Ο Κώστας Τσάκωνας γεννήθηκε στα Πετράλωνα στις 12 Οκτωβρίου 1943, από μια πάμφτωχη οικογένεια η οποία είχε ήδη αποκτήσει 2 παιδιά με προβλήματα υγείας. Οι καταστάσεις ήταν πραγματικά πολύ σκληρές για τον μικρό Κώστα που έμαθε από παιδί να παλεύει για την επιβίωση και την αξιοπρέπεια.

Η ζωή μου είναι βίος και ξυπολιτεία. Μικρός κυκλοφορούσα ξυπόλιτος. Θυμάμαι τα πρώτα μου παπούτσια, τα πήρε ο πατέρας μου εννέα χρονών.

Τα δύσκολα παιδικά χρόνια

Οι πρώτες αναμνήσεις του Κώστα περικλείονται από κόπους, βάσανα, πολλή δουλειά και άπειρα γέλια.

Ήταν από μικρός γεμάτος αισιοδοξία γι’αυτό και δεν δίστασε να εργαστεί από τα 11 του χρόνια για να τα βγάλουν πέρα, αυτός και η οικογένειά του.

Έκανε κάθε μέρα τη διαδρομή Αργυρούπολη – Ασπρόπυργος με το ποδήλατο και παράλληλα πήγαινε σε νυχτερινό σχολείο.

Τελειώνοντας το σχολείο έφυγε μετανάστης στη Γερμανία όπου πέρασε 3 χρόνια της ζωής του δουλεύοντας σε εργοστάσιο. Κατόπιν επέστρεψε στην Ελλάδα και για να βγάλει τα προς το ζην, καταπιάστηκε με τεχνικές εργασίες ως βοηθός.

Με την ασίγαστη εργατικότητά του κατόρθωσε να αποφοιτήσει από τη Διπλάρειο Σχολή με την ειδικότητα του Ηλεκτρολόγου Μηχανικού και πέρασε μεγάλο μέρος της εργασιακής του πορείας στην οικοδομή ως ηλεκτρολόγος, υδραυλικός, μπογιατζής, πλακάς, τεντάς και μαραγκός.

Η τυχαία αλλά μοιραία είσοδος στον χώρο του θεάματος

Ο Κώστας Τσάκωνας, αυτή η εμβληματική φιγούρα του θεάτρου και του κινηματογράφου, μπήκε στον χώρο κυριολεκτικά από σπόντα και ουσιαστικά κάνοντας χάρη και εξυπηρέτηση στον φίλο του και σκηνοθέτη, Κώστα Ζυρίνη, συμμετέχοντας στην δημιουργία της ταινίας μικρού μήκους, Η Ταράτσα.

Δεν ξεκίνησα με πρόθεση να γίνω ηθοποιός. Και δεν το έχω και σε υπόληψη το επάγγελμα, γιατί έχω δει τι γίνεται στα παρασκήνια. Εγώ ξεκίνησα σε σχολή μηχανικών/ηλεκτρολόγων. Είχα έναν φίλο εκεί, που στο δεύτερο έτος τα παράτησε και πήγε 5-6 χρόνια στην Ιταλία να σπουδάσει σκηνοθεσία.

Όταν γύρισε, ήθελε να κάνει μια ταινία μικρού μήκους για να δώσει εξετάσεις στο Υπουργείο Πολιτισμού. Επειδή δεν είχε λεφτά όμως, ζήτησε από φίλους να εμφανιστούν αφιλοκερδώς. Εγώ δέχτηκα και πήρα τον βασικό ρόλο σε μια δεκάλεπτη ταινία.

Στο μοντάζ της ταινίας, με είδε ο σκηνοθέτης Θόδωρος Μαραγκός, που ετοίμαζε το ΜΑΘΕ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΑ και λέει στον φίλο μου «Αυτόν τον “μουτσούνη”, θέλω να τον γνωρίσω» !

Εγώ δεν ήθελα αρχικά, γιατί δεν ήξερα από τέτοια. Με καθησύχασε όμως λέγοντάς μου ότι «ο ρόλος είναι στα μέτρα μου» και έτσι ξεκίνησα. Τα υπόλοιπα αποτελούν ιστορία.

