Το μεγαλύτερο ποσοστό του δυτικού κόσμου γιορτάζει την Πρωτοχρονιά κάθε 1η Ιανουαρίου έχοντας θέσει ως πρώτο μήνα κάθε ημερολογιακού έτους τον Ιανουάριο. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και σε κάποιες άλλες χώρες, όπως καλή ώρα, την Κίνα.
Οι εικόνες κοσμοσυρροής και εορτασμών που κυκλοφόρησαν αυτές τις μέρες από την γνωστή μας πλέον Wuhan δημιούργησαν σε πολλούς την απορία, όχι τόσο για το πως μπορούν να συνωστίζονται, αφού όλοι ξέρουμε ότι η περιοχή έλαβε τα μέτρα της και καθάρισε με τον ιό εδώ και πολλούς μήνες, αλλά σχετικά με το ερώτημα “τελικά εκεί πότε γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά;”.
Πράγματι, οι Κινέζοι γιορτάζουν την δική τους Πρωτοχρονιά διαφορετική ημέρα από τη Δύση και συγκεκριμένα φέτος η γιορτή αυτή τοποθετείται στις 12 Φεβρουαρίου. Το 2020 γιορτάστηκε στις 25 Ιανουαρίου.
Η παραδοσιακή Κινέζικη Πρωτοχρονιά ή αλλιώς Γιορτή της Άνοιξης (Spring Festival) είναι η μεγαλύτερη γιορτή τόσο στην Κίνα όσο και στην κινέζικη διασπορά.
Η ιδιομορφία της Κινέζικης Πρωτοχρονιάς είναι ότι δεν έχει σταθερή ημερομηνία και γιορτάζεται διαφορετική ημέρα κάθε χρόνο, μεταξύ 20 Ιανουαρίου και 20 Φεβρουαρίου.
Βασίζεται στο αρχαίο κινέζικο ημερολόγιο, που σύμφωνα με την παράδοση χρονολογείται από το 2637 π.Χ. και είναι ένας συνδυασμός ηλιακού και σεληνιακού ημερολογίου. Με επίκεντρο κυρίως τις φάσεις της σελήνης, το ημερολόγιο αυτό χωρίζεται σε 12 σεληνιακούς μήνες (13 το δίσεκτο) και κάθε έτος έχει από 353 ως 355 μέρες.
Οι ημερομηνίες της Κινέζικης Πρωτοχρονιάς επαναλαμβάνονται ανά 60 χρόνια και κάθε έτος παίρνει την ονομασία ενός ζώου. Το 2021 είναι το έτος του Βοδιού.
Σύμφωνα με τον θρύλο της χώρας, ο Βούδας κάποτε είχε ζητήσει από όλα τα ζώα να τον συναντήσουν την Πρωτοχρονιά. Αυτά που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκλησή του ήταν μόνο 12 (Αρουραίος, Βουβάλι, Τίγρης, Κουνέλι, Δράκος, Φίδι, Άλογο, Τράγος, Πίθηκος, Κόκορας, Σκύλος, Γουρούνι) και έτσι ο Βούδας έδωσε σε κάθε χρόνο αντίστοιχα το όνομα ενός από αυτά τα ζώα. Θεωρείται ότι κάθε άνθρωπος που γεννιέται στο έτος ενός από αυτά τα ζώα, θα έχει και κάποια χαρακτηριστικά αυτού του ζώου.
Η Πρωτοχρονιά στην Κίνα γιορτάζεται λοιπόν δύο φορές;
Θα’λεγε κανείς, και ναι και όχι. Την 1η Ιανουαρίου, την ημέρα της δυτικής Πρωτοχρονιάς, οι Κινέζοι συμμετέχουν στους παγκόσμιους εορτασμούς εκείνης της ημέρας “κάνοντας παρέα” στον υπόλοιπο κόσμο, χωρίς όμως η μέρα αυτή να σημαίνει κάτι ιδιαίτερο για τους ίδιους.
Με αντίστοιχο τρόπο σε διάφορα μεγάλα κέντρα της Κίνας γιορτάζονται και τα Χριστούγεννα, παρόλο που για εκείνους δεν αποτελούν δημόσια γιορτή της χώρας, αφού ακολουθούν διαφορετική θρησκεία. Γιορτάζονται όμως με δικές τους συνήθειες ως μια τεράστια εμπορική γιορτή, με πολλά ψώνια, βόλτες σε λούνα παρκ και βραδιά καραόκε.
Παρά την επίσημη ημερολογιακή αλλαγή της 1ης Ιανουαρίου, η σεληνιακή Κινέζικη Πρωτοχρονιά παραμένει η πιο σημαντική γιορτή για τη χώρα.
Τότε πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις και τηρούνται παραδοσιακά έθιμα της γιορτής, μερικά από τα οποία θα δούμε και παρακάτω. Αρκετοί Κινέζοι πάντως εξακολουθούν μέχρι σήμερα να υπολογίζουν τα γενέθλια και την ηλικία τους βάση του σεληνιακού τους ημερολογίου αντί του καθιερωμένου Γρηγοριανού.
