαν, και πολλοί έπεσαν εξουθενωμένοι στο πάτωμα, όπου η ασφυξία έδωσε τέλος στα βασανιστήριά τους. Γύρω στις 11 οι φυλακισμένοι άρχισαν να πέφτουν ένας ένας πολύ γρήγορα…”
Γύρω στις 6 το πρωί, με εντολή του Siraj-ud-Daulah η πόρτα της Μαύρης Τρύπας άνοιξε και το χάος αποκαλύφθηκε. Από τους 146 αιχμαλώτους μόνο 23 κατάφεραν να παραμείνουν ζωντανοί, οι οποίοι βρισκόντουσαν σε κατάσταση σοκ και ανέπνευσαν τον καθαρό αέρα σαν ναρκωτικό που τους ξανάδωσε ζωή.
Οι δεκάδες νεκροί της εφιαλτικής εκείνης νύχτας της 20ης Ιουνίου του 1756 πετάχτηκαν σε ένα χαντάκι και οι επιζώντες μεταφέρθηκαν ως αιχμάλωτοι πολέμου στο Murshidabad.
Η τραγική είδηση των μαζικών θανάτων στη Μαύρη Τρύπα της Καλκούτα έγινε γνωστή περίπου τον Αύγουστο από τους Βρετανούς της πρωτεύουσας του Mandras, που ετοίμασαν επίθεση αντιποίνων. Με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Robert Clive τα βρετανικά στρατεύματα μαζί με ντόπιους Ινδούς συμμάχους κατέλαβαν την Καλκούτα τον Ιανουάριο του 1757, κατατρόπωσαν τον στρατό του Siraj ud-Daulah στη μάχη του Plassey και εκτέλεσαν και τον ίδιο.
Το φρούριο πέρασε έτσι ξανά στην κυριαρχία των Βρετανών και η Μαύρη Τρύπα χρησιμοποιήθηκε από τότε ως αποθήκη.
Ο θάνατος των δεκάδων φυλακισμένων στη Μαύρη Τρύπα της Καλκούτα καταγράφηκε ως ο μαζικός θάνατος από θερμοπληξία με τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων. Ως τώρα πάντα.
Στη μνήμη των νεκρών στρατιωτών της Μαύρης Τρύπας οι βρετανοί έφτιαξαν ένα μνημείο οβελίσκο 15 μέτρων, που σήμερα βρίσκεται στο νεκροταφείο της Αγγλικανικής Εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη, στην Καλκούτα.
Πολλά βιβλία, ταινίες, τηλεοπτικές παραγωγές και μουσικές δημιουργίες έχουν αναφορές στην ιστορία της Μαύρης Τρύπας της Καλκούτα και στους βασανισμένους Βρετανούς στρατιώτες.
