Η Μαρία Πλυτά γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στις 26 Νοεμβρίου του 1915 και έκανε τα πρώτα της καλλιτεχνικά βήματα γύρω στο ’40 μέσα από τη λογοτεχνία. Το 1944 έγραψε το μυθιστόρημα «Δεμένα φτερά» και το 1946 το μυθιστόρημα «Αλυσίδες».
Λίγο πριν τα τέλη του όμως, γράφει τα θεατρικά έργα: το «Κάστρο της Χερσώνας» (το οποίο βραβεύτηκε στο διαγωνισμό του λογοτεχνικού περιοδικού «Μορφές») και το «Μάνα Γης», τα οποία παίχτηκαν στο ραδιόφωνο και την έκαναν να στραφεί, σιγά σιγά, προς την εικόνα.
Προτού κάνει το μεγάλο βήμα στην προσωπική σκηνοθεσία, ξεκίνησε να εργάζεται στον κινηματογράφο το 1967, αναλαμβάνοντας την παραγωγή και την καλλιτεχνική διεύθυνση ταινιών του Αλέκου Σακελλάριου «Μαρίνα» και του Νίκου Τζαβέλλα «Μαρίνος Κοντάρας».
Μαγεμένη από τον κόσμο της 7ης τέχνης αποφασίζει, τρία χρόνια μετά, να γυρίσει την πρώτη της ταινία, «Τ’ αρραβωνιάσματα», η οποία ήταν βασισμένη στο ομώνυμο ηθογραφικό δράμα του Δημήτρη Μπόγρη. Με αυτή την ταινία έκανε τα πρώτα της βήματα προς την κορυφή, μιας και αποτέλεσε ταινία-σταθμός στον ηθογραφικό ελληνικό κινηματογράφο.
Έτσι, έγινε η πρώτη γυναίκα που ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη σκηνοθεσία στην Ελλάδα, σε ένα ανδροκρατούμενο πόστο της 7ης τέχνης και μάλιστα σε μια εποχή πολύ δύσκολη για την χώρα, που «σφάδαζε» από τη φτώχεια και τις συνέπειες του πολέμου.
Οι εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες για την παραγωγή ταινιών, μέχρι και τη δεκαετία του ’60, δεν στάθηκαν σπουδαίο εμπόδιο για την Πλυτά. Κατάφερε να γυρίσει συνολικά 17 ταινίες και να υπογράψει τα σενάρια και το μοντάζ σε 2 ακόμα: «Ζήλια» και «Ανάμεσα σε δυο γυναίκες».
Οι ταινίες της, μας είναι γνώριμες ακόμα και σήμερα αφού παίζονται συχνά – πυκνά στην τηλεόραση, αλλά η ίδια δεν έχει την αναγνώριση που της αξίζει.
Τα περισσότερα γνωστά κινηματογραφικά μελοδράματα του 1960, φέρουν την δική της σκηνοθετική υπογραφή. «Ο λουστράκος», «Μόνο για μια νύχτα», «Η Δούκισσα της Πλακεντίας», «Εύα», «Το κορίτσι της γειτονιάς», «Ο εμποράκος», είναι μόνο μερικές από αυτές, ενώ η τελευταία της ταινία ήταν «Οι άγνωστοι της νύχτας».
Η ταινία «Λύκαινα», που ήταν βασισμένη στην ομώνυμη νουβέλα του Σόλωνα Μακρή, απέσπασε τον έπαινο της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου.
Η Πλυτά το 1978, ήταν ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών και το 1986 η Εταιρεία την ανακήρυξε επίτιμο μέλος της, για τη μεγάλη της προσφορά στον κινηματογράφο.
Περισσότερες πληροφορίες για την Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών
θα βρείτε στην επίσημη ιστοσελίδα της www.greekdirectorsguild.gr
ή στο Facebook www.facebook.com/skinothetes/
Αρκετά χρόνια μετά τη σκηνοθεσία της τελευταίας της ταινίας, η Πλυτά εργάστηκε και ως ρεπόρτερ, γράφοντας εκτενή άρθρα κοινωνικού προβληματισμού για λογαριασμό εφημερίδων και περιοδικών. Ήταν δραστήρια και ήθελε συνεχώς να προκαλεί σκέψεις και συναισθήματα στον κόσμο, γι’αυτό, εκτός των άλλων, έγραφε και στίχους τραγουδιών.
Δεν σταμάτησε να είναι ενεργή, μέχρι και την ημέρα που έπεσαν οι τίτλοι τέλους της δικής της ταινίας, όταν έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 91 ετών, στις 4 Μαρτίου 2006.
Η Μαρία Πλυτά, ήταν και είναι μια γυναίκα σύμβολο για τον κινηματογράφο αφού έσπασε το ταμπού της σκηνοθεσίας. Μέχρι τότε οι μόνες γυναίκες που εργάζονταν στην 7η τέχνη, πίσω από τις κάμερες, είχαν βοηθητικές θέσεις ή συμμετείχαν στην φροντίδα και επιμέλεια της εικόνας των ηθοποιών.
Δημιούργησε και εκπροσώπησε τον λαϊκό κινηματογράφο, από τον οποίο κατάφερε να αναδείξει τα ανθρωπιστικά στοιχεία των ταινιών που στόχευσαν και κέρδισαν το ενδιαφέρον του κοινού.
Ας μην ξεχνάμε ότι ο κινηματογράφος και το θέατρο, ειδικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, ήταν από τις ελάχιστες ψυχαγωγικές διεξόδους της κοινωνίας.
Η ευρεία αποδοχή και επιτυχία των ταινιών της οφείλονται στην μεταφορά της σκληρής πραγματικότητας με μεγάλο σεβασμό στην μεγάλη οθόνη, χωρίς να αλλοιώνει τα στοιχεία της αυθεντικότητας και προστατεύοντας παράλληλα το μήνυμα και το αίσθημα των ημερών.
