Φτάνοντας στο δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του (αν όχι νωρίτερα) κατά κανόνα ένας νέος καλείται να επιλέξει το αντικείμενο με το οποίο θα ασχοληθεί στη μετέπειτα ζωή του. Εντάξει, ίσως το τελευταίο ακούγεται απόλυτο ή δεσμευτικό και βέβαια υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που χαράζουν διαφορετικούς δρόμους.
Παρόλα αυτά ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων καθορίζεται από την επιλογή αυτή. Δεν έχει να κάνει μονάχα με τις σπουδές, το επάγγελμα ή την θέση στην κοινωνία. Έχει να κάνει με τον τρόπο ζωής.
Λαμβάνεται όμως αυτή η σημαντική απόφαση πάντοτε χωρίς εξωτερική επιρροή;
Μια από τις πιο ισχυρές επιρροές έρχεται από την ίδια την οικογένειά μας. Οι γονείς αποτελούν βασικά ερείσματα του πρώτου σταδίου της ζωής μας. Άνθρωποι οι οποίοι αφιερώθηκαν στην ανατροφή μας, μεταδίδοντας απαραίτητες γνώσεις και εφόδια προκειμένου να αναδειχθούμε σε εύρυθμο κομμάτι του κοινωνικού συνόλου.
Δε θα ήταν παράλογο να πούμε πως σε ένα βαθμό έχουμε σμιλευτεί από την οικογένειά μας. Το τι είδους υλικό είμαστε, αλλά και η τελική μορφή που θα πάρουμε βέβαια αποτελεί ένα διαφορετικό ζήτημα που πρέπει να τεθεί υπό εξέταση.
Κατά την παιδική του ηλικία ο άνθρωπος λαμβάνει ελάχιστες αποφάσεις για τον ίδιο. Παραμένοντας προστατευμένος σε ένα ευνοϊκό περιβάλλον απολαμβάνει την απόρροια επιλογών που έχουν γίνει από τους πυλώνες-δημιουργούς του συνολικότερου εποικοδομήματος.
Η αντίθεση στους γονείς για έναν παιδικό νου ισοδυναμεί με αντίθεση στις αρχές που δομούν τον κόσμο του. Μια πιθανή ρήξη, κατ’ επέκταση, με τις αρχές οδηγεί στην απώλεια της εύνοιας. Κάτι τέτοιο αντιβαίνει την παιδική λογική η οποία είναι απόλυτα εναρμονισμένη με το κλίμα φροντίδας και ασφάλειας.
Όλα όμως αργά ή γρήγορα μεταβάλλονται. Μόνη σταθερά και ταυτόχρονα κινητήριος δύναμη κάθε αλλαγής είναι ο χρόνος.
Η αφετηρία στην περίπτωσή μας είναι η εφηβεία. Ταραγμένη περίοδος με συνεχείς συναισθηματικές ανακατατάξεις και εσωτερικές ζυμώσεις παίρνει “βάναυσα” τη θέση της άλλοτε γαλήνης. Υπαρξιακός προβληματισμός, ενδοσκόπηση και αμφισβήτηση για οτιδήποτε μέχρι τώρα φάνταζε ακλόνητο εγκαινιάζουν μία επαναστατική περίοδο.
Αν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ή γεννάται και διατηρείται στη σφαίρα της φαντασίας του νέου ελάχιστη σημασία έχει. Αυτό που κρατάμε ως ουσιώδες είναι η επανάσταση καθεαυτή.
Η αλλαγή κύκλου φαντάζει πολλές φορές παραστράτημα για τους γύρω μας, καθώς, όπως είναι λογικό, έρχονται αντιμέτωποι με ορισμένες ξαφνικές διαφοροποιήσεις, που αφορούν τις ιδέες και τη γενικότερη στάση μας.
Μία καλή ευκαιρία για να διαπιστωθεί του λόγου το αληθές, είναι η στιγμή που ο νέος καλείται να επιλέξει τον δρόμο τον οποίο θα ακολουθήσει επαγγελματικά (σε ένα πρώτο στάδιο τουλάχιστον).
Φοιτώντας σε ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα ή διαλέγοντας να βγει στην αγορά εργασίας, έχει κάνει ουσιαστικά την πρώτη μεγάλη επιλογή για τη ζωή του.
Είναι όμως η απόφαση αντιπροσωπευτική της ελεύθερης βούλησης του;
Η απάντηση, δυστυχώς, για τις περισσότερες των περιπτώσεων, είναι όχι. Και το χειρότερο είναι πως κάτι τέτοιο δεν μας ξενίζει καθόλου.
Ο νέος ως επί το πλείστων επιδιώκει να ισορροπήσει ανάμεσα στα “θέλω” της οικογένειας και του συνολικότερου περίγυρου και του ιδίου.
Ακροβάτης, λοιπόν, στο τεντωμένο σχοινί των προσδοκιών, του φόβου και των πολλαπλών εμποδίων αναζητά στην άλλη άκρη το όνειρο. Συμβουλές, παροτρύνσεις, μελλοντικά σχέδια και ανεκπλήρωτοι πόθοι αραδιάζονται προκειμένου να “συνετίσουν”, να φράξουν έμφυτη τάση και αγάπη, που σε αυτή την περίπτωση φαντάζουν επικίνδυνες.
Πολλοί αδυνατούν να δεχτούν οτιδήποτε ξεπερνά τα στενά όρια της σύμβασης με την οποία έχουν επιλέξει να ζουν. Άλλοι ζητούν την υλοποίηση των δικών τους υπέρμετρων φιλοδοξιών ή πασχίζουν να εφαρμόσουν στο ακανόνιστο το καλοσχηματισμένο τους καλούπι. Δεν είμαστε εδώ για να ψέξουμε, αλλά για να υπογραμμίσουμε όσα πολλές φορές περνούν, για τους δικούς τους λόγους, απαρατήρητα.
Ο απογαλακτισμός και η ανεξαρτητοποίηση αποτελούν σύνθετες αλλά και πολλές φορές επίπονες διαδικασίες, τόσο από πλευράς του νέου όσο και των γονιών.
Απαιτούν χρόνο και αλληλοκατανόηση. Αν υπάρχει τελικά κάποιο μυστικό αυτό θα ήταν η βαθιά επικοινωνία γονέα-παιδιού, βασισμένη στις αρχές της ειλικρίνειας και της εμπιστοσύνης.
Ο δρόμος είναι μακρύς και δύσβατος για όλους μας, απαιτεί ψυχικά αποθέματα και θυσίες κάθε είδους. Αξίζει όμως στο μέγιστο, γιατί όσο κακοτράχαλη κι αν είναι η διαδρομή κρύβει πάντα μέσα της την ευτυχία. Αρκεί βέβαια να μη σταματήσουμε να την αναζητούμε.
