24 Απριλίου 1915
Η μέρα που έμεινε γνωστή στην ιστορία ως η «Κόκκινη Κυριακή». Η μέρα που ξεκίνησε επίσημα η πρώτη από τις σύγχρονες γενοκτονίες του 20ου αιώνα. Μια πραγματική κτηνωδία, που αποτέλεσε την έναρξη για μια σειρά απάνθρωπων εξοντώσεων των Χριστιανικών πληθυσμών από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Σύντομα ακολούθησαν οι γενοκτονίες των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας.
Γενοκτονία = γένος + κτείνω (φονεύω)
Ως γενοκτονία ορίζεται οποιαδήποτε πράξη ή σειρά πράξεων, η οποία έχει σκοπό την καταστροφή μιας εθνικής, εθνοτικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας. Οι πράξεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν μαζικές δολοφονίες, πρόκληση σοβαρής σωματικής ή ψυχικής βλάβης στα μέλη της ομάδας, επιβολή συνθηκών διαβίωσης που αποσκοπούν στην εξόντωσή της, παρεμπόδιση των γεννήσεων μέσα σε αυτή την ομάδα, καθώς και η βίαιη αποκοπή και μεταφορά των παιδιών σε άλλη ομάδα.
Οι μειονοτικοί χριστιανικοί πληθυσμοί που κατοικούσαν ήδη αρκετά χρόνια στην Οθωμανική επικράτεια (Αρμένιοι, Ασσύριοι, Έλληνες Πόντιοι) ζούσαν ανέκαθεν έναν συνεχή διωγμό με διάφορους άμεσους ή έμμεσους τρόπους.
Οι μαζικές εκτελέσεις του 1895-1896 με εκατοντάδες θύματα, η σφαγή στα Άδανα του 1909, που κόστισε τις ζωές περίπου 30.000 Αρμένιων, ήταν μόνο η αρχή του οργανωμένου σχεδίου εθνοκάθαρσης των Τούρκων απέναντι στους χριστιανικούς πληθυσμούς.
Τον 19ο όμως αιώνα, η Οθωμανική Αυτοκρατορία βρισκόταν πλέον σε κατάρρευση και νιώθοντας την απειλητική ανάσα της Ρωσίας στο σβέρκο της, κάποιος έπρεπε να την πληρώσει. Το φανατισμένο ρεύμα των Τούρκων εθνικιστών στράφηκε αρχικά προς τους Αρμένιους της χώρας, κατηγορώντας τους ότι σκόπευαν να επαναστατήσουν εναντίον της Τουρκίας.
Τον Απρίλιο του 1915 η Τουρκία ζήτησε να στρατολογηθούν 4.000 Αρμένιοι για να πολεμήσουν στο πλευρό των Τούρκων στρατιωτών. Με αυτό το πρόσχημα είχαν σκοπό να μαζέψουν τους άντρες αυτούς και να τους σκοτώσουν. Οι Αρμένιοι, αντιλαμβανόμενοι τις προθέσεις τους, έστειλαν μόνο 500 άντρες και μια οικονομική βοήθεια.
Οι Τούρκοι αντέδρασαν και οι Αρμένιοι της περιοχής ξεσηκώθηκαν εναντίον τους. Επίκεντρο ήταν η πόλη Βαν, η οποία πολιορκήθηκε για μερικές μέρες, ώσπου η Ρωσία ήρθε προς σωτήρια βοήθεια των πολιορκημένων Αρμένιων. Το γεγονός αυτό πρόσφερε στους Τούρκους την καλύτερη δικαιολογία για να αρχίσουν τον ανοιχτό πόλεμο που πάντα ήθελαν.
