Με αφορμή ένα post σε γνωστό μέσο κοινωνικής δικτύωσης, θα ήθελα να εκφράσω τις σκέψεις μου για τη συμπεριφορά που αντιμετωπίζουν άτομα με οποιαδήποτε διαφορετικότητα κι αν πρέπει να χρησιμοποιήσω έναν συγκεκριμένο όρο, αυτός πιθανόν θα ήταν «ΑΜΕΑ». Ένας όρος που προσωπικά δεν μου αρέσει και τόσο, αλλά αυτό δεν έχει σημασία.
Το συγκεκριμένο θέμα, μου είναι πολύ οικείο και θα έλεγα ότι το έχω ζήσει στο πετσί μου, όντας ένα από αυτά τα άτομα. Οπότε νομίζω ότι μπορώ να εκφράσω την άποψη μου πάνω σε μερικά ζητήματα του προβλήματος αυτού δικαιωματικά.
Λέω “πρόβλημα”, γιατί μόνο σαν πρόβλημα μπορώ να ερμηνεύσω την άγνοια των ανθρώπων πάνω σε τέτοια θέματα, την έλλειψη στοιχειωδών γνώσεων και τρόπων συμπεριφοράς. Γιατί όχι και μια εκπαίδευση από την κοινωνία στο συγκεκριμένο αντικείμενο, ώστε όλοι οι άνθρωποι να αποκτήσουν μια νοοτροπία καταλληλότερη και πιο ανοιχτόμυαλη για να μπορέσουν να αποδεχτούν, να συμπεριλάβουν και να αγκαλιάσουν αυτή τη διαφορετικότητα.
Δυστυχώς όμως, ζούμε ακόμη σε κοινωνίες που οι άνθρωποι με οποιαδήποτε αναπηρία στερούνται βασικά πράγματα από τη ζωή, θεωρούνται από πολλούς κατώτεροι, πολλοί τους αντιμετωπίζουν σαν να έχουν έρθει κυριολεκτικά από άλλο πλανήτη και φυσικά υπάρχει και το μερίδιο ανθρώπων (ευτυχώς μικρό) που τους θεωρεί τελείως άχρηστους και βάρος για την κοινωνία. Κάτι που εννοείται ότι είναι λάθος. Ούτε χρειάζεται, για να αποδείξω το αντίθετο, να μπω στη διαδικασία να κατονομάσω πολλούς και σπουδαίους ανθρώπους των τεχνών και της επιστήμης που ανήκαν σε αυτή την κατηγορία και όχι απλά έχουν συνεισφέρει στην κοινωνία και τον κόσμο, αλλά έχουν βάλει το λιθαράκι τους στη δημιουργία του πολιτισμού και θα μείνουν στην ιστορία για πάντα.
Είναι άξιο λόγου το πόσα πράγματα μπορεί να καταφέρει ένας ‘ανάπηρος’, ένας ‘τυφλός’, κάποιος με αυτισμό όπως θα μπορούσε και κάθε άλλο υγιές άτομο. Είναι λοιπόν μεγάλο λάθος τέτοιες νοοτροπίες, που μας πάνε πίσω να περνάνε μέσα στα χρόνια και να μην υπάρχει οργανωμένη ενημέρωση ούτε από το σχολείο, ούτε από την οικογένεια και γενικότερα συνήθως από πουθενά. Ως συνέπεια αυτών, τα παιδιά από μικρή ηλικία να έχουν διαμορφώσει λάθος απόψεις για τον συνάνθρωπό τους ή και καθόλου, που θα τις κουβαλάνε ίσως σε όλη τους τη μετέπειτα ζωή.
Ας επιστρέψω όμως στις συμπεριφορές που προ ανέφερα. Πέρα από τις γνωστές σε όλους τους ενδιαφερόμενους περιπτώσεις που κάποιοι κοιτούν επίμονα ή ακόμη χειρότερα κοροϊδεύουν τέτοιες καταστάσεις (ναι όντως συμβαίνει), αυτό που εμένα με απασχολεί και με θλίβει είναι ότι έχει περάσει η αντίληψη του να λυπούνται τα άτομα με κάποια εμφανή ασθένεια.