Μετά από αυτή την εμπειρία, φοίτησε στη δραματική σχολή του Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου του Λεωνίδα Τριβιζά και την δραματική σχολή Βεάκη.

Έτσι, ήρθε σε επαφή και ανέπτυξε φιλία με τον σκηνοθέτη Θόδωρο Μαραγκό, ο οποίος διέκρινε  το μεγάλο πηγαίο κωμικό ταλέντο και εντέλει άλλαξε την πορεία του. Μαζί έκαναν το 1973 την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Μαραγκού, Λάβετε Θέσεις, που απέσπασε βραβεία και διακρίσεις στο 14ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (Καλύτερης Καλλιτεχνικής Ταινίας, Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη, Φωτογραφίας και Τιμητική Διάκριση).

Ο πιο γνωστός μάστορας του Ελληνικού Κινηματογράφου

Η πορεία του Τσάκωνα εκτοξεύτηκε τη δεκαετία του ‘80 μέσα από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στις βιντεοκασέτες, που έτυχαν μεγάλης απήχησης ενώ αποτελούν σημεία αναφοράς μέχρι σήμερα.

Οι ταινίες Κλασσική περίπτωση βλάβης και Μεγάλη απόφραξη, αν και έχουν βαφτιστεί σήμερα ως καλτ, τον έκαναν ιδιαίτερα αγαπητό στο ευρύ κοινό. Συνεργάτες και φίλοι του έχουν αναφέρει πολλάκις πως στο 90% οι σκηνές αποτελούν προϊόν αυτοσχεδιασμού, το οποίο απλά συμβάδιζε με το σενάριο της υπόθεσης.

Για να μπορεί να αυτοσχεδιάζει με φυσικότητα έφερνε στα γυρίσματα διάφορα δικά του αντικείμενα, ακόμα και το θρυλικό κόκκινο μηχανάκι του ένδοξου μάστορα, ήταν δικό του. Ήθελε μέσα από τα έργα του να δώσει τον ίδιο του τον εαυτό στο κοινό, να εκφράζει αυθεντικά συναισθήματα και να σατυρίζει την ελληνική πραγματικότητα την οποία και ο ίδιος είχε βιώσει έντονα στο παρελθόν.

Δεν σκορπούσε απλά το γέλιο, έκανε μια κατάθεση ζωής.

Την περίοδο αυτή που μεσουράνησε η βιομηχανία της βιντεοκασέτας, άφησε παρακαταθήκη περισσότερες από 40 ταινίες, ανάμεσα στα οποία και 3 σενάρια τα οποία υπέγραψε ο ίδιος.

“Μάστορας” και στην επιθεώρηση

Ο Τσάκωνας έγινε θέλοντας και μη κομμάτι της ελληνικής σάτυρας. Στην πρώτη θεατρική παράσταση που πρωταγωνίστησε, είχε παραλύσει από το άγχος και χρειάστηκε να τον σπρώξει στην σκηνή ο Φώτης Μεταξόπουλος. Από τότε, με την αγάπη του κόσμου και την υποστήριξη των συναδέλφων του, έκανε απίστευτα πράγματα στο σανίδι.

Εμφανίστηκε σε επιθεωρήσεις ως Καραγκιόζης -λόγω της εμφανούς φυσιογνωμικής ομοιότητας με την λαϊκή φιγούρα- και καθιερώθηκε ως ο γνήσιος λαϊκός ήρωας, που συνδυάζει και εκπροσωπεύει τις αρετές αλλά και τα κουσούρια της ελληνικής πραγματικότητας.

Στο θέατρο, συν τοις άλλοις, συμμετείχε σε πλήθος επιθεωρήσεων που διακωμωδούσαν την πολιτική σκηνή και την εποχή της Μεταπολίτευσης, πολλές φορές με νούμερα που δεν είχαν σενάριο αλλά μπορούσαν να κάνουν το κοινό να γελάει δυνατά.

Υπήρξε απίστευτο δίδυμο με τον Σωτήρη Μουστάκα, με τον οποίο έκαναν μερικά από τα πιο αξέχαστα νούμερα επιθεώρησης την δεκαετία του ’90.

