Άλλη μια θρυλική γυναικεία προσωπικότητα, που έμεινε στην ιστορία για την αγάπη και την αφοσίωσή της στην πατρίδα. Η κατά κόσμον Δέσποινα Αχλαδιώτη ύψωνε επί 40 χρόνια καθημερινά την ελληνική σημαία στη βραχονησίδα της Ρω και έγινε παράδειγμα αυταπάρνησης και εθνικής υπερηφάνειας.
_______________________________________
Η Δέσποινα Αχλαδιώτη γεννήθηκε το 1890 και κατά την περίοδο της Κατοχής στην Ελλάδα υπήρξε μέλος της Αντίστασης. Το 1927 εγκαταστάθηκε μόνιμα στη βραχονησίδα της Ρω (αλλιώς Άγιος Γεώργιος ή Αρχαία Ρόπη), δυτικά του Καστελόριζου, μαζί με τον άντρα της και την τυφλή της μητέρα.
Μαζί με τις ελάχιστες ακόμα οικογένειες που κατέφυγαν στο ερημικό ακριτικό νησί, η Δέσποινα και ο Κώστας Αχλαδιώτης απασχολούταν με την κτηνοτροφία.
Η φτώχεια και οι δύσκολες συνθήκες επιβίωσης κατά την περίοδο του πολέμου ώθησαν σιγά σιγά τις λιγοστές οικογένειες να εγκαταλείψουν το νησί, ώσπου το ζεύγος Αχλαδιώτη έμεινε ως η μοναδική ανθρώπινη παρουσία εκεί.
Η ζωή τους ήταν δύσκολη. Απομακρυσμένοι και αποκομμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο, με λιγοστά αγαθά και τον φόβο της έλευσης των εχθρών στο νησί να καραδοκεί καθημερινά.
Δεν ήθελαν όμως να εγκαταλείψουν το νησί. Για εκείνους θα ήταν σαν να παρέδιδαν ένα κομμάτι της πατρίδας στα χέρια των Τούρκων, που το εποφθαλμιούσαν.
Το 1940 ο άντρας της αρρώστησε βαριά. Η Δέσποινα Αχλαδιώτη προσπάθησε να καλέσει για βοήθεια τους κατοίκους του Καστελόριζου και τους ψαράδες της περιοχής κάνοντας σινιάλο με σήματα καπνού.
Η ειδοποίησή της άργησε να γίνει αντιληπτή και όταν τελικά ήρθε μια ψαρόβαρκα να μεταφέρει τον ασθενή σε έναν γιατρό, ήταν ήδη αργά. Ο Κώστας Αχλαδιώτης άφησε την τελευταία του πνοή μέσα στη βάρκα πριν προλάβει να φτάσει στο Καστελόριζο.
Η Δέσποινα ήταν πλέον μόνη της. Αφού φρόντισε την ταφή του συζύγου της, επέστρεψε μόνιμα στη Ρω μαζί με την τυφλή μητέρα της, παρά τις συμβουλές των συγγενών της που προσπάθησαν να την αποτρέψουν. Μια γυναίκα μόνη της σε ένα ερημονήσι εν καιρώ πολέμου ήταν σχεδόν αυτοκτονία, όμως εκείνη είχε πάρει την απόφασή της.
«Θά φύγω καί ὅ,τι μέ βρεῖ. Τουλάχιστον θά πεθάνω λεύτερη στήν πατρίδα καί τό χῶμα μου».
Πίσω στη Ρω, η Δέσποινα Αχλαδιώτη πρόσφερε τις υπηρεσίες της στους στρατιώτες του Ιερού Λόχου και φρόντιζε τη μητέρα της, της οποίας η υγεία όλο και χειροτέρευε. Οι αντίξοες συνθήκες της ερημιάς και του πολέμου την ταλαιπωρούσαν, αλλά δεν κατάφεραν ποτέ να τη λυγίσουν. Ούτε ο βομβαρδισμός του Καστελόριζου από τους Άγγλους το 1943 στάθηκε ικανός να τη διώξει από το νησί.
Η Κυρά της Ρω άλλωστε είχε ήδη έναν ιερό σκοπό: να υψώνει καθημερινά στη βραχονησίδα την ελληνική σημαία εξασφαλίζοντας έτσι την διατήρηση της περιοχής στην ελληνική κυριαρχία.
