Ένας αξεπέραστος συνθέτης και στιχουργός, ένας δυναμικός, αντισυμβατικός και ιδιόμορφος χαρακτήρας, που κέρδισε την αγάπη του κόσμου με τα τραγούδια του και δίχασε με το έγκλημα που τον στιγμάτισε.
____________________________________
Γεννημένος στις 15 Δεκεμβρίου του 1933 στην Καλλιθέα Αττικής, ο Αθανάσιος-Δημήτριος ήταν το τρίτο από τα έξι παιδιά της οικογένειας του Στέφανου Πάνου και της Ελευθερίας Σακελλαριάδη. Μεγαλώνοντας σε μια περιοχή με πολλούς Έλληνες πρόσφυγες γνώρισε από νωρίς τους ήχους του ρεμπέτικου και των ποντιακών τραγουδιών.
Τα παιδικά του χρόνια πέρασαν μέσα στη φτώχεια, με παλιά ρούχα και χωρίς παπούτσια, παιχνίδι στους δρόμους της γειτονιάς και μια περιορισμένη στοιχειώδη μόρφωση. Στο δημοτικό ο Άκης Πάνου παράτησε οριστικά τα γράμματα και από εκεί και πέρα “σπούδασε” στο σχολείο του δρόμου. “Δεν θεωρώ τον εαυτό μου μορφωμένο, γιατί έχω πει ότι θα είμαι μαθητής μέχρι να πεθάνω.”
Εκείνα τα χρόνια η Ελλάδα βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή και ο νεαρός Άκης, όπως και πολλοί άλλοι, προσπαθούσε για την επιβίωσή του κάνοντας πολλές και διάφορες δουλειές. Παράλληλα όμως ξεκίνησε και η ενασχόλησή του με την μουσική.
Με την επιρροή του μεγαλύτερου αδερφού του Ευάγγελου και του φίλου του Λευτέρη Ευσταθιάδη ξεκίνησε από 9 ετών να παίζει κιθάρα και μαντολίνο και στα 13 του εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε μια ταβέρνα στο Κουκάκι μαζί με τον Γιάννη Σταματίου. Αμοιβή του θα ήταν ένα πιάτο φαγητό και το όποιο φιλοδώρημα θα κέρδιζε από τους πελάτες. Αργότερα γνωρίστηκε με τον Νίκο Καρανικόλα, τον Κώστα Σιμόπουλο και τον Ορφέα Κρεούζη και μαζί τους άρχισε να παίζει σε διάφορα μέρη της Αθήνας, αλλά και της επαρχίας.
Η πρώτη δεκαετία της μουσικής πορείας του Άκη Πάνου κύλισε με δεκάδες συνεργασίες με όλα τα ονόματα της λαϊκής σκηνής της εποχής σε διάφορα νυχτερινά κέντρα, με τελευταίο τον “Θείο” το 1958.
Το 1958 σήμανε και την έναρξη της προσωπικής του δισκογραφικής δημιουργίας με πρώτα τα τραγούδια “Το παιδί μου απόψε πίνει” (Καίτη Γκρέυ) και “Μια βραδιά καταραμένη” (Δούκισσα). Η επόμενη δεκαετία συνεχίστηκε με μια αλληλουχία επιτυχιών, που αγαπήθηκαν τόσο στην εποχή τους όσο και όλα τα υπόλοιπα χρόνια μέχρι και σήμερα. Χαρακτηριστικά κομμάτια του εκείνων των χρόνων είναι μεταξύ άλλων τα: “Ξημέρωσε καλή μου”, “Θα κλείσω τα μάτια”, “Η πιο μεγάλη ώρα”, “Ρολόι κομπολόι”, “Δε θέλω τη συμπόνια κανενός”, “Όταν σημάνει η ώρα”, “Γιατί καλέ γειτόνισσα”, “Και τι δεν κάνω”, “Πήρα απ’το χέρι σου νερό”, “Του κόσμου το περίγελο”, “Δεν κλαίω για τώρα”, “Δώσ’μου να πιώ”, “Να είχα το κουράγιο”, “Ήταν ψεύτικα”, “Το θολωμένο μου μυαλό”, “Οι μισοί καλοί”, “Η ζωή μου όλη”.
Οι μουσικές του δημιουργίες σχεδόν ποιητικές, περιέγραφαν τον πόνο, τον έρωτα, την κοινωνία, την απώλεια, με απλό και παράλληλα πλούσιο τρόπο αποδεικνύοντας το φυσικό ταλέντο και μεράκι του Άκη Πάνου.