Δείτε επίσης: Σωτήρης Μουστάκας: Ένας μεγάλος ποιητής του ήθους και των τεχνών

Από το πανί και το σανίδι, στο γυαλί

Ήθελε πάντα και παντού να τους κάνει όλους να γελούν. Στα πλαίσια του αυτοσαρκασμού, ο Τσάκωνας απενοχοποίησε τα σαρδάμ και την ανορθόδοξη εκφορά λόγου στην υποκριτική.

Οι ατάκες του ήταν από μόνες τους θησαυρός ενώ τα ακατάσχετα πειράγματά του τον έκαναν απίστευτα αρεστό στο κοινό. Μεγάλη του αγάπη όμως ήταν τα ανέκδοτα, έτσι συνδέθηκε με τηλεφωνικές γραμμές 090 και τον είδαμε στις οθόνες μας ουκ ολίγες φορές να μας προκαλεί να τον καλέσουμε.

Ωστόσο, εκτός από τα διαφημιστικά σποτ, ο Τσάκωνας δεν συμμετείχε σε πολλά τηλεοπτικά προγράμματα. Σε ένα που είχαμε την χαρά να τον αντικρύσουμε, ήταν στην σειρά Της Ελλάδος τα παιδιά, όπου έκλεψε της εντυπώσεις και το όνομα Μπιτζιμπιτζίδης ηχεί ακόμα στα αυτιά μας, μαζί με το χαρακτηριστικό του γέλιο.

Από το τηλεοπτικό τοπίο είμαι εξαφανισμένος. Δεν με αποδέχεται κανείς επ’ ουδενί. Είναι ένα περίεργο κύκλωμα, που πρέπει να είσαι συνδεδεμένος για να παίξεις. Ενίοτε με έχουν πάρει για έναν guest ρόλο

Το τραγικό χτύπημα της μοίρας

Ενώ διένυε μια λαμπρή πορεία στην επιθεώρηση την δεκαετία του ’90, μπαίνοντας στην επόμενη, δέχτηκε ένα άσχημο χτύπημα, κυριολεκτικά και μεταφορικά.

Συγκεκριμένα, το 2004 διερχόμενος με τη βέσπα του από τη λεωφόρο Βουλιαγμένης, στο ύψος όπου εκτελούνταν κάποια έργα διαμόρφωσης χώρου, έπεσε στο κεφάλι του ένα δέντρο με αποτέλεσμα να τραυματιστεί σοβαρά και να διαγνωστεί με απώλεια πρόσφατης μνήμης.

Με άλλα λόγια, δεν ήταν σε θέση να εργαστεί. Κατέχοντας ήδη θέση πρωταγωνιστή στην επιθεώρηση Τα θέλει ο Κωλοτράβας αναγκάστηκε να διακόψει την συνεργασία του, να μείνει κλινήρης και να χάσει 58.800 ευρώ.

Παρόλο που είχε εξουσιοδοτήσει το δικηγόρο του να αρχίσει δικαστικό αγώνα κατά του δήμου Αθηναίων και του εργολάβου που διεξήγαγε τα έργα, η υπόθεσή του είχε πάρει τέσσερις αναβολές, γεγονός που τον ταλαιπώρησε οικτρά καθώς από τη μια δεν μπορούσε να εργαστεί κι από την άλλη του χορηγήθηκε μία πενιχρή σύνταξη, με την οποία δεν μπορούσε να φροντίσει την οικογένειά του και τα δυο αδέλφια του.

Είχαμε μεγάλες περιπέτειες. Δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τη μοίρα μας. Δίνω τα πάντα για να μπορούν τα αδέλφια μου να ζουν άνετα, να μην τους λείπει τίποτα. Είναι η ψυχή μου, το αίμα μου. Όσο ζω και υπάρχω θα φροντίζω για τα αδέλφια μου.

