Η χώρα μας διαθέτει πάνω από 230 βιβλιοθήκες ποικίλου περιεχομένου και ενδιαφέροντος, που αποτελούν μια ανεκτίμητης αξίας παρακαταθήκη του ελληνικού έθνους και αστείρευτη πηγή γνώσης διαθέσιμη σε όλους τους πολίτες της χώρας.
Παρακάτω αναφέρουμε 15 από τις πιο ξεχωριστές βιβλιοθήκες της χώρας, που αξίζει όλοι να επισκεφτούμε (μετά το πέραν των επιπτώσεων του κορονοϊού).
___________________________________
Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος
Η Εθνική Βιβλιοθήκη αποτελεί το μεγαλύτερο θησαυροφυλάκιο της ελληνικής πνευματικής περιουσίας διαθέτοντας μέχρι σήμερα μια μοναδική συλλογή 2.000.000 τεκμηρίων. Δημιουργήθηκε το 1829 στην Αίγινα από τον τότε κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια και άρχισε να εμπλουτίζεται με βιβλία από συλλογές Ελλήνων και φιλελλήνων. Μεταφέρθηκε στην Αθήνα το 1834 και το 1903 στεγάστηκε στο εντυπωσιακό νεοκλασσικό “Βαλλιάνειο”, όπου έμεινε ως το 2017. Από το 2018 έχει πλέον μεταφερθεί στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Η Εθνική Βιβλιοθήκη διατηρεί τη μεγαλύτερη συλλογή ελληνικών γραπτών με περίπου 5.000 χειρόγραφα, αυθεντικά αρχεία από την Ελληνική Επανάσταση, την πρώτη έκδοση των επών του Ομήρου, την Χάρτα του Ρήγα, βυζαντινά τεκμήρια και ένα τεράστιο αρχείο εφημερίδων και περιοδικών μεταξύ άλλων.
Λειτουργεί Τμήμα Δανειστικής Συλλογής με πολυποίκιλο υλικό για παιδιά και ενήλικες, καθώς και ανανεωμένες ψηφιακές υπηρεσίες, όπως η Υπηρεσία Ενιαίας Αναζήτησης Πηγών και το Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο.
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών
Η Κεντρική Βιβλιοθήκη της Φιλοσοφικής Σχολής είναι η 2η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη της Ελλάδας και άνοιξε για το κοινό τον Ιανουάριο του 2019. Το κτίριο βρίσκεται μέσα στην Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου και συγκεντρώνει όλες τις συλλογές των παλαιών και σπανίων εκδόσεων των πρώην Σπουδαστηρίων της Φιλοσοφικής Σχολής.
Στα ράφια της βιβλιοθήκης φυλάσσονται περίπου 500.000 τεκμήρια, μεταξύ των οποίων πολύτιμα βυζαντινά χειρόγραφα, περίπου 20.000 σπάνιες εκδόσεις ως και του 16ου αιώνα, 3.800 επιστημονικά περιοδικά και ένα σημαντικό όγκο οπτικοακουστικού υλικού. Η υπερσύγχρονη νεόδμητη βιβλιοθήκη είναι εξοπλισμένη με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας διαθέτοντας ως και αυτόματο μηχάνημα ανταλλαγής βιβλίων.
Βιβλιοθήκη Ακαδημίας Αθηνών
H Βιβλιοθήκη της Ακαδημίας Αθηνών “Ιωάννης Συκουτρής” ιδρύθηκε το 1926 και συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες και πιο ιστορικές βιβλιοθήκες της Ελλάδας. Στεγάζεται στο εντυπωσιακό νεοκλασσικό μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών και το μοναδικής αξίας βιβλιογραφικό της υλικό είναι προσβάσιμο τόσο στους ερευνητές όσο και στο ευρύ κοινό.
Διαθέτει περίπου 220.000 τόμους βιβλίων και 3.500 τίτλους περιοδικών εκδόσεων, που αφορούν τομείς όπως: Φιλοσοφία, Δίκαιο, Λαογραφία, Ιστορία, Ελληνική και Λατινική Γραμματεία, Αρχαιολογία, Τέχνη και Κοινωνιολογία.
Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης
Στον Δήμο Θεσσαλονίκης λειτουργεί το πυκνότερο πανελλαδικά δίκτυο δημοτικών βιβλιοθηκών, που αποτελείται από 17 βιβλιοθήκες, εκ των οποίων οι 6 είναι σχεδιασμένες αποκλειστικά για παιδιά. Συγκεκριμένα η συλλογή της Κεντρικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης, που στεγάζεται στην οδό Εθνικής Αμύνης, είναι μία από τις πλέον χρησιμοποιούμενες ελληνικές δανειστικές συλλογές.
