Ήταν Δευτέρα 1η Οκτωβρίου του 1873 όταν κυκλοφόρησε στην Αθήνα η πρώτη καθημερινή εφημερίδα του νέου ελληνικού κράτους, “Εφημερίς”, με αμιγώς πολιτικό περιεχόμενο. Πρωταγωνίστησε στο μεγάλο σκάνδαλο των Σιμωνιακών και έκλεισε οριστικά το 1922, μετά από 40 χρόνια κυκλοφορίας.
_____________________________________
Αρχικός εκδότης της ήταν ο διακεκριμένος θεατρικός συγγραφέας και δημοσιογράφος Δημήτρης Κορομηλάς έχοντας κληρονομήσει το τυπογραφείο του πατέρα του, Αντρέα Κορομηλά.
Σκοπός του ήταν να κυκλοφορήσει ένα “φύλλον τακτικώς και ευμεθόδως συντασσόμενον και καθ’ εκάστην εκδιδόμενον. Η “Εφημερίς” πρώτη θείσα τα θεμέλια της καθ’ ημέραν δημοσιογραφίας, δύναται να είπη αδιστάκτως ότι η εμφάνισή της υπήρξε γεγονός εν τη ιστορία του τύπου εν Ελλάδι.”
Αρχισυντάκτης ήταν ο δημοσιογράφος και λογοτέχνης Ιωάννης Καμπούρογλου, ενώ την συντακτική ομάδα πλαισίωσαν κατά καιρούς σημαντικοί άλλοι δημοσιογράφοι, λόγιοι και λογοτέχνες της εποχής, όπως ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (που δημοσίευσε εκεί το 1887 το πρώτο του διήγημα), ο Μπάμπης Άννινος, ο Κωστής Παλαμάς, ο Ιωάννης Κονδυλάκης, ο Αντρέας Καρκαβίτσας και ο Θεμιστοκλής Σοφούλης μεταξύ άλλων.
Η “Εφημερίς” ήταν τετρασέλιδη, δίστηλη εφημερίδα, που σε αντίθεση με τον υπόλοιπο τύπο της εποχής, δημοσίευε κυρίως ειδήσεις που αφορούσαν τα πολιτικά δρώμενα. Σε αυτή μπορούσε κανείς να βρει τα πρακτικά της Βουλής και αναρτήσεις της Εφημερίδας της Κυβέρνησης, το δελτίο του Χρηματιστηρίου, εμπορικά και πολιτικά τηλεγραφήματα, συμβάντα του αστυνομικού και δικαστικού δελτίου, το μετεωρολογικό δελτίο, καθώς επίσης πρόγραμμα των θεατρικών παραστάσεων, μικρές αγγελίες και διαφημίσεις.
Κάθε πρωί στις 10 οι πολίτες της Αθήνας μπορούσαν να προμηθευτούν την εφημερίδα από τα περίπτερα έναντι 5 λεπτών της δραχμής. Η ετήσια συνδρομή για τους Αθηναίους ήταν 13 δραχμές, ενώ για τους κατοίκους της επαρχίας ήταν 20 δραχμές. Τα πρώτα τρία φύλλα είχαν μοιραστεί δωρεάν, ώστε να διαφημιστεί η νέα κυκλοφορία.
Τον πρώτο χρόνο η “Εφημερίς” έδινε την θεματική της ενημέρωση χωρίς να περιέχει συγκεκριμένη πολιτική τοποθέτηση, γεγονός που άλλαξε από το 1874 και μετά και “χρωματίστηκε” (όπως κάθε πολιτική εφημερίδα).
Πρώτο θέμα που κάλυψε παίρνοντας θέση στα πολιτικά γεγονότα ήταν το σκάνδαλο των Σιμωνιακών, ένα πολιτικό και εκκλησιαστικό σκάνδαλο με θέμα την δωροδοκία υπουργών της κυβέρνησης από υποψήφιους μητροπολίτες με σκοπό να εκλεγούν από την Ιερά Σύνοδο. Συνέχεια αυτού ήταν και τα “Στηλιτικά”, από τους οπαδούς του τότε πρωθυπουργού Δημήτριου Βούλγαρη που βρέθηκαν στην στήλη/λίστα απόπειρας λαθροχειρίας στις βουλευτικές εκλογές.
