Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο όμως τα τελευταία χρόνια έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον του κόσμου, με τις συχνές αναφορές και καταγγελίες που γίνονται.
Η πρόληψη είναι μείζονος σημασίας στην αντιμετώπιση της και μεγάλο ρόλο παίζει η σωστή ενημέρωση του κοινού για το τι σημαίνει κακοποίηση μέσα στην οικογένεια.
Η ενδοοικογενειακή βία, λοιπόν, αναφέρεται στην συμπεριφορά, μέσω της οποίας το μέλος της οικογένειας που αισθάνεται πως είναι πιο δυνατό (σωματικά, λεκτικά ή ακόμα από κοινωνικής/οικονομικής θέσης) χρησιμοποιεί οποιοδήποτε μέσο επιβολής πάνω σε εκείνον που θεωρεί ως πιο αδύνατο.
Δείχνει ασέβεια προς αυτό το άτομο και χρησιμοποιεί ως άλλοθι την θέση του για να το κακομεταχειρίζεται.
Οι συνέπειες αυτής της συμπεριφοράς πάνω στα θύματα μπορούν να προκαλέσουν βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα, ψυχολογική, σωματική ή σεξουαλική ζημιά, από ελαφρά έως και πολύ σοβαρή.
Ας δούμε μερικές μορφές ενδοοικογενειακής βίας λίγο καλύτερα.
Σεξουαλική κακοποίηση: Περιλαμβάνει οποιαδήποτε μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης του θύματος, δίχως την θέληση ή/και την συναίσθηση του. Επίσης, αφορά και τις περιπτώσεις όπου η συγκατάθεση του θύματος επιτυγχάνεται με σωματικό ή ψυχολογικό εκφοβισμό, όταν δηλαδή ο θύτης εκμεταλλεύεται την οποιαδήποτε ανασφάλεια ή ανάγκη του θύματος. Τέλος, περιλαμβάνει την έκθεση ενός παιδιού σε πορνογραφικό υλικό καθώς και την εκπόρνευση.
Σωματική κακοποίηση: Είναι η κατ’ επανάληψη σωματική κακομεταχείριση που συνοδεύεται πάντα και από συναισθηματική βία. Περιλαμβάνει ήπιες μέχρι και άγριες σωματικές επιθέσεις, οι οποίες προκαλούν στο θύμα σωματικές κακώσεις που, ανάλογα με το μέγεθος της επίθεσης, μπορεί να καταλήξουν σε μόνιμες σωματικές βλάβες ή ακόμα και στο θάνατο. Χαρακτηριστική συμπεριφορά γονέων ή συζύγων που κακοποιούν σωματικά τα μέλη της οικογένειας τους είναι: σπρώξιμο, τράνταγμα, κλείδωμα στο σπίτι, χαστούκια, στραγγαλισμός, πρόκληση εγκαύματος και χρήση αιχμηρών και άλλων αντικειμένων όπως ζώνης, καρέκλας κ.α.
Ψυχολογική κακοποίηση: Είναι η κατ’ επανάληψη συμπεριφορά ψυχολογικής κακομεταχείρισης που συνοδεύει συνήθως τις υπόλοιπες μορφές κακοποίησης και είναι αυτή που δεν αναγνωρίζεται εύκολα, γι’ αυτό συνήθως τα θύματα τυγχάνουν της λιγότερης κατανόησης και βοήθειας.
Αξίζει να πούμε ότι ένα μεμονωμένο επεισόδιο δε συνιστά κακοποίηση στην οικογένεια καθώς οι προθέσεις του θύτη μπορεί να είναι καλές.
Οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, όμως, συνιστούν κακοποίηση, και είναι σημαντικό να αναγνωρίζεται από τα θύματα και τα άτομα που τους περιβάλλουν.Οι συνδυασμοί συμπεριφορών, η σοβαρότητα/ένταση και η συχνότητα της επίθεσης, καθορίζουν αντίστοιχα το είδος και τη σοβαρότητα της κακοποίησης που υφίσταται στην εκάστοτε περίπτωση και η αναγνώριση της κακοποίησης θα οδηγήσει στην άμεση αντιμετώπισή της.
Πρέπει να αντιληφθούμε πως σε κάθε περίπτωση η κακοποίηση πληγώνει, ανεξαρτήτως μορφής και έντασης, γι’ αυτό και πρέπει να λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη από όλους!
Οι συνέπειες πάνω στα θύματα, έχει διαπιστωθεί ότι είναι πάνω κάτω οι ίδιες ανεξάρτητα από τη μορφή ή τις μορφές κακοποίησης που έχει υποστεί και χρειάζεται συνήθως εντατική ψυχοθεραπεία και ψυχολογική στήριξη ούτως ώστε να ξεπεραστούν αυτές οι τραυματικές εμπειρίες.
Διεθνείς έρευνες αναφέρουν τις πολλαπλές συνέπειες της ενδοοικογενειακής βίας και κακοποίησης και ενδεικτικά αναφέρουμε τις εξής:
κατάθλιψη, χρόνιο άγχος, αυτοκτονία, εγκληματικότητα, κατάχρηση αλκοόλ, ναρκωτικών και ψυχοφαρμάκων, ανορεξία, ψυχοσωματικές διαταραχές, μανιοκατάθλιψη, σχιζοφρένεια, προβληματικές σχέσεις, εγκατάλειψη σχολείου και εργασίας, αίσθημα κενού, μοναξιάς και αποξένωσης, χαμηλή αυτοεκτίμηση, καχυποψία, ενοχές, ντροπή, σεξουαλικά προβλήματα…
Επομένως, πρέπει να αντιληφθούμε ότι η κακοποίηση στην οικογένεια σημαίνει κακοποίηση της κοινωνίας, αφού τα μέλη της, είτε οι θύτες είτε τα θύματα, δεν είναι σε θέση να ενεργούν φυσιολογικά. Κι αυτό δεν αποτελεί την προσωπική ή οικογενειακή υπόθεση της διπλανής πόρτας για την οποία μπορούμε να αδιαφορούμε! Η ενδοοικογενειακή βία και κακοποίηση είναι ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα, άρα είναι και δική μας υπόθεση και μας αφορά όλους!
Την επόμενη φορά που θα συμβεί γύρω σου, θυμήσου πως, αν αδιαφορήσεις, είσαι συνεργός στην κακοποίηση που συμβαίνει… στην κακοποίηση της κοινωνίας…