Παρ’ όλη τη ζημιά που έπαθα το 2004, προσπαθούσα να κάνω τα πάντα, οποιαδήποτε δουλειά για να μπορέσω να ανταπεξέλθω στα προβλήματα. Σκέφτομαι τι θα γίνουν τα αδέλφια μου αν “φύγω” πρώτος. Έχω έναν αδελφό με νοητική στέρηση και μία αδελφή με επιληψία. Εγώ τους προστατεύω. Παρακαλάω το Θεό να “φύγουν” πρώτα τα αδέλφια μου, γιατί ποιος θα τα φροντίσει;

Προσπαθώντας να επανέλθει και καταβάλλοντας την ύστατη προσπάθεια να κερδίσει ξανά λίγα λεπτά στο σανίδι, το 2010 έπαθε εγκεφαλικό, ενώ ένα χρόνο μετά βρέθηκε σε πραγματικά πολύ δύσκολη θέση, εχοντας γινει θυμα κλοπης εις διπλουν, και ήταν έτοιμος να κατέβει σε απεργία πείνας ως ένδειξη διαμαρτυρίας, κάτι που τελικά απετράπη με την συμμετοχή του στην ταινία Magic hour, την τελευταία της καριέρας του.

Η τελευταία διετία

Παρά τις τραγικές αυτές καταστάσεις, ο Τσάκωνας δεν σταμάτησε να σατυρίζει και να καυτηριάζει την ζωή με το απύθμενο γέλιο του. Εξακολουθούσε να παλεύει και να επιθυμεί να επιστρέψει στην ενεργό δράση.

Θα ήθελα να παίξω για τελευταία φορά, να αντικρίσω τον κόσμο και να με χειροκροτήσει. Όμως πάνω από 15 λεπτά δεν μπορώ να είμαι όρθιος. Πονάω. Πονάω πάρα πολύ. Και όλα αυτά είναι απόρροια των εργασιών που έκαναν όλα αυτά τα χρόνια. Έφτιαξα ένα σπίτι τετραώροφο μόνος μου. Όλα μα όλα τα έκανα εγώ. Κράτησα μερικά χρήματα για να έχω αξιοπρεπή γεράματα και βλέπω να μου τα παίρνει τώρα η Εφορία. Τον θάνατο και την Εφορία δεν τα αποφεύγει κανείς…

Με αυτά τα προφητικά λόγια του 2013, υποδέχτηκε το 2014 τον καρκίνο στην ουροδόχο κύστη.

Αντιμετώπισε με αξιοπρέπεια τη σοβαρή κατάσταση της υγείας του, συνέχιζε να μοιράζεται με όλους τα ανέκδοτά του και παρέβλεπε τον πόνο που βίωνε για να κάνει τους άλλους να γελούν.

Κι έτσι, με περηφάνεια, δίχως αυτολύπηση και με μπόλικα χαμόγελα, έφυγε από κοντά μας στις 4 Νοεμβρίου του 2015, σε ηλικία 72 ετών.

Η κηδεία του πραγματοποιήθηκε στο κοιμητήριο της Αργυρούπολης, όπου παρευρέθηκαν πολλοί καλοί του φίλοι από τον καλλιτεχνικό χώρο και τον επιχειρηματικό κόσμο, ενώ το παρών είχε δώσει και ο Δήμαρχος Αργυρούπολης, Γιάννης Κωνσταντάτος.

Όλο γελούσε

Τρία χρόνια αργότερα, τον Οκτώβρη του 2018, ο Θόδωρος Μαραγκός ολοκλήρωσε και παρουσίασε την ταινία-αφιέρωμα με τον τίτλο Όλο γελούσε, με την οποία καταγράφει τις πολύ δύσκολες συνθήκες της ζωής του κι όλες τις κωμικοτραγικές καταστάσεις της εποχής του.

Η ταινία συμμετείχε τον Νοέμβριο του ίδιου έτους στο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Χαλκίδας όπου απέσπασε το πρώτο βραβείο γέλιου του κοινού και το δεύτερο βραβείο της κριτικής επιτροπής.

Ο ίδιος ο σκηνοθέτης δήλωσε:

Με το που γνωριστήκαμε δέσαμε απόλυτα και συνεργαστήκαμε σε αρκετές παραγωγές. Μου άρεσαν ο αυθορμητισμός του, το γέλιο του, η φάτσα του. Ήταν τόσο φυσιολογικός και λαϊκός χαρακτήρας, που είχε τρομερή απήχηση στο κοινό.

Πέρασε μεγάλα δράματα στη ζωή του ο Κώστας. Ήταν και κωμικός και δραματικός ηθοποιός. Έκρυβε μέσα του το δράμα, γιατί η ίδια η ζωή του ήταν τραγικά δραματική. Έδινε γέλιο στον κόσμο, για να μπορεί να ξεφεύγει από τον δικό του Γολγοθά, που τον ανέβαινε καθημερινά λόγω του αδελφού του και άλλων καταστάσεων.

