Ο διεθνής οργανισμός Ερυθρός Σταυρός ιδρύθηκε με σκοπό την παροχή βοήθειας στα θύματα πολέμου και αποτελεί μία από τις πρώτες μη κυβερνητικές οργανώσεις του κόσμου. Οι δράσεις του έχουν παγκοσμίως τη μεγαλύτερη και σημαντικότερη συνεισφορά.
Η περίθαλψη των τραυματιών και η προστασία των αιχμαλώτων πολέμου είναι από τις βασικές του δράσεις, αλλά σε καιρό ειρήνης δεν μένει άπραγος καθώς παρεμβαίνει σε περιπτώσεις καταστροφών και ασχολείται ιδιαίτερα με το προσφυγικό ζήτημα.
Η Μάχη του Σολφερίνο, κατά την οποία οι Γάλλοι νίκησαν τους Αυστριακούς μετά από ολοήμερη μάχη, έδωσε την αφορμή για την ίδρυσή του. Χιλιάδες πληγωμένοι άντρες ήταν παρατημένοι στο πεδίο της μάχης και με την μηδαμινή ιατρική φροντίδα πολλοί από αυτούς πέθαιναν.
Έτσι, ο Ελβετός επιχειρηματίας Jean Henry Dunant, όντας αυτόπτης μάρτυς των πολεμικών συγκρούσεων και ταραγμένος από την αγριότητα των γεγονότων και την απάνθρωπη εγκατάλειψη των τραυματιών στο πεδίο της μάχης, οργάνωσε με τους ντόπιους ένα εθελοντικό δίκτυο βοήθειας.
Επιστρέφοντας στη Γενεύη, ο Dunant ξεκίνησε να γράφει το βιβλίο «Αναμνήσεις από το Σολφερίνο», στο οποίο κάνει μια θαρραλέα διαμαρτυρία προς την ανθρωπότητα για την ειδεχθή συμπεριφορά προς τους τραυματίες πολέμου.
Παρουσίασε ουσιαστικά το όραμά του για την ανάληψη μίας ανθρωπιστικής και ουδέτερης πρωτοβουλίας για την οργανωμένη περίθαλψη των τραυματιών και της προστασίας των αιχμαλώτων.
Μετά από λίγο καιρό βρήκε συμμάχους στο όραμά του.
Τον Αύγουστο του 1863 ο Dunant μαζί με τους Gustave Moynier, Louis Appia, Théodore Maunoir και Henri Dufour ιδρύουν τη Διεθνή Επιτροπή για τη Βοήθεια των Τραυματιών, ενώ 2 μήνες μετά, ειδικοί από 16 χώρες πραγματοποιούν συνάντηση στη Γενεύη όπου και υιοθετούν τις ιδέες του Dunant.
Ένα χρόνο μετά την ίδρυση της επιτροπής και με πρωτοβουλία της Ελβετίας διοργανώθηκε διεθνής διπλωματική διάσκεψη όπου υπογράφηκε η Σύμβαση της Γενεύης, στην οποία αναγνωρίστηκε ο ρόλος της Επιτροπής όπως και η υποχρέωση της να προστατεύει και να περιθάλπει τους τραυματίες.
Η Σύμβαση του 1864, μεταγενέστερα επεκτάθηκε αργότερα στους τραυματίες των συγκρούσεων στη θάλασσα, στους αιχμαλώτους πολέμου και στους άμαχους πληθυσμούς.
Η Διεθνής Επιτροπή για τη Βοήθεια των Τραυματιών μετονομάστηκε το 1876 σε Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού και έτσι παρέμεινε ως και σήμερα, με έμβλημά του την ελβετική σημαία, αλλά με αντεστραμμένα χρώματα.
Όσες μουσουλμανικές χώρες μπήκαν αργότερα στον Διεθνή Οργανισμό απαίτησαν αλλαγή του εμβλήματος, γιατί παρέπεμπε στον Χριστιανισμό. Έτσι μετά από πολλές διαπραγματεύσεις αποφασίστηκε ότι οι μουσουλμανικές χώρες μπορούν να χρησιμοποιούν στη θέση του σταυρού την Ερυθρά Ημισέληνο.
Αυτό προκάλεσε την διάσπαση σε δύο οργανώσεις, οι οποίες συνεργάζονται από την ίδια ομπρέλα της Διεθνούς Επιτροπής, που εδρεύει στη Γενεύη.
Tο Ισραήλ, έχει δική του οργάνωση από την ίδρυσή του το 1948, το Ερυθρό Άστρο του Δαυίδ.
Αυτές οι διακρίσεις, τα τελευταία χρόνια έχουν φέρει την συζήτηση στην υιοθέτηση ενός ουδέτερου εμβλήματος που να αντιπροσωπεύει το πανανθρώπινο ανθρωπιστικό κίνημα, τον Ερυθρό Κρύσταλλο.