Στράτος Διονυσίου, Στέλιος Καζαντζίδης, Λίτσα Διαμάντη, Χρηστάκης, Μιχάλης Μενιδιάτης, Μανώλης Μητσιάς, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Μαρινέλλα, Βίκυ Μοσχολιού, Γιώτα Λύδια, Δημήτρης Μητροπάνος, Γιώργος Νταλάρας, Σταμάτης Κόκοτας, Πόλυ Πάνου συνεργάστηκαν μαζί του και τραγούδησαν τραγούδια του που έγραψαν ιστορία στο ελληνικό λαϊκό τραγούδι.
Ο ίδιος απέφευγε να δίνει τραγούδια του σε δισκογραφικές εταιρείες, καθώς θεωρούσε πως η αξία τους δεν θα μπορούσε να κοστολογηθεί και να πληρωθούν όσο άξιζαν. Επέλεγε τραγουδιστές που τότε ακόμα βρισκόταν στην αρχή της καριέρας, όμως έμελλε να γίνουν από τα ισχυρότερα ονόματα του ελληνικού πενταγράμμου.
Το 1977 κυκλοφορεί ο πρώτος του προσωπικός δίσκος με τίτλο “Παρών” και με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά. Χαρακτηριστικό κομμάτι του δίσκου, “ο Τρελός”, ένα δείγμα της προσωπικής του κοσμοθεωρίας σχετικά με την ατομική ελευθερία. Ο Άκης Πάνου είχε δηλώσει σχετικά με τον άνθρωπο και την “μαζοποίησή” του: “τον έχουν πολτοποιήσει τον άνθρωπο, τον έχουν βάλει σ’ ένα καζάνι, τον έχουν κάνει μάζα, τον ονομάζουν οπαδό, του έχουν δώσει χίλιες προσβολές· και του έχουν δώσει και ένα τρόπο τέτοιο, που να καταπίνει τις προσβολές”.
Γνωστή είναι επίσης και η απέχθειά του για τους πολιτικούς και την πολιτική, την οποία θεωρούσε “το αισχρότερο επάγγελμα πού υπάρχει (…) ένα επάγγελμα που προϋποθέτει καλή γνώση του χειρισμού του ψέματος…”
“Οι πολιτικοί είναι βρώμικοι και ηλίθιοι. Δεν ξέρω σε πιο ποσοστό ο καθένας τους. Άλλος είναι μόνο ηλίθιος, άλλος είναι μόνο βρώμικος, άλλος είναι και βρώμικος και ηλίθιος”.
“Αυτός ο οργανισμός που εξυπηρετούν όλοι οι πολιτικοί του κόσμου, είναι ο οργανισμός της παγκόσμιας εκμετάλλευσης του ανθρώπου”.
Το 1985 ο Άκης Πάνου υλοποίησε μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Κυκλοφόρησε ένα δισκάκι 45 στροφών (“ΑΚΗΣ ΠΑΝΟΥ 100% ΠΡΟΒΑ”) με δύο τραγούδια του, “Πες μου Παππού” και “Πριν, τώρα, πάντα”, τα οποία ηχογράφησε και ερμήνευσε μόνος του παίζοντας και τη μουσική με όργανα που κατασκεύασε ο ίδιος. Μια απόλυτα προσωπική του δημιουργία, την οποία ο Μανώλης Ρασούλης είχε προτείνει να δίνεται δωρεάν στους τουρίστες ως δείγμα πολιτισμού.
Συνολικά κυκλοφόρησε περίπου 240 τραγούδια με δικό του στίχο και μουσική, έκανε δεκάδες πετυχημένες συνεργασίες και διαχρονικές επιτυχίες και βρέθηκε στα περισσότερα κέντρα Αθήνας, Θεσσαλονίκης, αλλά και όλης της ελληνικής επαρχίας. Συνήθιζε μάλιστα να στήνει με έναν διαφορετικό τρόπο από τον συνηθισμένο την ορχήστρα του, βάζοντας τους μουσικούς καθισμένους μπροστά και τους τραγουδιστές πίσω χωρίς να αφήνει χώρο στην πίστα.
Ο τελευταίος του δίσκος με τίτλο “CASINO” κυκλοφόρησε το 1997 περιέχοντας κυρίως επανεκτελέσεις.
Προσωπική ζωή και ο φόνος που τον στιγμάτισε
Ο Άκης Πάνου είχε πολύ ψηλά τις αξίες της οικογένειας, του σεβασμού και της ηθικής. Ήταν αυστηρός με την οικογένειά του, αλλά πρώτα με τον ίδιο τον εαυτό του, πιστός στον κώδικα αξιών που πάντα πρέσβευε. Αυστηρός και δύσκολος, αλλά ένας πολύ καλός πατέρας, όπως δηλώνουν τα παιδιά του μέχρι σήμερα.