Αυτή τη σημαία είδαν και οι στρατιώτες του ελληνικού αντιτορπιλικού «Παύλος Κουντουριώτης», που έφτασε στο Καστελόριζο στις 13 Σεπτεμβρίου του 1943. Το πολεμικό πλοίο αποβίβασε στρατό στο νησί και μέχρι τον Νοέμβριο αντιμετώπισε τους βομβαρδισμούς των Γερμανών. Τελικά το Καστελόριζο απελευθερώθηκε και μαζί και το νησάκι της Ρω.
Παρά την απελευθέρωση όμως, οι δυσκολίες για τη Δέσποινα Αχλαδιώτη δεν τελείωσαν. Η ηλικιωμένη μητέρα της πέθανε και η Κυρά Δέσποινα αναγκάστηκε να μεταφέρει μόνη της τη σορό της μέχρι το νεκροταφείο του Καστελόριζου. Εκεί, επίσης μόνη της, την έθαψε και την μοιρολόγησε. Μετά επέστρεψε πάλι στο ιερό πόστο της.
«Ἐγώ δέν σαλεύω ἀπό τόν τόπο μου. Δέν ἔφυγα οὔτε ὅταν ἦρθαν οἱ Τούρκοι καί θά φύγω τώρα πού εἶμαι λεύτερη; Κι ἄν ὑπάρχουν κίνδυνοι δέν μέ νοιάζει. Τούς ἔχω περάσει κι ἄλλες φορές. Κι ἦταν πιό μεγάλοι. Ἐδῶ θά μείνω. Γιά τήν ὑπόλοιπη ζωή μου δύο πράγματα μοῦ ἔχουν μείνει: ἡ Πατρίδα μου καί ἡ Σημαία της. Δέν θά τ’ ἀφήσω ὅ,τι καί νά γίνει. Κοντά τους ἔζησα, κοντά τους ζῶ καί κοντά τους θά πεθάνω!! Δέν ἔχω ἄλλο σκοπό! Θά πολεμήσω ὅπως ἐγώ μπορῶ… Κι ἄν εἶναι νά πεθάνω γιά τήν πατρίδα, ΑΞΙΖΕΙ!»
Μετά το τέλος του πολέμου και την οριστική ένωση των ελληνικών νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα το 1948, οι ταλαιπωρημένες περιοχές πήραν επιτέλους μια κανονική ανάσα λευτεριάς. Μαζί και το νησάκι της Ρω, που χάρη στην ηρωίδα Κυρά του δεν έπεσε ποτέ στα χέρια των επίδοξων κατακτητών.
Τον Νοέμβριο του 1975 το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έστειλε ναυτικό άγημα στο Καστελόριζο για να απονείμει στην Δέσποινα Αχλαδιώτη ένα τιμητικό μετάλλιο «για τις εθνικές υπηρεσίες της».
Βραβεύτηκε επίσης από την Ακαδημία Αθηνών, το Πολεμικό Ναυτικό, τη Βουλή των Ελλήνων, τον δήμο Ρόδου και άλλους φορείς.
«Για την Ἑλλάδα το έκανα. Η ζωή στη Ρω δεν είναι τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ἑλλάδα, χαμένος ὅπως εἶσαι μέσα στό πέλαγος, λίγες ἑκατοντάδες μέτρα από τις Τουρκικές ακτές».
Η Δέσποινα Αχλαδιώτη έφυγε από τη ζωή στις 13 Μαΐου του 1982 και σε ηλικία 92 ετών. Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη και με τιμές εθνικής ηρωίδας, όπως άρμοζε σε μια γνήσια Ελληνίδα όπως εκείνη.
Το σώμα της θάφτηκε στο αγαπημένο της ερημονήσι, κάτω από τον ιστό της σημαίας που ύψωνε με αυτοθυσία για 40 ολόκληρα χρόνια.
«Ὅσο θά ὑπάρχουν Ἕλληνες, θά ὑπάρχει καί Ἑλλάδα! Ὁ Θεός μας δέν θά τήν ἀφήσει νά χαθεῖ!»
