Μπορεί πολλοί από εμάς να μην το γνωρίζουμε, όμως το σώμα μας διαθέτει έναν ειδικό προγραμματισμό σχετικά με το ποιες ώρες της ημέρας μπορεί καλύτερα να συγκεντρωθεί, να δημιουργήσει νέες ιδέες ή να έχει υψηλή απόδοση σε δραστηριότητες.

Οι επιστήμονες παρακολουθώντας τα σκαμπανεβάσματα των γνωστικών μας ικανοτήτων διαπίστωσαν ότι ο εγκέφαλός μας κατά κύριο λόγο ακολουθεί ένα συγκεκριμένο μοτίβο, που μεταβάλλεται κάθε ώρα της ημέρας.

Στο βιβλίο “When: The Scientific Secrets of Perfect Timing” ο συγγραφέας Daniel Pink παρουσιάζει μια φόρμουλα για την τέλεια εργατική μέρα, σύμφωνα με τις σχετικές επιστημονικές παρατηρήσεις. Το πρόγραμμα βέβαια μιας τέλειας ημέρας για τον καθένα μας μπορεί να διαφέρει, ανάλογα με το αν είμαστε αυτό που λέμε πρωινοί ή νυχτερινοί τύποι. Ο Pink παρουσιάζει μια βασική φόρμουλα, που ανταποκρίνεται στο γενικότερο μοτίβο λειτουργίας του ανθρώπινου σώματος.

__________________________________

MacBook with Apple Magic Mouse on table near window

Πρωινές ώρες

Επιστήμονες μελέτησαν πάνω από 500 δημοσιεύσεις στο Twitter από 2 εκατομμύρια ανθρώπους από 84 χώρες του κόσμου και διαπίστωσαν ότι η διάθεση σχεδόν όλων ακολουθεί έναν καθημερινό ρυθμό σύμφωνα με το “ρολόι του σώματος”.

Οι πρώτες πρωινές ώρες είναι ιδανικές για να ακολουθήσουμε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ρουτίνας, που πιθανόν έχουμε. Μετά το πρωινό ξύπνημα είμαστε πιο ευδιάθετοι και μπορούμε να δουλέψουμε με περισσότερη όρεξη.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα κορτιζόλης (ορμόνης του στρες) τείνουν να αυξάνονται περίπου στο 50% εντός μισής ώρας μετά το ξύπνημα θέτοντας το σώμα μας σε εγρήγορση. Έτσι οι δυνατότητες λογικής και αφαίρεσης είναι τότε πιο έντονες και μπορούμε να προβούμε σε πιο κρίσιμες αναλύσεις και αποφάσεις. 

Σχετική μελέτη από το 1975 απέδειξε ότι η ικανότητα των ανθρώπων για λογικούς συλλογισμούς αυξάνεται γενικά από τις 8 το πρωί ως τις 2 το μεσημέρι και στη συνέχεια τείνει να πέφτει.

Αφού τα επίπεδα ενέργειας και εγρήγορσης μας κορυφώνονται αυτές τις ώρες, είναι προτιμότερο να κάνουμε τις πιο απαιτητικές εργασίες μας το πρωί και να αφήνουμε τις πιο απλές και εύκολες για τις απογευματινές ώρες.

Να υπενθυμίσουμε όμως ότι κάθε ανάλογο βιολογικό πρόγραμμα του οργανισμού μας χάνει τη δυναμική του όταν υπάρχει έλλειψη ύπνου. Επίσης οι επιστήμονες έχουν επιβεβαιώσει την ύπαρξη δύο κατηγοριών εγκεφάλων, αυτών που λειτουργούν καλύτερα τη μέρα και αυτών που είναι πιο λειτουργικοί τις βραδινές ώρες.

__________________________________

Μετά από έρευνες σε 26.500 επαγγελματικές/κερδοσκοπικές τηλεφωνικές κλήσεις από το 2001 ως το 2007 διαπιστώθηκε ότι το κλίμα των κλήσεων γίνεται πιο αρνητικό όσο περνάει η μέρα και αυξάνονται οι περισπασμοί τριγύρω μας.

Συνιστάται λοιπόν να προγραμματίζουμε σημαντικές συναντήσεις, τηλεφωνήματα, επαγγελματικούς και μη διακανονισμούς τις πρωινές ώρες. Η ταχύτητα, η συνέπεια και η ακρίβεια στην ολοκλήρωση εργασιών τείνει να είναι καλύτερη το πρωί ως και πριν το μεσημέρι, ενώ η ικανότητα να παραμένουμε και μετά σε εγρήγορση εξαρτάται και από τα ωράρια ύπνου μας.

