Η Βενετία είναι μια πόλη κτισμένη πάνω στην θάλασσα, που εύκολα κανείς μπορεί να παρατηρήσει ότι έχει κρατήσει τη μορφή που είχε από παλαιότερα. Με την επίσκεψή του κάποιος θα αντικρίσει μία γραφική πόλη με πάμπολλα λαβυρινθωτά καλντερίμια και πανέμορφα παλάτια και θα νιώσει μια γλυκιά μελαγχολική ατμόσφαιρα.
Η ιστορία της πόλης ξεκινάει τον 5ο αιώνα, όταν και κατοικήθηκε πρώτη φορά από πληθυσμούς, που ήθελαν να προστατευτούν από τις βαρβαρικές καταδρομές.
Οι Βενετοί δημιούργησαν έναν μύθο σχετικά με την δημιουργία της πόλης, ο οποίος όσο περνούσαν οι αιώνες μεταβάλλονταν. Ένα στοιχείο του μύθου είναι ότι η εγκατάσταση των πρώτων κατοίκων στη λιμνοθάλασσα έγινε στις 25 Μαρτίου του 441, γι’ αυτόν τον λόγο πολλές φορές ταύτισαν την Βενετία με την Θεοτόκο πιστεύοντας έτσι ότι η πόλη είχε θεϊκή προστασία.
Οι βασικές αρχές του βενετικού πολιτικού οικοδομήματος ήταν η ελευθερία, η ομόνοια και η δημοκρατία. Ήταν μια πόλη δίχως τεχνητά τείχη, πάρα μόνο με φυσικά, καθώς περιβάλλεται από την θάλασσα. Θεωρείται μια πλατωνική πολιτεία, καθώς κυβερνιόταν από σοφούς και βασικό της στοιχείο ήταν η δημοκρατία, η δικαιοσύνη και η ελευθερία.
Η κοινωνική διαστρωμάτωση της Βενετίας χωριζόταν σε τρεις κατηγορίες: α) στους Πατρικίους, β) στους Αστούς και γ) στον Λαό. Την “εξουσία” της πόλης την είχε ο Δόγης, ο οποίος ήταν εκλεγμένος και παράλληλα ισόβιος άρχοντας. Ο Δόγης δεν δρούσε ανεξέλεγκτα, αλλά βρισκόταν σε έναν συνεχή έλεγχο από τους Ευγενείς.
_____________________________________
Ωστόσο, υπάρχει και μια άγνωστη πλευρά της Βενετίας, η οποία είναι σχετική με την πορνεία.
Όπως αναφέρεται στον νόμο του 1544, ο όρος “πόρνη” αφορά τις γυναίκες που ήταν ανύπαντρες και έρχονταν σε συνουσία με έναν ή περισσότερους άνδρες. Επίσης, πόρνες θεωρούνταν οι γυναίκες που, αν και παντρεμένες, ζούσαν απομακρυσμένες από τους άνδρες τους και έρχονταν σε σεξουαλική επαφή με έναν ή περισσότερους άνδρες.
Σε αυτό το σημείο διαφαίνεται ότι η χρήση του όρου δεν γινόταν για οικονομικές συνδηλώσεις, αλλά είχε περισσότερο ηθικό χαρακτήρα.
Πολλές γυναίκες κάτω από τα όρια της φτώχειας ήταν αναγκασμένες να δημιουργούν ερωτικές σχέσεις ή και μόνο σεξουαλικές με διάφορα ανταλλάγματα, οικονομικά και μη. Έτσι, πολλές γυναίκες δεν ασκούσαν αποκλείστηκα το επάγγελμα της πορνείας, αλλά μόνο περιστασιακά για να μπορέσουν να βγουν από το οικονομικό τους αδιέξοδο.
Πολλές γυναίκες της εποχής έλεγαν ότι ήταν απάνθρωπο και αντίθετο προς κάθε ανθρώπινη λογική αυτό που βίωναν. Επίσης, σύμφωνα με μαρτυρίες τους, ήταν ένας προφανώς δύσκολος δρόμος, καθώς πολλές φορές είχε ως αποτέλεσμα να εκτίθενται σε κίνδυνο ή ακόμη και να πέφτουν θύματα ληστείας ή φόνου.
Εκτός από τις φτωχές και κοινωνικά περιθωριοποιημένες γυναίκες, τον 15ο αιώνα δημιουργείται μια νέα κοινωνική ομάδα, οι λεγόμενες εταίρες.