Από τα εγκαίνιά της το 1939 ως σήμερα διαθέτει σημαντικά τεκμήρια της ιστορίας του τόπου και της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς με ένα πλούσιο αρχείο τοπικών και μη εφημερίδων από τον 19ο αιώνα, πάνω από 30.000 λογοτεχνικούς τίτλους κάθε είδους, 27.500 παλιότερες και σπάνιες εκδόσεις, καθώς και ένα συνεχώς εμπλουτιζόμενο τμήμα με οπτικοακουστικό υλικό.
Athens Comics Library
Η Athens Comics Library δημιουργήθηκε το 2004 ως αποτέλεσμα της σύμπραξης της Comicdom Press, που διοργανώνει το διεθνές φεστιβάλ Comicdom Con Athens, και του δικτύου κοινωνικής επιχειρηματικότητας Impact Hub Athens. Στεγάζεται στο ιστορικό κτίριο του Ερνέστο Τσίλερ στην περιοχή του Ψυρρή υλοποιώντας ένα σημείο συνάντησης, ενημέρωσης και επιμόρφωσης, προσβάσιμο σε ερευνητές και φίλους της 9ης Τέχνης.
Η Βιβλιοθήκη Κόμικ της Αθήνας φιλοξενεί αυτή τη στιγμή μια συλλογή τουλάχιστον 2.500 τίτλων από ελληνικά comics, αμερικανικά graphic novels, ευρωπαϊκά BD και manga, καθώς και επιλεγμένους τίτλους για παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς. Σύντομα πρόκειται να προσφερθεί στο κοινό πρόσβαση και σε 12.000 ψηφιακούς τίτλους μέσω της Iverse Media.
Βιβλιοθήκη της Ταινιοθήκης της Ελλάδος
Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος αποτελεί από μόνη της έναν πολιτισμικό θησαυρό του ελληνικού κινηματογράφου και όχι μόνο διαθέτοντας μοναδικά αρχεία από τα πρώτα χρόνια της ιστορίας του. Η Βιβλιοθήκη του μουσείου συμπληρώνει το πολύτιμο αρχείο με φωτογραφικό υλικό, σπάνια ελληνικά και ξένα σενάρια, αφίσες και σχετικά περιοδικά.
Πιο συγκεκριμένα, στη Βιβλιοθήκη της Ταινιοθήκης φυλάσσονται μεταξύ άλλων συλλογές με 1.500 τίτλους και 5.000 κινηματογραφικά περιοδικά ελληνικής και ξένης κινηματογραφικής βιβλιογραφίας, 15.000 αυθεντικές φωτογραφίες από τον ελληνικό κινηματογράφο και 22.000 από τον ξένο, 2.600 αφίσες ελληνικών και 1.500 ξένων ταινιών, αποκόμματα εφημερίδων, αφιερώματα και κατάλογοι.
Από την ίδρυση της το 1963 η Ταινιοθήκη στεγαζόταν στο Μέγαρο Δεληγιώργη της Αθήνας, ενώ από το 2008 στεγάζεται στον κινηματογράφο «Λαΐς» στον Κεραμεικό.
Βιβλιοθήκη του Εθνικού Θεάτρου
Η Βιβλιοθήκη του Εθνικού Θεάτρου στεγάζεται στο ισόγειο του Θεάτρου ΡΕΞ στην οδό Φειδίου και περιλαμβάνει ένα τεράστιο αρχείο θεατρικών έργων, μεταξύ των οποίων μερικά σπάνια ή ανέκδοτα, προγράμματα, κατάλογοι, βιντεοσκοπήσεις και φωτογραφίες παραστάσεων, βιογραφικά ηθοποιών, παρτιτούρες μουσικών έργων και έναν αξιοσημείωτο όγκο ελληνικών και ξενόγλωσσων βιβλίων.
Μουσική Βιβλιοθήκη “Λίλιαν Βουδούρη”
Η Μουσική Βιβλιοθήκη “Λίλιαν Βουδούρη” στεγάζεται στο Μέγαρο Μουσικής και αποτελεί τη μεγαλύτερη μουσική βιβλιοθήκη της χώρας. Δημιουργήθηκε από τον Σύλλογο “Οι Φίλοι της Μουσικής” το 1997 με χρηματοδότηση του επιχειρηματία Άρη Βουδούρη και σκοπό την συγκέντρωση, επεξεργασία και τεκμηρίωση κάθε είδους υλικού σχετικού με την ελληνική μουσική και όχι μόνο.