___________________________________

Οι πρωινές ώρες φαίνεται πως επιδρούν θετικότερα και στον τομέα της υγείας, καθώς σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι γιατροί είναι καλύτεροι στις διαγνώσεις και τις χειρουργικές επεμβάσεις το πρωί. Επίσης έρευνα σε 35 νοσοκομεία των ΗΠΑ έδειξε ότι οι εργαζόμενοι πλένουν περισσότερες φορές τα χέρια τους το πρωί, ενώ μέχρι το τέλος της βάρδιας η συχνότητα αυτή τείνει να μειώνεται ως και 38%.

Προτείνεται λοιπόν να προγραμματίζουμε ραντεβού με γιατρούς και θεραπευτές τις πρωινές ώρες, καθώς τότε τείνουμε κι εμείς να είμαστε πιο δεκτικοί σε πληροφορίες, προτάσεις και συμβουλές.

Απογευματινή υπνηλία

Καθοριστική για τη συνέχεια της ημέρας μας και της διάθεσής μας είναι η απογευματινή υπνηλία. Η ενέργειά μας πέφτει και πολλές φορές μπορεί να νιώθουμε εξαιρετικά εξαντλημένοι και χωρίς διάθεση να ασχοληθούμε με οτιδήποτε.

Ο καλύτερος τρόπος να καταπολεμήσουμε αυτή την πτώση της διάθεσης και να κάνουμε ένα “refresh” στον εγκέφαλό μας είναι να σηκωθούμε και να περπατήσουμε.

Ακόμα και ένας σύντομος περίπατος μερικών λεπτών (ακόμα και μέσα στο σπίτι, αν δεν μπορούμε να βγούμε) μπορεί να βοηθήσει τον εγκέφαλό μας να ξαναπάρει μπρος. Ένας καλός κανόνας είναι να σηκωνόμαστε περίπου μια φορά την ώρα για περίπου 5 λεπτά. Όταν καθίσουμε ξανά, διαπιστώνουμε ότι μπορούμε να συγκεντρωθούμε καλύτερα και είμαστε και πιο δημιουργικοί.

Μερικές ανάσες στον καθαρό αέρα μπορούν όχι μόνο να βελτιώσουν τη διάθεσή μας, αλλά επίσης βοηθούν στην ενίσχυση της μνήμης μας και στην καλύτερη συγκέντρωσή μας.

Ανάγκη για διαλείμματα

Ο Daniel Pink τονίζει ότι το διάλειμμα για μεσημεριανό γεύμα είναι γενικά ιδιαίτερα σημαντικό κυρίως για άτομα σε θέσεις εργασίας με υψηλό συναισθηματικό ή γνωστικό φορτίο.

Το γεγονός ότι το απόγευμα ο εγκέφαλος μας τείνει να είναι πιο επιρρεπής σε περισπασμούς, στην πραγματικότητα αποτελεί μια πολύ καλή στιγμή για επίλυση προβλημάτων που βασίζονται στην διορατικότητα και τη δημιουργικότητα.

“Σ’ αυτές τις πιο χαλαρές στιγμές, κάποιοι περισπασμοί μπορούν να μας βοηθήσουν να κάνουμε συνδέσεις/συνειρμούς, που μπορεί να μας ξέφυγαν όταν τα φίλτρα μας ήταν πιο σφιχτά”.

Αν έχουμε να βγάλουμε εις πέρας κάποια, κυρίως γνωστική, εργασία το απόγευμα, μικρά προγραμματισμένα διαλείμματα θα μας βοηθήσουν να συνεχίσουμε αποτελεσματικά. 
Επιπροσθέτως, έρευνες έχουν δείξει ότι όταν οι εργαζόμενοι κάνουν διαλείμματα μαζί με κάποιον συνάδελφό τους και συζητούν για θέματα που δεν αφορούν τη δουλειά, τείνουν να έχουν πιο βελτιωμένη διάθεση και μειωμένα επίπεδα άγχους από όταν κάθονται μόνοι τους.

Η χειρότερη ώρα της ημέρας για τον εγκέφαλό μας φαίνεται πως είναι γύρω στις 2-3 το μεσημέρι. Εκείνο το χρονικό διάστημα μπορούμε να επαναφορτίσουμε τις μπαταρίες μας με λίγο καφέ ή έναν σύντομο υπνάκο ως 20 λεπτών. 

Γυμναστική

Η καλύτερη στιγμή της μέρας για γυμναστική είναι σίγουρα το πρωί. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα αποτελέσματα της πρωινής άσκησης είναι καλύτερα από αυτά της απογευματινής, ενώ αν η άσκηση γίνει και πριν το πρωινό φαγητό, τείνουμε να καίμε και περισσότερο λίπος.