Το αντίστοιχο Ελληνικό Τμήμα του Ερυθρού Σταυρού ιδρύθηκε στις 10 Ιουνίου 1877 και μετά από 5 μήνες αναγνωρίστηκε επίσημα από την Διεθνή Επιτροπή.
Θεωρείται ο μεγαλύτερος μη κυβερνητικός οργανισμός της Ελλάδος και το σύνθετο έργο του έχει βασικό στόχο την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου.
Παρέχει βοήθεια στους πληγέντες από θεομηνίες και επιδημίες, διατελεί κοινωνικο-προνοιακό και φιλανθρωπικό έργο όπως επίσης συμβάλει στην ευρύτερη προαγωγή της δημόσιας υγείας.
Η δράση του ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα, μέσα από αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας που γίνονται σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός διαιρείται σε τρία κύρια Σώματα: το Σώμα Εθελοντών Νοσηλευτικής, το Σώμα Εθελοντών Κοινωνικής Πρόνοιας και το Σώμα Εθελοντών Σαμαρειτών, Διασωστών και Ναυαγοσωστών. Το κάθε Σώμα έχει διαφορετική αρμοδιότητα και διαφορετική εκπαίδευση στους εθελοντές του αλλά συνεργάζονται και συνυπάρχουν σε διάφορα επίπεδα.
Σώμα Εθελοντών Νοσηλευτικής
Ιδρύθηκε το 1878 και είναι ο πρώτος και ο παλαιότερος τομέας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Από την ίδρυση του έως σήμερα έχουν εκπαιδευτεί πάνω από 20.000 άτομα, ενώ σε ετήσια βάση και σε Πανελλαδικό επίπεδο, εργάζονται σε αυτόν περίπου 3.500 εθελοντές.
Οι εθελοντές του Σώματος, παρέχουν νοσηλευτική φροντίδα σε ηλικιωμένους, σε μοναχικά άτομα ή σε άτομα με κινητικές και πνευματικές αναπηρίες κατ’ οίκον ή και στα συνεργαζόμενα δημόσια νοσοκομεία.
Σώμα Εθελοντών Σαμαρειτών, Διασωστών και Ναυαγοσωστών
Ιδρύθηκε το 1931 και από το πρώτο κιόλας έτος της δράσης του ξεκίνησε να επεκτείνεται στην περιφέρεια. Αποτελείται από 4.500 ενεργά μέλη τα οποία κινητοποιούνται και προσφέρουν βοήθεια σε περιπτώσεις καταστροφών και θεομηνιών ενώ συμμετέχουν σε κάθε είδους διοργάνωση παρέχοντας τις Πρώτες Βοήθειες.
Στον Τομέα Εθελοντών Σαμαρειτών, Διασωστών και Ναυαγοσωστών υπάγονται:
⇒ Η Ομάδα Διάσωσης Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού
⇒ Η Κυνοφιλική Ομάδα Έρευνας και Διάσωσης Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού
⇒ Η Σχολή Αυτοδυτών – Ναυαγοσωστών Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού
⇒ Η Σχολή Εφήβων Σαμαρειτών Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού
Σώμα Εθελοντών Κοινωνικής Πρόνοιας
Ιδρύθηκε το 1964 με σκοπό την παροχή Κοινωνικών Υπηρεσιών, τη μελέτη των κοινωνικών αναγκών της χώρας, όπως και τη δημιουργία πλαισίων προκειμένου να προστατευθούν ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.
Ο Τομέας λειτουργεί προγράμματα όπως το Πρόγραμμα Συμβουλευτικής και Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξη Ατόμων και Οικογενειών και τον Κοινωνικό Ξενώνα Αστέγων.
⇒ Από το έργο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού προέκυψε η ίδρυση:
- Σταθμών Πρώτων Βοηθειών
- Κέντρων Αιμοδοσίας
- της Υπηρεσίας Αναζητήσεως αγνοουμένων.
Ενώ επίσης, υπήρξε ιδρυτής 3 νοσοκομείων:
- «Ασκληπιείο Βούλας»: Ιδρύθηκε το 1921 από τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό ως Σανατόριο για τη θεραπεία της φυματίωσης. Το 1985 εντάχθηκε στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, η κυριότητα του όμως παρέμεινε στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό.
- «Ερρίκος Ντυνάν»: Δημιουργήθηκε το 2000 με δαπάνη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και λειτουργεί ως κοινωφελές, μη κερδοσκοπικό ίδρυμα.
- «Κοργιαλένιο-Μπενάκειο»: Ιδρύθηκε το 1930 και σήμερα αποτελεί μέρος του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