Όλα ξεκίνησαν και επίσημα πλέον στις 24 Απριλίου του 1915, όταν οι τουρκικές αρχές συνέλαβαν 250 ηγετικές μορφές της Αρμένικης κοινότητας της Κωνσταντινούπολης. Οι στοχευμένες συλλήψεις των επιφανών Αρμένιων δεν θα μπορούσαν να είναι τυχαίες. Εκτός από ελάχιστους που χρησιμοποιώντας τις γνωριμίες τους κατάφεραν να δραπετεύσουν, οι υπόλοιποι φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν την ίδια μέρα. Την «Κόκκινη Κυριακή» και από τότε Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Αρμενίων.
Το αυταρχικό και φανατισμένο τουρκικό καθεστώς, ξεκληρίζοντας τους διανοούμενους και «δυνατούς» της Αρμένικης κοινότητας, στράφηκε με μανία στον υπόλοιπο ανυπεράσπιστο πληθυσμό. Άντρες, γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι, μηδενός εξαιρουμένου, εξοντώθηκαν μαζικά και απάνθρωπα και στάλθηκαν στις περίφημες πορείες θανάτου στην έρημο της Συρίας.
Οι μαζικές απελάσεις του αρμένικου πληθυσμού άρχισαν στις 27 Μαΐου, όταν ψηφίστηκε ο νόμος των αναγκαστικών εκτοπίσεών τους. Οι μετακινήσεις αυτές θα ήταν υποτίθεται προσωρινές και οι άνθρωποι θα επέστρεφαν σύντομα στα σπίτια τους. Αυτό όμως δεν έγινε ποτέ. Το σχέδιο δεν ήταν απέλαση, αλλά εξόντωση.
Οι πορείες θανάτου
Χιλιάδες Αρμένιοι κάθε ηλικίας βρέθηκαν να πεζοπορούν στην έρημο της Συρίας συνοδεία Τούρκων στρατιωτών, οι οποίοι έβγαζαν πάνω τους όλη τους τη μανία. Τα 60 δύσβατα χιλιόμετρα δρόμου που είχαν να διανύσουν, συχνά γινόντουσαν διπλάσια, αφού οι στρατιώτες τους πήγαιναν από πιο μακρινούς δρόμους ή τους έκαναν άσκοπους κύκλους για να τους κουράσουν.
Χωρίς φαγητό και νερό, χωρίς στάσεις για ξεκούραση και μέσα στον καύσωνα, οι άνθρωποι πέθαιναν αργά και βασανιστικά. Παιδιά, ηλικιωμένοι και έγκυες γυναίκες πέθαιναν από την κούραση και την πείνα. Οι άρρωστοι εκτελούνταν επιτόπου, ενώ οι πιο δυνατοί ξυλοκοπούνταν από τους Τούρκους μέχρι τελικής πτώσης. Βασανισμένα ανθρώπινα σώματα έπεφταν στο δρόμο και έμεναν εκεί. Άλλα πτώματα κατέληγαν στον ποταμό Ευφράτη.
Εκτελέσεις, βιασμοί και εμπρησμοί
Οι συνθήκες για τους Αρμένιους που είχαν παραμείνει στις πόλεις και τα χωριά για να προστατέψουν τα σπίτια τους δεν ήταν καθόλου καλύτερες. Οι Νεότουρκοι και οι σύμμαχοί τους συνέχιζαν τις κτηνωδίες τους με τις ευλογίες των ιμάμηδων, που υπόσχονταν Παράδεισο με πιλάφι και παρθένες σε όσους σκότωναν τους «άπιστους».
Έκαιγαν τους ανθρώπους ζωντανούς μέσα στα σπίτια τους και όσους προσπαθούσαν να βγουν, τους περίμεναν απ’ έξω και τους πυροβολούσαν χωρίς ενδοιασμούς. Οι μαζικοί εμπρησμοί σε κτίρια ήταν από τις πιο συνηθισμένες μεθόδους «εκτοπισμού» εξόντωσης, που χρησιμοποίησαν οι Τούρκοι και στις παράλληλες γενοκτονίες των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας.