Τα αποδεικτικά του σκανδάλου βγήκαν γρήγορα στο φως προκαλώντας μεγάλο σάλο στη χώρα και η “Εφημερίς” δημοσίευε καθημερινά εκτενές ρεπορτάζ από τις επίμαχες δίκες και οτιδήποτε αφορούσε τους εμπλεκόμενους στα γεγονότα. Εκείνη την περίοδο μάλιστα εξέδιδε και απογευματινό φύλλο για να μπορεί να καλύψει παράλληλα και όλο το καθιερωμένο της υλικό.
*Το σκάνδαλο των Σιμωνιακών ήταν και το πρώτο που έφερε στο εδώλιο του κατηγορουμένου υψηλά στελέχη της κυβέρνησης και της εκκλησίας, που έλαβαν εν τέλει και αρκετά μεγάλες ποινές.
Η εφημερίδα στεκόταν ενόψει του σκανδάλου ενάντια στην κυβέρνηση Βούλγαρη, ενώ αργότερα ήταν υποστηρικτική προς τον διάδοχό του Χαρίλαο Τρικούπη μέχρι και το 1887.
Το 1881 ο αρχισυντάκτης Ιωάννης Καμπούρογλου αποχώρησε από την εφημερίδα λόγω διαφωνίας με τον Κορομηλά (εκδίδοντας την δική του “Νέα Εφημερίς”), ενώ και ο ίδιος ο Κορομηλάς αποχώρησε από την διεύθυνσή της το 1886 δίνοντας την θέση του στον αδερφό του, Λάμπρο Κορομηλά. Νέος αρχισυντάκτης ανέλαβε τότε ο Αριστομένης Βαλέτας.
Από το 1888 ανέλαβε εκδότης της εφημερίδας ο διακεκριμένος δημοσιογράφος της εποχής Αριστείδης Ρούκης με αρχισυντάκτη τον Αγησίλαο Γιαννόπουλο. Η “Εφημερίς” μετατράπηκε τότε σε απογευματινή εφημερίδα.
Κατά την δεκαετία του 1890 η “Εφημερίς” υποστήριζε το τρίτο τότε κόμμα του Δημητρίου Ράλλη, ενώ από το 1892 στάθηκε στο πλευρό του “Εθνικού Κόμματος” του Θεόδωρου Δηλιγιάννη.
Το 1901 η λειτουργία της εφημερίδας διακόπηκε για περίπου μια δεκαετία. Η επανέκδοσή της άρχισε ξανά το 1912 από τον Γιώργο Κορομηλά, ενώ τελικός της εκδότης ήταν ο Ηλίας Παπαπαύλου, υπό την διεύθυνση του οποίου έκλεισε οριστικά το 1922 λόγω μειωμένης πλέον κυκλοφορίας. Τα τελευταία χρόνια η τιμή της είχε ανέλθει στα 20 λεπτά της δραχμής.
Υπήρξαν άλλες δύο εφημερίδες με τον τίτλο “Εφημερίς”. Η μια ήταν καθημερινή εφημερίδα των Ελλήνων της Αιγύπτου, που κυκλοφορούσε στην Αλεξάνδρεια από το 1910 ως το 1961. Ήταν φιλοβασιλική κυρίως την περίοδο του εθνικού διχασμού, με πρώτο ιδιοκτήτη τον δημοσιογράφο Νικόλαο Καραβία.
Η άλλη “Εφημερίς” κυκλοφορούσε στην Βιέννη της Αυστρίας από τους Έλληνες αδερφούς Πούλιο και Γεώργιο Μαρκίδες Πούλιου από το 1790 ως το 1797 και υπήρξε η αρχαιότερη διασωθείσα ελληνική εφημερίδα. Αποτελούσε μέσο έκφρασης των ιδεών του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και συνεπώς της εθνικής απελευθέρωσης. Η απήχησή της είχε εξαπλωθεί σε κάθε ελληνική κοινότητα του εξωτερικού ενημερώνοντας μεταξύ άλλων για τα γεγονότα που συνέβαιναν στην τότε τουρκοκρατούμενη Ελλάδα.