Η συλλογή περιλαμβάνει πάνω από 89.000 τίτλους σε βιβλία και παρτιτούρες, 23.242 τόμους σε μορφή μικροφίλμ, 695 τίτλους περιοδικών, 26.000 ηχογραφήσεις και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό. Διαθέτει επίσης 206 ηλεκτρονικές εκδόσεις και πολυμέσα πάνω σε διάφορα θέματα, σπάνιες εκδόσεις, φωτογραφίες, προγράμματα συναυλιών, πολυάριθμα χειρόγραφα, αρχεία συνθετών και καλλιτεχνών, σπάνιες συλλογές και πρόσβαση σε online βάσεις δεδομένων.
Κινηματογραφική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης
Η Κινηματογραφική Βιβλιοθήκη λειτουργεί από το 2013 και αποτελεί τμήμα του Μουσείου Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Παρά το μικρό της γενικά μέγεθος, αποτελεί την μεγαλύτερη κινηματογραφική βιβλιοθήκη στην Ελλάδα και συνεχώς εμπλουτίζεται προχωρώντας ήδη και σε ψηφιοποίηση του υλικού της.
Διαθέτει 2.000 τίτλους της βιβλιοθήκης του Μουσείου Κινηματογράφου και 6.000 βιβλία και περιοδικά της συλλογής του Studio-Παράλληλο Κύκλωμα, που γεννήθηκαν από την προσωπική βιβλιοθήκη του ιδρυτή του Φεστιβάλ Παύλου Ζάννα και εμπλουτίστηκαν με προσωπικές δωρεές ανθρώπων του κινηματογράφου. Μέρος της συλλογής είναι και τα πιο σημαντικά ελληνικά και ξένα κινηματογραφικά περιοδικά, όπως τα γαλλικά “Cahiers du Cinema”, το βρετανικό “Sight and Sound”, τα ελληνικά “Kινηματογραφικός Αστήρ”, “Σύγχρονος Κινηματογράφος”, “Οθόνη”, “Κινηματογραφικά Τετράδια” κ.α.
Η βιβλιοθήκη στεγάζεται στο Μουσείο Κινηματογράφου στην Αποθήκη Α’ στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης
Έχοντας ιδρυθεί το 1688 η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κοζάνης θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ιστορικές βιβλιοθήκες όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στα Βαλκάνια. Διαθέτει έναν αξιοσημείωτο όγκο πολιτιστικών τεκμηρίων, που αφορούν την ιστορία της Κοζάνης, της Δυτικής Μακεδονίας και της Ελληνικής και Βαλκανικής Διασποράς.
Πιο συγκεκριμένα, περιλαμβάνει πάνω από 120.000 τόμους (μεταξύ των οποίων εκδόσεις από το 1494), 5.500 τόμους περιοδικών, 257 βυζαντινά και ξενόγλωσσα χειρόγραφα, ελληνικά και οθωμανικά έγγραφα, ελληνικά και ξενόγλωσσα έντυπα, τουρκικά φιρμάνια, κώδικες, χάρτες (με σημαντικότερο τη «Χάρτα του Ρήγα Φεραίου»), εκδόσεις του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και εκδόσεις λογίων από τη Δυτική Μακεδονία.
Δημόσια Κεντρική Ιστορική Βιβλιοθήκη Κέρκυρας
Η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Κέρκυρας αποτελεί την αρχαιότερη βιβλιοθήκη στην Ελλάδα και εγκαινιάστηκε το 1798 ξεκινώντας με την δωρεά της προσωπικής συλλογής του Φραγκίσκου Σαβέριου Κανάλ στην Κερκυραϊκή κοινότητα.
Σήμερα στεγάζεται στους Αγγλικούς Στρατώνες του Παλαιού Φρουρίου της Κέρκυρας έχοντας δυστυχώς βιώσει πολύτιμες απώλειες από καταστροφές και πολέμους μέσα στα χρόνια που πέρασαν. Διαθέτει βιβλία ανεκτίμητης ιστορικής αξίας, με τα παλαιότερα να χρονολογούνται από το 1480, καθώς και την Επτανησιακή συλλογή, που αποτελεί το “καμάρι” της βιβλιοθήκης.
Στους χώρους της βιβλιοθήκης πραγματοποιούνται εκδηλώσεις, εκθέσεις, ομιλίες και ξεναγήσεις μαθητών διάφορων ηλικιών, ενώ υπάρχει και χώρος αναγνωστηρίου και δυνατότητα δανεισμού.
Δημόσια Βιβλιοθήκη Μηλεών Μαγνησίας
Η Δημόσια Βιβλιοθήκη Μηλεών Μαγνησίας “Ψυχής Άκος” ιδρύθηκε το 1814 από τρεις Μηλιώτες λογίους ιερείς του Διαφωτισμού, τον Άνθιμο Γαζή, τον Γρηγόριο Κωνσταντά και τον Δανιήλ Φιλιππίδη, καθώς και με τη βοήθεια πολλών Πηλιορειτών.