Κατείχαν μια ιδιαίτερη θέση στη βενετική υψηλή κοινωνία, καθώς και στον κόσμο της διανόησης. Αυτές οι γυναίκες διέθεταν αξιόλογη μόρφωση, μουσική παιδεία και καλούς τρόπους. Διατηρούσαν λογοτεχνικά σαλόνια, όπου εκεί σύχναζαν άνδρες της υψηλής κοινωνικής τάξης.
Πολλές φορές βοηθούσαν στην δημιουργία πολιτισμού, επειδή πολλές εταίρες συνέγραφαν και εξέδιδαν δικές τους λογοτεχνικές συλλογές. Η πιο γνωστή εταίρα της εποχής, η Veronika Franco, εξέδωσε επιστολογραφία και ποίηση.
Οι εταίρες δεν προσέφεραν αποκλειστικά σεξουαλικές υπηρεσίες, αλλά αντίθετα έμεναν μόνο στην συντροφικότητα μεταξύ των ανδρών. Στην ουσία ενδυνάμωναν την ανδρική κοινωνικότητα, αφού η κατοχή της ίδιας γυναίκας ενίσχυε σε συμβολικό επίπεδο τη συντροφικότητα και την ομαδικότητα των ανδρών.
Ο πατριαρχικός λόγος καταδίκαζε αυτές τις γυναίκες, επειδή τις θεωρούσε άσεμνες, φαύλες και άπληστες, αναπαράγοντας το στερεότυπο περί γυναικείας επικινδυνότητας, όπως και διαμορφώθηκε αυτή η άποψη στο αφήγημα περί του προπατορικού αμαρτήματος.
Σε αλληλογραφίες που βρέθηκαν, κάποιες από τις πιο γνωστές εταίρες υποστήριζαν ότι ο στόχος τους ήταν να εξαλείψουν το στίγμα της ανηθικότητας και να ενταχθούν σε ανδροκρατούμενα λόγια περιβάλλοντα και να συνάψουν στενές σχέσεις και φιλίες με τους συντρόφους τους ή τους πατρώνες τους.
___________________________________
Το 1485 δημιουργήθηκε μια ειδική υγειονομική επιτροπή, οι αρμοδιότητες της οποίας ήταν ο περιορισμός του φαινομένου της πορνείας σε κάποιες περιοχές.
Στη συνέχεια συνεργάστηκε με την Επιτροπή επί της Βλασφημίας και με την Επιτροπή επί του Επιδεικτικού Βίου, που είχαν ως στόχο να θεσπίσουν κανόνες για τον τρόπο ενδυμασίας των γυναικών και τον τρόπο παρουσίας τους στο δημόσιο βίο.
Η επιτροπή αυτή δεν είχε αποκλειστικά ως στόχο την εξάλειψη της πορνείας, αλλά περισσότερο τον στιγματισμό αυτών των γυναικών που εκδίδονταν.
Αυτήν την εποχή υπήρχε ταυτόχρονα έξαρση της ασθένειας της σύφιλης, που προκαλούσε ανησυχία στον πληθυσμό. Γι’ αυτό τον λόγο, σε νομοθετήματα το 1539 και 1572 οριζόταν ότι οι γυναίκες που είχαν εγκατασταθεί πρόσφατα στη Βενετία και προσδιορίζονται από τις αρχές ως πόρνες, έπρεπε να φύγουν από τη πόλη, ώστε να περιορίσουν το σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.
Συγγραφέας της εποχής γράφει χαρακτηριστικά:
“Οι πόρνες δεν πρέπει να συναναστρέφονται με τις έντιμες γυναίκες […] Γι’ αυτό αυτές οι γυναίκες πρέπει να απομονωθούν και να απομακρυνθούν από τα ευυπόληπτα μέρη της πόλης […]
Είναι πολύ κακό να αφήνουμε τις αδιάντροπες και λάγνες γυναίκες να ζουν και να συναναστρέφονται ελεύθερα με τους ευπρεπείς ανθρώπους, στους δρόμους που κυκλοφορούν οι πολίτες. Ποιος θα αμφέβαλε ότι αργά ή γρήγορα όλοι οι νεαροί άνδρες θα μολύνονταν και διαφθείρονταν; Δίνοντας τέτοια ελευθερία σε αυτές τις γυναίκες θα ήταν σαν να αφήνουμε τα ίδια τα σκυλιά του διαβόλου να καταλάβουν τις ψυχές μας.”