Κάτι που επίσης όλα τα άτομα με οποιαδήποτε πάθηση πιστεύω ότι έχουμε παρατηρήσει είναι ότι παρόλο που πολλοί θέλουν και ξέρεις ότι έχουν την περιέργεια να ρωτήσουν για την κατάστασή σου, δεν το κάνουν ποτέ, κάτι που πιθανώς θα ήταν προτιμότερο από το να κάθονται και να σε κοιτάνε επίμονα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα που θα μπορούσα να αναφέρω είναι όταν παιδάκια που με βλέπουν έξω ρωτάνε τους γονείς τους “τι έχει;” ή έρχονται κοντά μου και με την αθωότητα της ηλικίας τους ρωτάνε “γιατί δεν περπατάς;” και η αμέσως επόμενη αντίδραση των γονιών είναι να τα τραβήξουν μακριά και να φύγουν αμήχανοι και ντροπιασμένοι από την ευθεία και θαρραλέα στάση των παιδιών σε αντίθεση με τη δική τους αδικαιολόγητη θα έλεγα συμπεριφορά. Νομίζω ότι είναι φυσικό και επόμενο όταν τα παιδιά δουν κάτι ή κάποιον διαφορετικό από το συνηθισμένο που αντικρίζουν, να αναρωτηθούν και να τους κινήσει την περιέργεια.
Μη μιλώντας για τέτοια θέματα, σε περίπτωση που κάποιος ακούσει τις λάθος απόψεις και τις αφομοιώσει μεγαλώνοντας, του δίνεται άλλο ένα πάτημα να καταλήξει ρατσιστής εξαιτίας της άγνοιας και της ενημέρωσης που ποτέ δεν του δόθηκε. Λογικό κι επόμενο είναι λοιπόν κάποιες φορές πολλοί άνθρωποι να σας απαντούν απότομα ακόμη κι αν δεν το θέλουν γιατί πολύ απλά είναι αδιανόητη η κατάσταση που επικρατεί στον έξω κόσμο και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε καθημερινά.
Δε θέλω να μιλήσω για παρκαρισμένα αυτοκίνητα σε ράμπες κλπ, προβλήματα που παρόλο που το ελπίζω, ξέρω ότι πιθανόν ποτέ να μην λυθούν, ειδικά στη χώρα μας.
Πώς λοιπόν περιμένετε ένα άτομο που μαθαίνει τη ζωή να μην έχει ερωτήσεις και απορίες όταν ποτέ δεν διδάχθηκε τη διαφορετικότητα (οποιουδήποτε είδους) κι ό,τι αυτή συνεπάγεται; Κατά την άποψη μου ο γονιός είναι και παιδαγωγός όχι τόσο των γραμμάτων αλλά των συμπεριφορών και των πραγμάτων της ζωής των παιδιών του που μόλις έχει ξεκινήσει.
Πρέπει να τους μάθουν τα σωστά πράγματα χωρίς να μπαίνουν στη μέση οι δικές τους προτιμήσεις και εγωισμοί. Να τους μάθουν την ελευθερία του ανθρώπου, καθώς και του σώματος και του πνεύματος, τη μοναδικότητα, την κατάλληλη συμπεριφορά, την καλοσύνη και την ευγένεια.
Ξέρω ότι αυτό είναι ένα μεγάλο και δύσκολο έργο για να επιτευχθεί από κάθε έναν γονιό ξεχωριστά. Το ζητούμενο όμως είναι η προσπάθεια επίτευξης αυτού του στόχου. Όλα από εκεί αρχίζουν και στη συνέχεια θα ξέρουν είτε πετύχουν είτε όχι, ότι προσπάθησαν να κάνουν τον κόσμο καλύτερο για το μέλλον των παιδιών τους αλλά και όλων των ανθρώπων.
Με λίγα λόγια να ξέρουν οι επόμενες γενιές και να έχουν την αυτοπεποίθηση να γίνουν αυτό που θέλουν στη μετέπειτα ζωή τους και να αποδεχθούν κάθε τους ατέλεια όποια κι αν είναι αυτή, εμφανής ή όχι. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να καταλάβουν και στο τέλος να αποδεχθούν όλους τους ανθρώπους, καταλαβαίνοντας και έχοντας αποδεχθεί πρώτα τον εαυτό τους.