Η βιβλιοθήκη επιβίωσε από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, παρόλο που διέκοψε την λειτουργία της αρκετές φορές, όμως όταν πυρπολήθηκε το χωριό από τους Γερμανούς επί Κατοχής μεγάλο μέρος της συλλογής της καταστράφηκε. Σήμερα σώζονται περίπου 1.700 3.000 τόμοι διαφόρων ιστορικών εντύπων, που έχουν τυπωθεί από το 1497 έως το 1899, καθώς και πολλά χειρόγραφα που χρονολογούνται από τον 10ο ως τον 18ο αιώνα.
Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου Κρήτης
Η ιστορία της Βικελαίας Βιβλιοθήκης στο Ηράκλειο Κρήτης ξεκινάει από το 1908 με την παραχώρηση την προσωπικής συλλογής του Δημήτριου Βικέλα και στη συνέχεια με σημαντικές δωρεές από πολλούς ανθρώπους των γραμμάτων.
Σήμερα ο πλούτος της σε βιβλία αγγίζει τους 200.000 τίτλους καλύπτοντας όλο το φάσμα της ιστορίας της Κρήτης από το 1272 μέχρι το 1975. Μεταξύ των συλλογών ξεχωρίζουν τα διακοσίων ετών χειρόγραφα από την εποχή της οθωμανικής κυριαρχίας στο νησί, καθώς και τα αρχεία του “Βασιλείου της Κρήτης” από την περίοδο της Ενετοκρατίας τον 12ο αιώνα. Η παλιότερη έκδοση που κατέχει η Βικελαία Βιβλιοθήκη είναι το έργο “Κωμωδίαι” του Αριστοφάνη, που κυκλοφόρησε το 1498 και είναι μια από τις αρχαιότερες εκδόσεις στην ιστορία της τυπογραφίας.
Βιβλιοθήκη Μουσείου Μπενάκη
Η μεγαλύτερη συλλογή βιβλίων που λειτουργεί σε μουσείο στην Ελλάδα ανήκει στο Μουσείο Μπενάκη και εγκαινιάστηκε σε αυτό το 1931. Αρχικά περιλάμβανε τα προσωπικά βιβλία του ιδρυτή, Αντώνη Μπενάκη, τα οποία αργότερα πλουτίστηκαν με αγορές, δωρεές και ανταλλαγές. Σήμερα συγκεντρώνει πάνω από 100.000 τόμους βιβλίων και περιοδικών, με περιεχόμενο που σχετίζεται με το υλικό των μουσειακών συλλογών.
Δεν αποτελεί δανειστική βιβλιοθήκη, είναι όμως ανοικτή στο κοινό για επιτόπου ανάγνωση βιβλίων, ενώ δίνεται η δυνατότητα φωτοτυπιών, φωτογραφιών και ψηφιακής εκτύπωσης.
Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη
Η Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη στεγάζεται από το 1994 σε ένα όμορφο νεοκλασικό κτίριο του 1900 στην οδό Αγίων Ασωμάτων στην περιοχή του Θησείου. Αποτελεί την μοναδική και μεγαλύτερη βιβλιοθήκη στη χώρα με υλικό που αφορά αποκλειστικά την οικολογία και το περιβάλλον.
Περίπου 20.000 βιβλία, 80.000 άρθρα περιοδικών και περισσότερα από 150.000 αρχεία εικονογραφικού υλικού περιλαμβάνονται στην ενδιαφέρουσα συλλογή της οικολογικής βιβλιοθήκης. Το παλαιότερο βιβλίο που υπάρχει στην Ευώνυμο είναι ξενόγλωσσο και χρονολογείται το 1789, ενώ το παλαιότερο ελληνόγλωσσο είναι του 1814.
Πρωτοπορία της βιβλιοθήκης αποτελεί το γεγονός ότι έγινε η πρώτη βιβλιοθήκη στην Ελλάδα που απασχόλησε τυφλό άτομο σε βιβλιοθηκονομική εργασία, όπως και βιβλιοθηκονόμο με πρόβλημα ακοής.
__________________________________
Αξιοσημείωτες και σημαντικής πολιτισμικής αξίας είναι επίσης η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, η Βιβλιοθήκη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, η Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Ανδρίτσαινας, η Βιβλιοθήκη του Παντείου Πανεπιστημίου, η Βιβλιοθήκη του Βυζαντινού Μουσείου, η Βιβλιοθήκη της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.