Πως γιορτάζεται η Κινέζικη Πρωτοχρονιά
Η σεληνιακή Πρωτοχρονιά είναι η μεγαλύτερη γιορτή στην Κίνα και διαρκεί συνολικά 15 ημέρες τελειώνοντας με την Γιορτή των Φαναριών. Ονομάζεται αλλιώς και Spring Festival, καθώς παραδοσιακά αφορούσε τον εορτασμό του ερχομού της Άνοιξης και τον νέο κύκλο αγροτικής καλλιέργειας και συγκομιδής.
Εκατομμύρια Κινέζοι ταξιδεύουν αυτές τις μέρες για να συναντηθούν με τα συγγενικά τους πρόσωπα και να μοιραστούν όλοι μαζί το εορταστικό τραπέζι της μεγάλης εθνικής οικογενειακής γιορτής.
Μιας και μιλάμε για μια χώρα δισεκατομμυρίων ανθρώπων, αυτή η μαζική εορταστική μετακίνηση για επανένωση των συγγενών αποτελεί και τη μεγαλύτερη “μεταναστευτική” περίοδο στον κόσμο, γνωστή και ως Spring Migration (chunyun). Οι πολίτες κλείνουν τα εισιτήρια τους για εκείνες τις μέρες τουλάχιστον 60 μέρες νωρίτερα.
Στους δρόμους των πόλεων η διακόσμηση δεν έχει προηγούμενο. Κυρίαρχο χρώμα της εορταστικής αυτής περιόδου είναι το κόκκινο, το οποίο συμβολίζει την καλή τύχη και αφθονία. Τα παιδιά, αντί για πρωτοχρονιάτικα δώρα, λαμβάνουν κόκκινους φακέλους με χρήματα ως έναν συμβολισμό της καλής τύχης που μεταφέρεται από τους μεγαλύτερους στους μικρότερους.
Χαρακτηριστική συνήθεια της Κινέζικης Πρωτοχρονιάς είναι τα υπεράριθμα και φαντασμαγορικά πυροτεχνήματα. Πιστεύεται πως ο θόρυβος που κάνουν διώχνει μακρυά τα κακά πνεύματα.
Το σημαντικό για τους Κινέζους πρωτοχρονιάτικο οικογενειακό τραπέζι περιλαμβάνει πιάτα κυρίως με κοτόπουλο και ψάρι, ενώ σαν φρούτο έχει την τιμητική του το μανταρίνι. Ένα κέρασμα που προτιμάται ιδιαίτερα είναι τα κέικ, όπως το κέικ ρυζιού Nian gao, που συμβολίζει την επιτυχία και τον πλούτο κάθε χρονιάς.
Πέρα από τα οικογενειακά και δημόσια δρώμενα της εορταστικής περιόδου η Κινέζικη Πρωτοχρονιά χαρακτηρίζεται και από κάποια πιο ιδιαίτερα έθιμα και προκαταλήψεις:
την Πρωτοχρονιά λοιπόν απαγορεύεται κάποιος να καθαρίσει το σπίτι ή να πλύνει τα ρούχα του ή τα μαλλιά του, καθώς θεωρείται ότι έτσι θα φύγει από πάνω του και η καλή τύχη. Απαγορεύονται επίσης οι βρισιές, οι καβγάδες και λέξεις όπως “αρρώστια” και “θάνατος”, ενώ ακόμα και το κλάμα θεωρείται οιωνός κακής τύχης.
Την περίοδο των γιορτών θεωρείται επίσης προμήνυμα κακοτυχίας να επισκεφτεί κανείς ένα νοσοκομείο, να δανείσει ή να δανειστεί χρήματα, να σπάσει αντικείμενα του σπιτιού ή να φοράει ρούχα μαύρου ή άσπρου χρώματος.
Κατά την πρώτη Πανσέληνο του σεληνιακού έτους, την 15η και τελευταία ημέρα των εορτασμών της Κινέζικης Πρωτοχρονιάς, πραγματοποιείται το Φεστιβάλ των Φαναριών, όπου εκατομμύρια φαναράκια αφήνονται στον ουρανό συνοδευόμενα από ευχές καλής τύχης και ευημερίας.
Δείτε επίσης: Πως καθιερώθηκε το έθιμο με τα φαναράκια των ευχών
Μέσα στο πλαίσιο των εορτασμών και εθίμων γύρω από την Γιορτή της Άνοιξης περιλαμβάνεται φυσικά και το πνευματικό στοιχείο με τιμές στους νεκρούς προγόνους των οικογενειών και προσευχές στους θεούς για μια καλύτερη χρονιά με προσοδοφόρες σοδειές.
Η παραδοσιακή Κινέζικη Πρωτοχρονιά γιορτάζεται τόσο στην Κίνα και άλλες ασιατικές περιοχές, όπως τη Μαλαισία, τη Σιγκαπούρη, τις Φιλιππίνες, την Ινδονησία, αλλά και σε άλλα μέρη του κόσμου, όπου υπάρχει σημαντικός απόδημος πληθυσμός Κινέζων, όπως η Αυστραλία, η Αμερική και το Ηνωμένο Βασίλειο.
__________________________________________
Έχετε λοιπόν υπόψιν σας τη φετινή 12η Φεβρουαρίου, αν θέλετε να αναζητήσετε τι συμβαίνει εκείνες τις ημέρες και να πάρετε μια γεύση από τους ιδιαίτερους και εντυπωσιακούς εορτασμούς της Κινέζικης Πρωτοχρονιάς!
