Κάθε 3η Μαΐου τιμάται παγκοσμίως η Ημέρα Ελευθεροτυπίας και η διεθνής οργάνωση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα δημοσιεύει την κατάταξη όλων των χωρών σε έναν παγκόσμιο δείκτη ελευθερίας του Τύπου. Ελέγχεται σε κάθε χώρα η λογοκρισία, η παραπληροφόρηση, η φίμωση δημοσιογραφικών πηγών, η κυβερνητική προπαγάνδα και οτιδήποτε εμποδίζει την αμερόληπτη και έγκυρη δημοσιογραφία.
Μετά την ντροπιαστική έκθεση που έλαβε την περασμένη χρονιά, η Ελλάδα συνεχίζει την ελεύθερη πτώση της στο ζήτημα της Ελευθεροτυπίας πέφτοντας 38 ακόμα θέσεις στον παγκόσμιο χάρτη και όντας πλέον στην τελευταία θέση της Ευρώπης.
Κι αν η κατρακύλα μας έχει γίνει γνωστή παγκοσμίως, εμείς μέσα στη χώρα βλέπουμε καθημερινά το αληθινό της πρόσωπο. Έχουμε δει να παίζονται βίντεο προπαγάνδας που δεν είχαν καμία σχέση με το συμβάν της είδησης, να καλύπτονται σκάνδαλα και εγκληματικές ενέργειες που αφορούν πολιτικά πρόσωπα, να παρουσιάζονται παραπλανητικά και μισά στοιχεία για κρίσιμα θέματα επικαιρότητας, να φιμώνονται και να απειλούνται φωνές που “δεν βολεύουν” και οι (μεγαλο)δημοσιογράφοι να είναι κυβερνητικοί υπάλληλοι αντί για υπερασπιστές των πολιτών, όπως ορίζει η ηθική του επαγγέλματος.
Δείτε επίσης: Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας (αλλά όχι στην Ελλάδα) – 2021
Σύμφωνα λοιπόν με τη λίστα του RSF για το 2022, η Ελλάδα βρίσκεται στην 108η θέση παγκοσμίως μετά τις αφρικανικές χώρες Τόγκο και Μποτσουάνα και επίσης κάτω από τη Βουλγαρία, την Αλβανία και την Ουκρανία. Πρόκειται για την χειρότερη θέση της κατάταξης που έχει καταγράψει ποτέ η Ελλάδα ανάμεσα σε 180 χώρες.
Πρώτη παραμένει για 6η συνεχόμενη χρονιά η Νορβηγία και ακολουθούν Δανία και Σουηδία.
Πιο συγκεκριμένα, η έκθεση για την Ελλάδα αναφέρει:
“Η ελευθερία του τύπου στην Ελλάδα υπέφερε σοβαρές οπισθοδρομήσεις το 2021 και 2022, με δημοσιογράφους να εμποδίζονται πολύ συχνά να καλύψουν θέματα, όπως η μετανάστευση ή ο κορονοϊός. Επιπλέον, η δολοφονία του βετεράνου αστυνομικού ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ τον Απρίλιο του 2021 παραμένει ανεξιχνίαστη παρά την υπόσχεση της κυβέρνησης για μια γρήγορh έρευνα.
Μέσα Ενημέρωσης
Η εμπιστοσύνη των Ελλήνων στα μέσα ενημέρωσης υπήρξε σταθερά μια από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη. Μερικά μεγάλα ιδιωτικά μέσα όπως ο Σκάι συνυπάρχουν μαζί με εκατοντάδες διαδικτυακά μέσα, γεγονός που συμβάλλει σε μεγάλο κατακερματισμό του τοπίου των μέσων ενημέρωσης. Η συντριπτική πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης ανήκει σε λίγα και συγκεκριμένα άτομα που δραστηριοποιούνται επίσης σε υψηλούς επιχειρηματικούς τομείς. Επίσης, πολλοί από αυτούς έχουν στενές σχέσεις με την πολιτική ελίτ. Έτσι και ο τύπος είναι πολύ πολωμένος πολιτικά.
Πολιτικό πλαίσιο
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είναι υπεύθυνος για την επίβλεψη των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, των οποίων η συντακτική ανεξαρτησία έχει υπονομευτεί. Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης έχει κατηγορηθεί για αργή και αναποτελεσματική λήψη αποφάσεων, όμως οι σημερινές και οι πρώην κυβερνήσεις δεν κατάφεραν να αναθεωρήσουν σημαντικά τον τρόπο λειτουργίας του.
Νομοθεσίες
Οι πρόσφατες τροποποιήσεις του ποινικού κώδικα -που εγκρίθηκαν με πρόσχημα την καταπολέμηση της πανδημίας του Covid19- επιτρέπουν έναν δυσανάλογο περιορισμό της ελευθερίας του Τύπου για ασταθείς νομικούς λόγους. Η απόφαση για τιμωρία με 5ετη φυλάκιση για το αδίκημα της διάδοσης ψευδών πληροφοριών αντίκειται στις διεθνείς δεσμεύσεις της Ελλάδας και τα ευρωπαϊκά νομικά πρότυπα, αποτελεί σοβαρή απειλή στο δικαίωμα των δημοσιογράφων να δημοσιεύουν πληροφορίες για το δημόσιο συμφέρον, και αυξάνει τον κίνδυνο της αυτολογοκρισίας.
Οικονομία
Η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας σε συνδυασμό με τα χαμηλά ποσοστά αναγνωσιμότητας και τους μειωμένους διαφημιστικούς προϋπολογισμούς έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση τη μακροπρόθεσμη επιβίωση πολλών μέσων ενημέρωσης. Αυτό τα έκανε να εξαρτώνται περισσότερο από τη δημόσια χρηματοδότηση. Ωστόσο, η διαδικασία κατανομής αυτών των κονδυλίων στερείται διαφάνειας και φαινομενικά ευνόησε τα φιλοκυβερνητικά μέσα. Κοινοβουλευτική εξεταστική επιτροπή διερεύνησε τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία δόθηκαν εκατομμύρια ευρώ σε οργανισμούς μέσων ενημέρωσης για μια σειρά κρατικών διαφημιστικών εκστρατειών, συμπεριλαμβανομένης της κυβερνητικής εκστρατείας ευαισθητοποίησης για τον Covid.
Κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο
Ακροαριστεροί και ακροδεξιοί ακτιβιστές επιτίθενται τακτικά στις εγκαταστάσεις των μέσων ενημέρωσης, καθώς τους θεωρούν ιδεολογικούς εχθρούς. Επιπλέον, γυναίκες δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν συχνά σεξισμό στο χώρο εργασίας τους.
Θέματα ασφάλειας
Η αστυνομία καταφεύγει συχνά σε βία και αυθαίρετες απαγορεύσεις για να εμποδίσει την δημοσιογραφική κάλυψη διαδηλώσεων και της προσφυγικής κρίσης στα νησιά. Μια Ολλανδή δημοσιογράφος αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα για την ασφάλειά της, αφού δέχτηκε επίθεση στο δρόμο μετά από συκοφαντική δυσφήμιση που δέχθηκε από τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης μετά την λεκτική διαμάχη της με τον πρωθυπουργό σχετικά με τις απωθήσεις μεταναστών.
Επιπλέον, παρά τις δεσμεύσεις τους για γρήγορη έρευνα, οι αρχές δεν έχουν καταφέρει ακόμα να επιλύσουν την δολοφονία του βετεράνου αστυνομικού ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ, που πυροβολήθηκε μέρα μεσημέρι έξω από το σπίτι του στην Αθήνα.”
Τα σχόλια περιττεύουν…