Παντρεύτηκε στη ζωή του δύο φορές. Το 1954 με την Δήμητρα Γκιόκα και το 1993 με την Άννα Μπακιρτζή, με την οποία απέκτησε και τέσσερα παιδιά, που ήθελε πάντα πάρα πολύ.
Την 1η Αυγούστου του 1997 ένας καβγάς του με τον 30χρονο Σωτήρη Γιαλαμά, σύντροφο της 19χρονης κόρης του Ελευθερίας, κατέληξε σε φονικό. Ο ίδιος δήλωνε πως δεν είχε πρόθεση να σκοτώσει τον νεαρό, ήταν ένα ζήτημα τιμής κι ένα τραγικό ατύχημα, του οποίου όμως αναλάμβανε την ευθύνη. Η κόρη του τότε στάθηκε απέναντί του στο δικαστήριο και τον αποκάλεσε φονιά, μέχρι που μερικά χρόνια αργότερα του έδωσε τελικά δίκιο…
Η υπόθεσή του εν λόγω εγκλήματος έχει διάφορα σκοτεινά σημεία και δεν πρόλαβε ποτέ να εξακριβωθεί, αφού ο Άκης Πάνου έφυγε από την ζωή. Ωστόσο ήταν μια μεγάλη αφορμή για όσους δεν τον γούσταραν μάλλον εξαρχής να εκφραστούν εναντίον του, τον αποκάλεσαν αλήτη, χασικλή, φασίστα, μισογύνη… Ο συνήγορος της πολιτικής αγωγής, Βασίλης Καπερνάρος, δήλωσε στο δικαστήριο: “Απαλλάξτε την κοινωνία από τον κύριο και τα παρωχημένα τραγούδια του”.
Διαβάστε περισσότερα: Ιστορίες για αγρίους: Το έγκλημα τιμής του Άκη Πάνου
Βέβαια, όσο κι αν τα μέσα ενημέρωσης τον κατασπάραξαν τότε, όσο κι αν μερίδιο της κοινής γνώμης τον δίκασε, η καλλιτεχνική αξία και κληρονομιά του Άκη Πάνου φαίνεται πως κρατά γερά μέχρι σήμερα και δεν διαβρώθηκε ποτέ. Τα τραγούδια του παρέμειναν αγαπημένα και η προσωπικότητά του σεβαστή από τους ανθρώπους που τον γνώριζαν και δεν έπαψαν να τον υποστηρίζουν, φίλοι, συνεργάτες και η οικογένειά του, Δεν καταδίκασαν όλοι ως έναν κοινό φονιά τον Άκη Πάνου, μέχρι σήμερα οι τοποθετήσεις του κόσμου διίστανται.
Το μεγαλύτερο πλήγμα για εκείνον στο όλο γεγονός ήταν ο διασυρμός της οικογένειάς του, τα σχόλια της κοινωνίας, τα μέσα ενημέρωσης που εισέβαλλαν ευθαρσώς στον προσωπικό τους χώρο. Για έναν άνθρωπο με τις δικές του αξίες και αρχές όλο αυτό ήταν ασήκωτο. Η ποινή που δέχτηκε, ισόβια κάθειρξη χωρίς κανένα ελαφρυντικό, ήταν σκληρή, αλλά για εκείνον αποδεκτή, αφού υποστήριζε πως έπρεπε να επωμιστεί αυτό που προκάλεσε στον εαυτό του.
“Πριν από δαύτους, εγώ τον Άκη Πάνου, τον έχω καταδικάσει ισόβια. Τίναξα τη ζωή μου στον αέρα, τζάμπα και βερεσέ. Δεν μετανόησα διότι δεν εννόησα, δεν εννόησα να τον σκοτώσω.”
Κλείστηκε στις φυλακές Κορυδαλλού, όμως σύντομα διαγνώστηκε με καρκίνο στο πάγκρεας και μετά από μια επέμβαση το 1999, αποφυλακίστηκε με περιοριστικούς όρους λόγω της κλονισμένης υγείας του. Τελικά έφυγε από τη ζωή στις 7 Απριλίου του 2000 σε ηλικία 67 ετών.
___________________________________
Η κληρονομιά που άφησε πίσω του ο Άκης Πάνου είναι σημαντική και βαριά. Το έγκλημά του παραμένει πάντα ένα μελανό σημείο στην ιστορία του, αφού όλα στη ζωή έχουν ένα τίμημα. Όμως και το έργο του, η πολιτισμική του προσφορά, η έμπνευση, το ταλέντο, η δημιουργία του τον έχουν κατατάξει στο πάνθεο των κορυφαίων συνθετών και στιχουργών της ελληνικής δισκογραφίας.