Παρόλα αυτά, οι επαγγελματίες αθλητές επιλέγουν αρκετά να αθλούνται το απόγευμα, ώστε να ενισχύσουν την απόδοσή τους. Τις απογευματινές ώρες η λειτουργία των πνευμόνων τείνει να κορυφώνεται και έτσι μπορούν να πετύχουν καλύτερους χρόνους αγώνα και ταχύτερες αθλητικές εκτελέσεις γενικότερα.

Work, Desk, Computer, Night, Hacker, Anonymous, Office

Τέλος της ημέρας

Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι οι αναμνήσεις μας παγιώνονται ακολουθώντας έναν “κανόνα αιχμής”, που σημαίνει ότι έχουμε την τάση να θυμόμαστε την πιο υπέροχη ή έντονη στιγμή της ημερήσιας εμπειρίας μας, καθώς και την τελευταία.

Φθάνοντας λοιπόν προς το κλείσιμο της ημέρας και όταν τελειώσει η δουλειά μας, προτείνεται να αφιερώνουμε λίγο χρόνο να σκεφτούμε τη μέρα που περάσαμε, να κρατήσουμε σημειώσεις από αυτά που πετύχαμε και να κάνουμε ένα πρόγραμμα για το αύριο.

Ο Daniel Pink αναφέρει στο βιβλίο του ότι ακολουθεί αυτή τη μέθοδο για τέσσερα χρόνια και έχει παρατηρήσει ότι τις “καλές του μέρες” αυτή η άσκηση του προσφέρει συναισθήματα ολοκλήρωσης, ενώ τις “κακές μέρες” συχνά του δείχνει ότι έχει κάνει περισσότερα πράγματα από όσα νόμιζε μέσα στη μέρα.

Πρωινοί και βραδινοί τύποι

Όπως ήδη αναφέραμε, το βιολογικό μοτίβο της ημέρας του καθενός μας μπορεί να διαφοροποιείται, καθώς αποδεδειγμένα υπάρχουν και άνθρωποι που λειτουργούν καλύτερα τη νύχτα, παρά την ημέρα. Ωστόσο, οι μελέτες υποστηρίζουν ότι ανεξάρτητα από το ποια ώρα κορυφώνεται η όρεξη του καθενός μας, όλοι βιώνουμε μια παρόμοια ροή υψηλών τάσεων τις πρωινές ώρες, μια πτώση στα μέσα της ημέρας και μια τελική κορύφωση το βράδυ.

Έρευνες που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Chronobiology International καταλήγουν ότι γενικά 1 στα 5 άτομα είναι “κουκουβάγια”, δηλαδή νυχτερινός τύπος, ενώ το 60-80% των ανθρώπων σημειώνει καλύτερες επιδόσεις τις πρωινές ώρες.

Θεωρείται επίσης ότι οι άντρες τείνουν να είναι συχνότερα νυχτερινοί τύποι σε σχέση με τις γυναίκες, ενώ τα παιδιά και τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας τείνουν συχνότερα να είναι τύποι πρωινοί.

__________________________________

Σε κάθε περίπτωση, όποια ώρα κι αν προτιμά ο καθένας μας να ασχολείται με τις δουλειές του, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι τα επίπεδα ενέργειας μας μεταβάλλονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Είναι λοιπόν καθοριστικής σημασίας να προγραμματίζουμε διαλείμματα ξεκούρασης και επαναφόρτισης του εγκεφάλου μας, που θα έχουν ως αποτέλεσμα καλύτερες επιδόσεις στην εργασία μας, αλλά και βελτιωμένη κατάσταση του σώματος και του οργανισμού μας.

 

Απόδοση / μετάφραση για το Docuventa.gr από businessinsider.com .

Κοινοποιήστε
Άννα-Μαρία Κέκια
Πτυχιούχος Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου με έφεση στην έκφραση μέσω του γραπτού λόγου. Στον τομέα της αρθρογραφίας έχω ασχοληθεί τόσο με γενική ειδησεογραφία, πολιτικά και κοινωνικά θέματα, όσο και με φωτορεπορτάζ, στήλες πολιτισμού, κριτικές δίσκων, αφιερώματα και συνεντεύξεις. Λάτρης της ανεξάρτητης και ερευνητικής δημοσιογραφίας με έμφαση στην ιστορία, την ψυχολογία, την εγκληματολογία και την κοινωνιολογία. Παράλληλη και αγαπημένη απασχόληση η τέχνη της φωτογραφίας.