Γυναίκες κάθε ηλικίας, από μικρά κορίτσια μέχρι ηλικιωμένες, βιάζονταν χωρίς οίκτο κάθε φορά που έπεφταν στα χέρια των μανιασμένων Οθωμανών. Άλλες τις έπνιγαν μαζί με τα παιδιά τους στη Μαύρη Θάλασσα. Άλλες γυναίκες και παιδιά τα απήγαγαν και τα έπαιρναν στη δούλεψή τους εξισλαμίζοντάς τα με το ζόρι. Όσες αρνούνταν να αλλαξοπιστήσουν ή να μπούνε στα χαρέμια τους, τις βίαζαν και τις σταύρωναν ή τις εκτελούσαν επιτόπου.
Ακόμα και στα νοσοκομεία θανάτωναν τους Αρμένιους ασθενείς με υπερβολικές δόσεις φαρμάκων.
Η πρωτοφανής αγριότητα των Τούρκων εκτελεστών δεν πέρασε απαρατήρητη στην διεθνή κοινή γνώμη, που έσπευσε να καταδικάσει τις κτηνωδίες και τις χαρακτήρισε ως τα μεγαλύτερα «εγκλήματα πολέμου».
Πάνω από 1 εκατομμύριο Αρμένιοι κάθε ηλικίας έχασαν με φρικτό τρόπο την ζωή τους στην πρώτη γενοκτονία του 20ου αιώνα. Περίπου 400.000 κατάφεραν να φύγουν και να αναζητήσουν την τύχη τους σε άλλες χώρες.
Μια προμελετημένη και αυταπόδεικτη γενοκτονία, που οι Τούρκοι αρνούνται ακόμα να αναγνωρίσουν! Αμφισβητούν τον αριθμό των θυμάτων, καθώς και το ίδιο το γεγονός της εξόντωσης υποστηρίζοντας ότι επρόκειτο για μια «οργανωμένη μεταφορά και επανεγκατάσταση πληθυσμών» και μια «επιχείρηση εκτοπισμού και καταστολής επικίνδυνων εισβολέων»…
Παραχαράσσοντας για άλλη μια φορά την ιστορία και μέσα σε μια ακατανόητη προσπάθεια να παραβλέψουν τις ατράνταχτες αποδείξεις της φρικαλεότητας, οι Τουρκοί αρνούνται προκλητικά μέχρι σήμερα τα πάντα.
Ακόμα και Τούρκοι ιστορικοί αναφέρονται στα οργανωμένα σχέδια εκκαθάρισης των «εχθρών» της Ανατολίας. Σχετικές ιστορικές έρευνες έχουν δείξει επίσης ότι η Γερμανία γνώριζε και υποστήριζε το σχέδιο γενοκτονίας, καθώς θεωρούσε τις συγκεκριμένες μειονότητες φιλορωσικές και συνεπώς εχθρούς των σχεδίων κυριαρχίας τους.
____________________________
Αρμένιοι, Ασσύριοι και Έλληνες εξοντώθηκαν μεθοδικά και μαρτυρικά γράφοντας κάποιες από τις πιο μελανές και διαχρονικά σημαντικές σελίδας της τοπικής, αλλά και παγκόσμιας ιστορίας.
Οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης και του κόσμου έχουν αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Αρμενίων παίρνοντας θέση απέναντι στις θηριωδίες των ισλαμιστών. Όσοι κι αν αρνούνται να παραδεχτούν το μέγεθος και το βάρος των ιστορικών γεγονότων, η σκληρή πραγματικότητα της ιστορίας δεν αλλάζει ποτέ.
Η αναγνώριση της ιστορικής αλήθειας των απάνθρωπων γενοκτονιών είναι δείγμα σεβασμού προς την ιστορία και την μνήμη ενός καταπονημένου λαού. Και άπαντες οφείλουν να αποδίδουν αυτό τον σεβασμό, είτε τους συμφέρει είτε όχι.