Ο Κώστας είχε πάντα μία συνετή στάση ζωής. Ήθελα να το τονίσω αυτό μέσα από την ταινία, γιατί πραγματικά άξιζε τον κόπο. Σήμερα τονίζονται πράγματα που δεν αξίζουν. Ο Τσάκωνας άξιζε γιατί είχε χαθεί μέσα σε όλο αυτόν τον καταναλωτικό κόσμο. Ήθελε να προσφέρει γέλιο στον κόσμο και το ένιωθε αυτό. Και βοηθούσε πολύ κόσμο. Ήξερε όλα τα ανέκδοτα που είχαν κυκλοφορήσει στην Ελλάδα και σε έκανε θέλοντας και μη να γελάσεις μαζί του.

Ακόμα και στις τελευταίες στιγμές του, όταν ο καρκίνος τον είχε καταβάλει πλέον, γελούσε. Και γελούσε πολύ, χωρίς να προσποιείται, παρόλο που ήξερε ότι έπασχε από καρκίνο.

Σε ένα από τα γυρίσματα, όταν ήταν πολύ άρρωστος, τα οποία έγιναν πάνω στο βουνό, ήρθε και ήταν χάλια. Στη συγκεκριμένη σκηνή έπαιζε και η Καίτη Παπανίκα. Ήταν και εκείνη χάλια από τον καρκίνο τότε. Έπεσε ο ένας στην αγκαλιά του άλλου. Η εν λόγω σκηνή υπάρχει μέσα στην ταινία. Κλαίγαμε όλοι από συγκίνηση. Όμως ο Κώστας πέθανε με το χαμόγελο στα χείλη. Ήθελε πάντα να είναι αισιόδοξος. Όλο γελούσε.


Ο Κώστας Τσάκωνας ήταν ένα πηγαίο ταλέντο που προκαλούσε αυθόρμητο γέλιο είτε επί σκηνής είτε στις οθόνες μας. Υπηρέτησε ταπεινά την τέχνη του και εξύψωσε με αισιοδοξία τα μικρά και όμορφα πράγματα της ζωής.

Ήταν ένας υπέροχος άνθρωπος, ένας καλός συνεργάτης, ένας τεράστιος καλλιτέχνης. Ξεχώρισε και αγαπήθηκε από όλους ακριβώς επειδή δεν μας έκανε ποτέ να πιστέψουμε ότι υποκρίνεται.

Οι εκφράσεις και τα λόγια του, η ίδια του η υπόσταση μας ήταν και εξακολουθεί να είναι, τόσο οικεία! Στο πρόσωπό του βλέπουμε τον ίδιο μας τον εαυτό, μια ολόκληρη γενιά ανθρώπων, την ελληνική πραγματικότητα προσωποποιημένη!

Μα πάνω απ΄όλα, βλέπουμε το γέλιο, την αισιοδοξία και τον αυθορμητισμό. Αξίες που κάπου κάπου χάνονται…Κι αυτός, ενώ απουσιάζει, μπορεί ακόμα να τις χαρίζει απλόχερα!

Κοινοποιήστε
Διαμαντούλα Χατζηαντωνίου
Απόφοιτη ΙΕΚ Οικονομίας & Διοίκησης και πιστοποιημένη Δημοσιογράφος διαδικτύου, με συμμετοχές σε πολλά σεμινάρια ποικίλου ενδιαφέροντος και κατευθύνσεως. Έχει λάβει το πρώτο βραβείο ποίησης στην Θεσσαλία, σε μαθητικό διαγωνισμό. Δραστηριοποιήθηκε, μεταξύ άλλων, ως ραδιοφωνική παραγωγός, αρθρογράφος καλλιτεχνικών ειδήσεων και ερασιτέχνης ηθοποιός. Θρέφει μεγάλη αγάπη για τις τέχνες, την φύση, την φιλοσοφία και την ψυχολογία ενώ αφιερώνει αρκετό χρόνο σε θέματα κοινωνικής και ιστορικής φύσεως. Αγαπημένη της ερώτηση: Γιατί; Αγαπημένο μότο: Αξίζει να βρίσκεις λόγους να γελάς