Ο Σκωτσέζος οικονομολόγος και ηθικός φιλόσοφος, Adam Smith, γεννήθηκε στις 16 Ιουνίου του 1723 στην πόλη Κιρκάλντυ (αν και κάποιοι αμφισβητούν την συγκεκριμένη ημερομηνία).
Ένα μεγάλο μέρος της παιδικής του ηλικίας παραμένει άγνωστο ακόμη και στους ίδιους τους βιογράφους του. Ο πατέρας του, που εργάστηκε ως δικηγόρος και δημόσιος υπάλληλος, πέθανε δύο μήνες μετά την γέννησή του κι έτσι ο Adam μεγάλωσε ουσιαστικά με την μητέρα του, με την οποία ήταν πολύ δεμένος.
Εκείνη ήταν που επέμεινε να πραγματοποιήσει τα όνειρά του, που σχετίζονταν κυρίως με τις ακαδημαϊκές σπουδές. Από το 1729 ως το 1737 θα έρθει σε επαφή με τα Λατινικά, την Ιστορία και τα Μαθηματικά φοιτώντας σε ένα από τα καλύτερα σχολεία της πατρίδας του.
Σαν κοφτερό μυαλό και πολύ καλός μαθητής που είναι γίνεται δεκτός στα 14 του στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, από όπου θα πάρει το πτυχίο Ηθικής Φιλοσοφίας.
To 1740 θα τον βρει στην Οξφόρδη αφοσιωμένο στην απόκτηση ακαδημαϊκών γνώσεων. Το ακαδημαϊκό περιβάλλον τον «πνίγει» κι έτσι, παρόλο που είχε εξασφαλίσει υποτροφία, εγκαταλείπει έξι χρόνια μετά το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Το 1748 αποτελεί στην ουσία την χρονιά που ανοίγεται μια λαμπρή καριέρα μπροστά του, με τις πετυχημένες διαλέξεις του να γίνονται αντικείμενο συζήτησης. Το 1751 επιστρέφει στην Γλασκώβη, αυτή την φορά όχι ως φοιτητής, μα ως καθηγητής, ενώ το 1752 θα εκλεγεί μέλος της Φιλοσοφικής Εταιρείας του Εδιμβούργου.
Εργάστηκε χωρίς κανένα διάλειμμα ως ακαδημαϊκός δάσκαλος για τα επόμενα δεκατρία χρόνια, περίοδο την οποία ο ίδιος χαρακτήρισε ως «μακράν τη χρησιμότερη κι ως εκ τούτου μακράν την ευτυχέστερη και πλέον αξιόλογη περίοδος της ζωής μου».
ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΗΘΙΚΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ
Μέχρι και σήμερα η «Θεωρία Των Ηθικών Συναισθημάτων» είναι ένα πολύ σημαντικό βιβλίο της Ηθικής Φιλοσοφίας. Δημοσιεύτηκε το 1759 και εκτός από κάποιες άλλες λεπτομέρειες είχε ως κύριο αντικείμενο την εξάρτηση της ανθρώπινης ηθικής από την συμπάθεια μεταξύ παράγοντα και θεατή ή μεταξύ των ανεξαρτήτων και λοιπών μελών της κοινωνίας.
Κατά τον Smith, στον τομέα της ηθικής έχει ιδιαίτερη βαρύτητα και αποτελεί φυσικά και το βασικότερο κριτήριο, η λεγόμενη “ενσυναίσθηση”. Η συναισθηματική δηλαδή ταύτιση με την ψυχική κατάσταση ενός άλλου ατόμου και η κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων του.
Ύστερα από αυτό το έργο ο Adam Smith θα αρχίσει να ασχολείται πια περισσότερο με νομικά και οικονομικά θέματα.
Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ
Το 1766 μετακομίζει στο Λονδίνο κι εκεί θα αφιερωθεί επί μια δεκαετία στο κορυφαίο έργο του «Ο Πλούτος Των Εθνών», του οποίου ο πλήρης τίτλος ήταν “Έρευνα Για Την Φύση Και Τα Αίτια Του Πλούτου Των Εθνών”. Το έργο κυκλοφορεί το 1776, είναι πεντάτομο και γίνεται αμέσως επιτυχία.
Ο Smith θα καταρρίψει τον μύθο ότι ο πλούτος μιας χώρας υπολογίζεται από τα αποθέματα χρυσού και ασημιού.
Ο πραγματικός της πλούτος είναι το σύνολο των παραγωγικών και εμπορικών της δυνατοτήτων και ο καλύτερος τρόπος για την αύξηση της παραγωγικότητας είναι η εξειδίκευση της εργασίας.
Είναι το πρώτο έργο στο οποίο υπάρχουν σοβαρά επιχειρήματα για την «ελεύθερη αγορά» και αναπτύσσονται σε αυτό τρεις κύριες έννοιες: Καταμερισμός εργασίας, επιδίωξη ατομικού συμφέροντος και ελευθερία του εμπορίου.
Ο «Πλούτος Των Εθνών» θεωρείται το κορυφαίο έργο της πολιτικής οικονομίας όλων τον εποχών.
____________________________________
Το 1787-1789 ο Adam Smith θα λάβει τιμητική θέση πρύτανη στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, ενώ το 1790 πεθαίνει ύστερα από επώδυνη ασθένεια, στο Εδιμβούργο.
Τα τελευταία του λόγια είχαν να κάνουν με τα πόσα λίγα είχε πετύχει, κατά την γνώμη του, στην ζωή του…
